De moord op Julien Lahaut

18 augustus 1950

Julien Lahaut, de voorzitter van de Kommunistische Partij van België, wordt voor de deur van zijn huis in Seraing te Luik vermoord. Onbekende schoten vijf kogels op Lahaut uit een Colt .45. Hij was op slag dood. Lahaut werd geboren in 1884 en engageerde zich in 1921 voor de arbeidersbeweging als kopman voor een lange staking bij Ougrée-Marihaye. In 1923 trad hij toe tot de Kommunistische Partij van België en binnen het bestuur van de partij werd hij een fervent voorstander van een volksfront. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vocht hij tegen de bezetter, maar in juni 1941 werd hij tijdens operatie Sonnewende gearresteerd. Na een viertal vluchtpogingen uit de citadel van Hoei werd hij in september 1941 gedeporteerd naar het vernietigingskamp Mauthause, maar Lahaut overleefde de genocide.

Bij zijn terugkeer na de oorlog werd hij de voorzitter van de Kommunistische Partij. Sommigen zien in een pro-republikeinse oproep van 11 augustus 1950 een verklaring voor de moordaanslag. Een persoon die naast Lahaut stond, verstoorde toen de eedaflegging van koning Boudewijn met de kreet: “Vive la republique!” Door die uitspraak werd Lahaut in de ogen van Leopoldisten een doelwit. Maar er is meer, de koude oorlog heeft de communisten bij bepaalde rechtse groeperingen tot de uit te roeien vijand gemaakt. Een van die rechtse groepen is de donkere groepering Gladio die over heel Europa actief was. Sommige onderzoekers menen dat de daders van deze aanslag in die kringen moet worden gezocht.

Het lichaam van Julien Lahaut.

Een falend onderzoek

Ruim tien jaar later, in mei 1962, wordt in Antwerpen een zekere Pierre Paul als verdachte verhoord. Hij was een zakenman en tijdens de koningskwestie was hij lid geweest van een ondergrondse anti-communistische organisatie. Nadat Pierre Paul heel de moordzaak als belachelijk had genoemd, gaf hij uiteindelijk toe dat daarover binnen de groepering mogelijk gesproken was, maar hij voegde eraan toe dat er toch een verschil is tussen woord en daad. Tijdens een van de ondervragingen hierover maakte hij zich kwaad. Hij vond dat hij met heel die zaak niets te maken had.

En hij zegde dat hij een vooraanstaand Brussels katholiek politicus, met name Paul Vanden Boeynants, op de hoogte zou brengen indien de ondervragingen bleven voortduren. Maar of het vanwege de verdachte Antwerpenaar meer is geweest dan een loze kreet om de politie af te schrikken, is nooit duidelijk geworden. Het onderzoek naar de moord op Lahaut werd kort nadien afgesloten, zonder dat het iets had opgeleverd. Pierre Paul is dood, VDB weet van niets. De Antwerpse gerechtelijke politie voegde aan haar proces verbaal toe: “Wij beklagen ons er overigens over sedert enkele weken reeds voorwerp te zijn geweest van twee andere onrechtstreekse intimidatie pogingen van dezelfde middens.”