‘Een burgerinfiltrant is meer waard dan tien politiemannen. Een gangster herkent een flik vanop 100 meter. Maar ik zou zelf een gangster kunnen zijn. Of een moslimextremist. Niemand zal mij doorzien.’ De Standaard sprak met een man die een burgerinfiltrant was.
Binnenkort zullen de veiligheidsdiensten burgerinfiltranten kunnen gebruiken in de strijd tegen de georganiseerde misdaad of terrorisme. De ministerraad heeft daarvoor een wetsontwerp goedgekeurd. Hun inzet wordt wel aan strenge voorwaarden onderworpen.
De Standaard sprak in oktober 2016 al met een burgerinfiltrant, die indertijd in Duitsland een functie bekleedde die niet was toegestaan in ons land.
Agim vluchtte midden jaren 90 uit de Balkan naar Duitsland. Hij werkte als politieman onder het regime van de Servische dictator Slobodan Milosevic. Toen die zijn eigen agenten van Albanese afkomst begon te wantrouwen, vluchtte Agim naar Duitsland.
‘Ik heb in Duitsland na een tijdje een buur gecontacteerd, omdat ik wist dat hij politieman was geweest. Ik heb hem gevraagd of hij me geen baan kon bezorgen als agent. Dat kon niet, want dan moest ik de Duitse nationaliteit hebben en die had ik niet. Maar hij heeft me wel geïntroduceerd. Sindsdien werk ik voor de politie. Al zeven jaar als VP, het Duitse equivalent van burgerinfiltrant.’
LKA-afdelingen van over heel Duitsland doen een beroep op Agim. Hij brengt nooit zelf zaken aan. Dat verkleint de kans dat hij er zelf op een of andere manier bij betrokken is of er belang bij heeft, een probleem dat zich al heeft voorgedaan in veel landen waar met burgerinfiltranten gewerkt wordt.
Dat risico wil het Duitse gerecht niet nemen. ‘Iedere VP heeft een profiel in de politiecomputer volgens zijn specialiteit: drugs, wapens, prostitutie, sociale fraude, noem maar op. Als het LKA in bijvoorbeeld Hamburg iemand nodig heeft, kijken ze in de computer en zien ze wie beantwoordt aan het profiel dat ze zoeken. Dan komen ze vaak bij uit. Alleen al door mijn talenkennis. Ik spreek Servo-Kroatisch, Turks, Albanees en Russisch.’
Café en casino
‘Dan vragen ze aan mijn chef bij mijn LKA-afdeling of ik voor hen kan werken. Als dat kan, kom ik naar Hamburg. Daar heb ik een ontmoeting met de case-officier en krijg ik het dossier van het target te zien. Dat leer ik van buiten. Waar en wanneer heeft die gast in de cel gezeten? In welk café, restaurant, casino of speelzaal komt hij?’
Daarna zoekt Agim contact met zijn doelwit. ‘Om hem uit zijn tent te lokken. Maar ik mag daartoe zelf niks strafbaars doen of voorstellen. Elke provocatie is strikt verboden. Vooraf moet ik ook iedere keer een papier ondertekenen dat ik geen strafbare feiten ga plegen. In Duitsland is dat allemaal heel strikt geregeld. Wie zich niet aan de regels houdt, vliegt eruit.’
Tien gram cocaïne
‘De omkadering is strak. Stel: mijn doelwit geeft me om 2 uur ’s nachts een “proefdosis” van tien gram cocaïne in afwachting van een echte koop. Dan is er geen sprake van dat ik die tien gram naar huis meeneem en pas ’s anderendaags mijn chef bel. Nee, de chef komt altijd meteen. Hij neemt de coke mee en brengt die zo snel mogelijk naar het labo. Ik mag die coke niet langer dan nodig in mijn bezit hebben.’
Agim werkt vooral in het Oost-Europees milieu. Grootste specialiteit: het oprollen van Albanese bendes.
‘Ik ga naar het café of de speelhal waar de bende komt en daar speel ik mijn rol. Het is vooral belangrijk om geen angst uit te stralen in een café waar 20 Albanezen zitten. Er bestaat natuurlijk altijd een risico dat je een kogel in de borst krijgt. Maar ik weet uit het dossier op voorhand wie wie is en vooral wie gevaarlijk is. Daar in de hoek zit Bekhti, achter de bar staat Abdallah, daar is Ciku.’
‘Buiten staat een team van politieagenten dat alles observeert en kan ingrijpen als het nodig is. De rest is feeling en techniek. Het komt er altijd op neer dat je moet bekomen dat ze geïnteresseerd raken. Ik maak dat ik veel cash op zak heb en dat ze dat ook heel goed kunnen zien.’
‘Ik zorg ervoor dat ze me horen telefoneren in het Albanees. Dat ze kunnen zien dat mijn Mercedes S-klasse voor de deur geparkeerd staat, dat ik een Rolex aan mijn pols heb en een gouden ketting rond mijn nek – die gadgets krijg ik van de politie, maar ik moet wel ondertekenen dat ik alles teruggeef.’
Geduld is nodig
‘Op die manier wek ik hun interesse. Ik probeer het zover te krijgen dat het target aan mij vraagt wat ik doe. Dan zeg ik: “Alles waar ik geld mee verdien.” Niemand vraagt ooit wie ik ben. Als ze het wel vragen, antwoord ik: “Ben jij een flik misschien, of een procureur?” Je moet hard zijn. “Ik wil niks van u, jij wil iets van mij”, dat is het gevoel dat ik probeer uit te stralen. Ze moeten mij interessant vinden.’
‘Soms moet je geduld hebben. Dan kom ik drie, tien of zelfs vijftien keer in die speelhal. Maar zelf vraag ik niks aan mijn target. Dat is de regel. Al kan het soms drie maanden duren eer hij toehapt. Maar ik mag zelf niks vragen. Hij moet komen.’
Anonieme telefoon
Zodra het contact gemaakt, is het moeilijkste voorbij voor de infiltrant. ‘Ik heb een anonieme telefoon. Die wordt getapt door de politie. Als het target telefoneert en me een deal voorstelt, is het werk al half gedaan. De politie luistert mee naar de conversatie en verzamelt bewijsmateriaal. Intussen speel ik het spel gewoon door. Ik speel het hard tot op het einde.’
‘Bij een afspraak met een dealer vraag ik altijd eerst een staal van de drugs. Als het slechte kwaliteit is, zeg ik dat hij een smeerlap is en dat de deal niet doorgaat. Want als ik zeg dat het geen probleem is, ruiken ze dat ik geen crimineel ben.’
‘De tweede keer zal die dealer veel meer bijhebben en van betere kwaliteit. Zo gaat het altijd. Maar er is geen sprake van dat ik zelf bijvoorbeeld eerst 5 kilo koop om later een nog grotere hoeveelheid te kunnen pakken. Het maakt niet uit of ze me 5 kilo leveren of 500. We pakken ze meteen.’
Om zijn werk te doen, krijgt Agim tot 5.000 euro cash mee van de politie. Van al de biljetten waarmee hij betaalt, schrijft de politie de serienummers op. Een extra bewijs als het geld achteraf in de zakken van de criminelen wordt gevonden.
De Duitse VP’s worden goed betaald. ‘Ik krijg 70 euro per dag plus onkosten als ik werk’, zegt Agim. ‘En bij goed resultaat krijg ik achteraf een premie. Maar je mag die job niet alleen voor het geld doen. Het is een job die je met je gevoel moeten doen. Ik ben zelf ex-flik, dus het zit ergens wel in mijn bloed. Een goeie VP heeft in Duitsland elke dag werk als hij dat wil. Ik heb de voorbije jaren tientallen zaken gedaan.’
‘Als ik niet werk voor het gerecht, doe ik dat voor de verzekeringssector, mijn tweede job. Dan zoek ik in de Balkanlanden naar gestolen wagens of speur ik naar bedrog met op bestelling gestolen leasingwagens.’
In cel na stommiteit
In sommige landen zijn er al problemen geweest met de inzet van burgerinfiltranten. Maar in Duitsland zijn die altijd beperkt gebleven.
‘Er zijn VP’s die hun geld in casino’s hebben verspeeld en er uit zijn proberen komen door te knoeien. Anderen hebben drugs op zak gestoken. Die gasten zijn er uitgezet. Maar het systeem is niet in vraag gesteld.’
‘Wie dubbelagent probeert te spelen, heeft op voorhand verloren. Ooit komt het toch uit. Zelf ben ik in de eerste plaats politieman. Maar dan wel met een strafblad. Ik heb ooit een grote stommiteit gedaan waarbij een dode is gevallen. Toen was ik nog geen VP. Ik heb mijn straf uitgezeten en ben weer voor de politie gaan werken. Mijn ervaring in de gevangenis heeft mij een betere VP gemaakt. Logisch.’
‘Je kan niet zomaar een normale persoon van straat halen om hem dat werk te laten doen. Dat werkt niet. Je moet ook de andere zijde kennen.’
Turk of Tsjetsjeen
Volgens Agim kunnen politiemensen nooit dezelfde ‘kwaliteit’ bieden als burgerinfiltranten. ‘Ik zie niet in hoe ze dat zouden kunnen. Als politieman in een Albanese bende infiltreren, is onmogelijk. Je bent herkenbaar. Je hebt een buitenlander nodig, geen blonde Duitser of Belg. Ik kan een gangster spelen, of zelfs een moslimextremist. Niemand gaat dat weten. Ik kan alles zijn wat ze vragen: Kosovaar, Turk, Albanees of zelfs Tsjetsjeen. Daarom is een goeie VP meer waard dan tien politiemannen.’
In België is er sprake van burgerinfiltranten in te gaan zetten in zaken van terrorisme. Volgens Agim zal dat moeilijk zijn maar niet onmogelijk. ‘Ik ben er zeker van dat heel wat misdaden in Frankrijk en België nooit waren gebeurd als het burger-undercover systeem had bestaan. Bij de Amerikanen en de Duitsers bestaat het wel. Dat zijn toch niet allemaal domkoppen? Of wel?’
Bron » De Standaard