Maandelijks archief: februari 2015

Hoe de Luikse PS clanoorlog na clanoorlog haar macht verkwanselde

Geplaatst op door

Nog altijd is de afdeling in Luik de grootste van de hele Parti Socialiste. Toch hebben de Luikse socialisten amper nog macht, niet in de partij, niet erbuiten. Een nieuw boek vertelt het zinderende verhaal van die neergang.

“And the butchery begins” – “Laat de slachtpartij starten”, aldus spreekt de vileine machtspoliticus Frank Underwood in de tv-serie ‘House of Cards’ over zijn bloedige mars door de instellingen. Het citaat had ook aan het begin van ‘Histoire secrète du PS Liègeois’ kunnen staan, een fascinerend verslag van opkomst en verval van de Parti Socialiste in Luik van François Brabant, politiek journalist bij het Franstalige weekblad Le Vif.

De woorden zijn er zelfs letterlijk van toepassing, want het boek begint met een bijna cinematografische reconstructie van de moord op André Cools op 18 juli 1991 op een parkeerplaats in Luik. Voor François Brabant is de gewelddadige dood van deze titaan van het Luikse socialisme de eerste dominosteen die valt in een adembenemende lange rij.

Die heeft uiteindelijk ’s lands grootse afdeling van de PS gebracht waar ze vandaag staat: op het zijspoor van de macht. De laatste Luikse PS-vicepremier was Laurette Onkelinx, maar die vluchtte naar Brussel in 2001. De laatste overblijvende sterke man, Jean-Claude Marcourt, mocht ook in deze regeerperiode alweer geen minister-president worden.

Dat de Luikse PS in de eigen partij gewantrouwd en geïsoleerd staat, heeft ze grotendeels aan zichzelf te danken. Met een smakelijk oog voor detail reconstrueert Brabant clanoorlog na clanoorlog. De onderlinge haat gaat ver. Zo zou Michel Daerden zijn rivaal en nierpatiënt Guy Mathot bewust afgemat hebben met slopende vergaderingen, tot de vervroegde dood erop volgt. In steeds wisselende allianties maken de Luikse socialisten elkaar af, tot angst en afkeer van de rest van de partij.

André Cools is niet de enige die ook letterlijk ten onder gaat in die hevige interne strijd. Drie van zijn meest getalenteerde en populaire opvolgers overlijden vroegtijdig in verschillende omstandigheden. Eerst Alain Van der Biest, vanop wiens kabinet de moord op Cools werd geregeld. Van der Biest, een tijdlang zelf verdacht van betrokkenheid als opdrachtgever, kan de verdachtmakingen niet meer aan en pleegt in 2002 zelfmoord.

Maar ook over Guy Mathot en Michel Daerden moet inmiddels in de verleden tijd gepraat worden, allebei gestorven aan een te gulzig leven waarin macht niet de enige verslaving was. “Ik heb sloten geld verdiend. Ik heb geneukt met alle vrouwen die ik wou. Ik heb alle mandaten veroverd die ik najoeg. Maar ik heb een kloteleven gehad”, citeert Brabant de in 2012 overleden Daerden.

Van Daerden, maar ook van Van der Biest of Mathot toont ‘Histoire secrète’ een veelzijdiger, menselijk beeld dat zeker in Vlaanderen amper bekend is. Guy Mathot, gestorven in 2005, bijvoorbeeld blijkt behalve een magneet voor affaires, ook een erg gewaardeerd en sluw strateeg geweest te zijn. De slimste van allemaal, maar verraden door zijn temperament.

Michel Daerden, stinkend rijk geworden als revisor van door de PS gecontroleerde overheidsinstellingen, wordt dan weer neergezet als een ware machtspoliticus. Een Frank Underwood van vlees en bloed, die zich lang met machtsconcentratie achter de schermen moest tevreden stellen, omdat hij … geen déclic maakte bij het grote publiek. Tot zijn gefilmde en op YouTube verspreide dronkenmansinterview na de verkiezingen van 2006 en hij plots een symbool van rebelse antipolitiek wordt. Eindelijk is Daerden beroemd, maar politiek kalft zijn macht juist af en het resterende vedettisme betekent zijn fysieke ondergang: Caesar wordt Caligula.

Te makkelijk wordt de Maas-variant van de Parti Socialiste gevangen in het cliché van maffia. De PS in Luik is geen georganiseerde bende van misdadigers. Wat ze met de maffia wel gemeen heeft is de structuur in clans, die elkaar bekampen om de macht maar evengoed ook weer kunnen samenspannen tegen een gemeenschappelijke vijand, in dit geval meestal elders binnen de eigen partij. Dit boek nuanceert fel het (Vlaamse) beeld van de PS als een hiërarchische, eenkennige machine. Geen enkele voorzitter, ook Di Rupo niet, kan, durft of wil de Luikse afdeling onder de knoet houden.

Die brutale politieke stijl vindt wellicht mede haar oorsprong in de nog verse arbeidersachtergrond van de meeste protagonisten. Velen, zoals burgemeester Willy Demeyer, Gaston Onkelinx of Michel Daerden, komen uit een arbeidersbroek geschud, uit de ruwe, industriële agglomeratie van Luik.

Dat brengt ook machismo mee. Vergaderingen worden er belegd in achterafzaaltjes van de lokale sporthal, waar de enige gedulde vrouwelijke aanwezigheid komt van kortgerokte secretaresses die de overvloedige wijn aanreiken.

Geen wonder dat Laurette Onkelinx er, eens ze de top bereikt heeft als vice in de paars-groene regering, vertrekt. Haar verhuizing naar de hoofdstad heeft met haar privéleven te maken en met de (geslaagde) missie om de PS ook weer in Brussel op de kaart te krijgen maar ook met een vlucht voor die voortdurende en zelfvernietigende machtsstrijd.

Wat dit boek vandaag politiek relevant maakt, is het inzicht dat er met de sneuvelende poppetjes in Luik ook een methode van politiek bedrijven aan het verdwijnen is. De neergang van de Luikse (en Waalse) economie afstoppen was de oprechte politieke drijfveer van de generatie-Cools.

Als linkse interventionisten dachten Cools en zijn volgelingen dat te bereiken door de overheid in zo veel mogelijk sectoren zelf te laten tussenkomen. Het marshallplan van Marcourt in de Waalse regering is daar de, zeg maar, links-liberale update van.

Het palmares van de authentieke ‘Luikse’ variant van overheidseconomie is op zijn best verdeeld te noemen. De creatie van de Waalse nutsmastodont Tecteo, actief in windmolens en digitale tv en alles daartussen, zou je een succes kunnen noemen. De besteding van het vele overheidsgeld heeft daarnaast ook aangezet tot misbruik en onkunde. Luik zelf is een prachtig gerenoveerde stad, maar de grensgemeentes als Seraing, Herstal of Saint-Nicolas blijven industriële kerkhoven van massawerkloosheid.

Niet alleen de nazaten van Cools zijn ‘op’, ook hun verhaal is dat. De opkomst van de radicale PTB in de Luikse buitenwijken illustreert pijnlijk dat veel kiezers de beperkingen van het bestuurlijke PS-discours inzien. En nu de partij federaal in de oppositie zit, wordt zelfs dat bestuurlijke verhaal moeilijker om te vertellen.

Een politieke thriller die smeekt om verfilming, een brutaal shakespeareaans machtsdrama en bovenal een uitzonderlijk voorbeeld van hedendaagse politieke geschiedschrijving: Histoire secrète du PS Liègeois is het allemaal.

De vaderlandse politiek heeft een literaire geschiedenis van wegwerpboekjes uit kiescampagnes en interessante memoires, maar amper van journalistieke geschiedschrijving – Hugo De Ridder terzijde. François Brabant illustreert treffend hoe jammerlijk dat is. Zoals ze op Twitter zeggen: #mustread.

Bron » De Morgen

“Belgische Staatsveiligheid heeft agenten nodig in het buitenland”

Geplaatst op door

De Belgische Staatsveiligheid zou over agenten in het buitenland moeten beschikken, vindt Europees antiterreurcoördinator Gilles de Kerchove. “Ze zou agenten moeten kunnen inzetten in landen die belangrijk zijn voor ons, zoals bijvoorbeeld Marokko”, zei de Belg vandaag op Bel-RTL.

De Kerchove vindt dat België meer middelen moet vrijmaken voor de Staatsveiligheid en de militaire inlichtingendienst ADIV. “Het zou een goede zaak zijn als België meer investeert in binnenlandse en buitenlandse inlichtingen. We hebben twee goede diensten, maar ik denk dat er nog marge is voor vooruitgang. Iets wat budgettaire middelen vereist”, klonk het nog.

Eerder deze week bevestigde Justitieminister Koen Geens nog dat de Staatsveiligheid in totaal honderdvijftig agenten mist. Het gaat om informantenbeheerders en onderzoekers van terrorisme en radicalisering. Daarnaast zijn er te weinig observatieagenten die doelwitten schaduwen en is er een tekort aan strategische analisten, vertalers en juristen die bezig zijn met bijzondere inlichtingenmethoden, zo schreef De Standaard gisteren.

Bron » De Morgen

Maandelijks worden circa 600 Belgen afgeluisterd

Geplaatst op door

In 2014 werden maandelijks circa 600 Belgen op bevel van een magistraat afgeluisterd. In 2010 waren er dat nog maar ongeveer 450. Dat meldt La Dernière Heure. De toename zou vooral te wijten zijn aan het gestegen aantal dossiers van terrorisme, gelieerd aan het jihadisme.

Het aantal afluisterdossiers is verdubbeld op 7 jaar tijd. Van 3.603 in 2007 ging het naar 5.390 in 2010 en naar meer dan 7.200 in 2014.

De kostprijs bedroeg in 2011 nog 12,9 miljoen euro. In 2013 betaalde het gerecht al meer dan 14 miljoen euro aan de telecombedrijven. Dit jaar zou het bedrag boven de 15 miljoen euro uitkomen.

Bron » De Morgen

Rechtszaak aanspannen wordt duurder

Geplaatst op door

De ministerraad heeft beslist de rolrechten te hervormen, die moeten worden betaald wanneer een zaak op de agenda van een rechtbank wordt ingeschreven. Bedoeling is ze meer in overeenstemming te brengen met de werklast bij Justitie. Over het algemeen gaan de rolrechten licht omhoog, stelde minister van Justitie Koen Geens (CD&V) na afloop van de ministerraad. Eén familiezaak bij de familierechtbank wordt evenwel goedkoper.

Volgens minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) moet de aanpassing van de rolrechten 20 miljoen euro in het laatje brengen. Zijn collega van Justitie merkt op dat het rolrecht in verhouding wordt gebracht tot de waarde van de vordering en de kosten van de rechtspraak.

Zo zal voor een kleine vordering bij de vrederechter een tarief van 40 euro gelden. Een vordering in eerste aanleg tot 25.000 euro zal 100 euro kosten. Voor vorderingen waar grotere belangen spelen, wordt het rolrecht exponentieel opgetrokken in functie van de waarde van de vordering of het instellen van hoger beroep of cassatieberoep.

Voor geschillen voor de arbeidsrechtbank en fiscale geschillen zal geen rolrecht gelden, tenzij de waarde van de geschillen hoger ligt dan 250.000 euro. Dan geldt een rolrecht van 300 euro. Wanneer de vordering hoger ligt dan 500.000 euro, moet 500 euro rolrecht worden opgehoest.

Het tarief voor de familierechtbanken wordt vastgelegd op 100 euro per ‘familiezaak’. Nu moet dat bedrag worden betaald bij elke nieuwe stap in een echtscheidingsprocedure. Door de hervorming wordt een volledige familiezaak aan 100 euro rolrecht eenmaal ingeschreven voor de hele duurtijd.

Minister Geens wil de rolrechten in verhouding brengen tot de werklast bij Justitie. Die is het voorbije decennium fors toegenomen. Steeds meer mensen kiezen voor de gerechtelijke weg om een geschil te beslechten. Geens’ bedoeling is erop gericht dat mensen opnieuw constructief overleg kiezen alvorens zich tot de rechtbank te richten.

Bedoeling is ook lichtzinnige, roekeloze procedures te weren die de rechtbanken zo overbelasten dat ze een efficiënte afhandeling van belangrijkere geschillen op de helling plaatsen. Wie voor roekeloze beroepen en procedureslagen kiest, moet meer bijdragen.

De minister onderstreept nog dat de hervorming de toegang tot de rechter geenszins belemmert, maar net tot doel heeft die veilig te stellen voor de toekomst. Zo blijft het systeem van de rechtsbijstand behouden.

Bron » De Morgen

L’ancien braqueur François Troukens rejoint BelRTL et tourne pour le cinéma

Geplaatst op door

François Troukens, ancien truand emprisonné plusieurs années pour braquages (Villers-la-ville), a beaucoup appris en prison. D’emblée, évacuons la question qui fâche. François Troukens y répond, à travers notre entretien, sans qu’on ait réellement à lui forcer la main. “Suis-je légitime sur le plateau de On refait le monde sur Bel RTL? Bien sûr que je me suis posé la question. Quand Patrick Weber me l’a demandé, j’y ai réfléchi. C’est une responsabilité de commenter l’actu. Qui suis-je pour donner mon avis à l’antenne? Mais aujourd’hui, je suis un auteur, j’ai une licence de lettres et j’ai un vécu… Si on oublie mon passé, on peut se poser la question suivante: en quoi un avocat présent dans l’émission serait légitime pour parler de politique internationale, par exemple? RTL m’a engagé comme polémiste dans l’émission. Et je suis honoré de le faire.”

François Troukens, ancien truand emprisonné plusieurs années pour braquages (Villers-la-ville), a beaucoup appris en prison. C’est là qu’il a commencé à développer sa passion pour l’écriture, de scénarios de films notamment. Il parle de résilience. Dit qu’il “a perdu beaucoup de temps”. “Aujourd’hui, j’écris, je suis cinéaste.”

Vous êtes cinéaste, cela veut dire que le projet d’un film tournant autour des Tueries du Brabant a finalement vu le jour?

“Pas encore. J’ai mis en boîte il y a quelques jours CAÏDS , qui est un film court que j’ai écrit en prison. J’avais envoyé le scénario à Versus production, sans dire qui j’étais. J’ai pensé à un moment aussi utiliser un pseudo. Ils ont aimé mon scénario. Et c’est pas facile de produire un mec comme moi. Il faut être courageux quand même ! Je tire du milieu que j’ai connu une force. Mais l’idée n’est pas de faire que des films sur ça, que des thrillers. J’ai dans l’idée une adaptation de Lafontaine. Le film autour des Tueries du Brabant, le tournage devrait commencer en 2016. J’ai terminé le scénario. Ce film parle de la surmédiatisation, comment on devient l’ennemi public numéro un. Ça ne raconte pas ma vie. Et en toile de fond, il y a les tueurs du Brabant qui reviennent.”

Pour ce film, vous aviez rencontré Joey Starr, ce qui vous avait valu un nouvel emprisonnement, récemment…

“Oui, à cause d’un procureur qui a fait, je dirais, un peu d’excès de zèle. Je rencontrais Joey Starr le comédien, parce que je l’ai trouvé excellent dans Polisse. Ce n’est pas une de mes connaissances, je suis plus proche, par exemple, de Bouli Lanners, qui est venu plusieurs fois me voir en prison.”

Vous avez abandonné l’idée de faire tourner Joey Starr?

“Non, il est toujours pressenti pour le film. J’ai l’autorisation aujourd’hui de pouvoir travailler avec d’anciens détenus pour développer mes projets artistiques.”

Vous gagnez votre vie en écrivant, en faisant des films?

“Je vis avec minimum 450 euros par mois. Je suis intermittent du spectacle. Si je ne travaille pas, je ne gagne rien en plus. La vie d’artiste, c’est difficile. Là aussi j’ai été confronté à la réalité. On a tendance à croire qu’un réalisateur gagne 1 million d’€ par film!”

Votre plus grand regret aujourd’hui, c’est d’avoir, comme vous le dites, perdu du temps avant de vous consacrer à votre passion?

“Non, mon plus gros regret c’est d’avoir blessé un policier. Ça me travaille. À ce moment-là, je me suis rendu compte qu’être braqueur, ce n’était pas du cinéma. Je pense avoir voulu être gangster car j’ai cru que c’était comme au cinéma!”

C’était il y a quelques jours sur les antennes de Bel RTL: François Troukens faisait son entrée en tant que polémiste, autour de Patrick Weber dans On refait le monde.”On a démarré avec des journalistes. Petit à petit, on a ajouté des personnalités de la société civile qui amènent leur vécu et leur opinion. Comme on parle souvent du monde pénitentiaire, je me suis dit que c’était bien de l’entrevoir différemment, que par l’intermédiaire d’avocats…”

“J’ai trouvé le discours de François Troukens intéressant : sans être un bad boy mais sans paraître angélique non plus.” Il y a quelques jours, nous dévoile Patrick Weber, l’ancien truand désormais cinéaste “a réussi son test. Je ne vais pas mentir, il y a eu des réactions parfois négatives. Mais des positives aussi.” Il reviendra donc la semaine prochaine. L’émission On refait le monde a-t-elle tenté (et réussi) un coup de pub? “La radio, c’est un média d’habitudes pour le public. Il faut y créer des surprises”.

Bron » La Dernière Heure