Mars et Mercure werd opgericht in 1926 onder de naam "groupement industriel et commercial des ex-officiers". Vanaf het derde bulletin verscheen de organisatie als Mars et Mercure. Zoals de aanvankelijke titulatuur al duidelijk maakte hadden de leden een dubbele origine. Naar aanleiding van de Eerste en voor latere leden de Tweede Wereldoorlog, of gewoon in het kader van hun militaire dienst waren zij officier geweest van het Belgisch leger. Eénmaal terug in het burgerlijk leven werkten zij in de handel of de industrie.

Dit maakt die organisatie bij uitstek interessant voor onze analyse. We wezen er hoger al op hoe diverse protagonisten uit het netwerk tot meer dan één elitegroep konden worden gerekend. Welnu, de ex-officieren in Mars et Mercure waren werkelijk in alle economische sectoren vertegenwoordigd: in de administratie van buitenlandse handel en economische zaken, in het bankwezen, verzekeringen, metalurgie, steenkool, olie, telefonie, als ingenieur enz. Doorgaans bekleedden ze ook een topfunctie als hoofd van een bedrijf, wat maakt dat het hier duidelijk om een patronale en militaire elite ging. Grote bedrijven als Petrofina, Société Générale, Royale Belge en Cockerill waren vertegenwoordigd in Mars et Mercure, maar ook industriële federaties zoals FIB en de Fédération des patrons catholique de Belgique. Van 1947 tot 1949 was Marcel De Roover voorzitter van Mars et Mercure, in de hoedanigheid van directeur van Brufina.

Maar interessant is dat ook diverse topfiguren uit de politiek aan Mars et Mercure waren gelieerd. Mars et Mercure incarneerde dus de drieledigheid waaruit het hier onderzochte netwerk bestond. Naast diners en intieme bijeenkomsten organiseerde die club ook diverse conferenties waar de hoogste politieke vertegenwoordigers te gast waren, en niet zelden het woord voerden. Gaande van al dan niet gepensioneerde ministers zoals Joseph Meurice, Joseph Pholien, Van Audenhove, Simonet, Devèze, Paul-Henri Spaak, Paul Van Zeeland en Paul Struye, tot Europese commissarissen zoals Jean Rey, kabinetsleden, diplomaten, parlementariërs enz.

In een dergelijk gezelschap moge duidelijk zijn dat Mars et Mercure meer dan alleen een gezelligheidsclubje was. Dat men op de vele bijeenkomsten ook verrijkende contacten nastreefde werd door hen zelf alvast niet geloochend:

"A Mars et Mercure, on s'entraide, on s'épaule, on vend, on achète, on crée des contacts d’affaires."

Dat men elkaars carrières richting kon geven, ondersteunen, blijkt duidelijk uit de doelstelling. Maar kon men ook invloed uitoefenen? De interactie tussen het militaire leven en dat van de economie valt alvast uit de aard en de naam van de organisatie niet te loochenen. Wanneer we echter ook de medewerking in het bulletin van Mars et Mercure zien van de Amerikaan Robert Murphy op het moment dat hij ambassadeur was in Brussel, dan lijkt die invloed zich alvast ook te willen manifesteren op het politieke en zelfs internationaal politieke niveau.

Dat we Robert Murphy al tegenkwamen in zijn briefwisseling met Marcel De Roover in het kader van inlichtingendiensten die deze laatste hem bewees, maakt zijn optreden hier in Mars et Mercure nog opmerkelijker. Een veelzeggend citaat van Robert Close, hoe kan het anders dan dat ook hij hier ten tonele verschijnt, doet nog meer vragen rijzen bij de politieke liaisons van Mars et Mercure: 

"...rapelle le nécessité dans une guerre moderne de mobiliser la nation tout entière, notamment ses forces économiques, et veut montrer que l'armement est une opportunité pour les industriels et l'économie nationale: formation des jeunes à l’armée..."

In het kader van deze studie is evenwel het meest opmerkelijke dat ook Mars et Mercure zich bezighield met de Europese constructie. Talloze eminente sprekers belichtten er op diverse conferenties de Europese zaak. Zo behandelde Spaak het Marshall-plan in 1949 en sprak hij in 1957 over "L'alliance occidentale et le destin de l'Europe". Andere sprekers die de Europese zaak kwamen toelichten waren onder meer Paul Struye, Jean Duvieusart, Paul Van Zeeland, Etienne de la Vallée Poussin, Henri Bernard, Pierre Wigny en Jacques Van Offelen. Ook Marcel De Roover liet zich niet onbetuigd en hield op 20 januari 1951 nog een redevoering op de algemene vergadering van Mars et Mercure:

"L'intégration européenne devra se faire en dépit des difficultés et des intérêts particuliers à chaque nation. Non seulement pour maintenir ou augmenter le standard de vie de chacun, mais aussi pour forger les armes nécessaires à la défense occidentale."

Mars et Mercure vormt op zichzelf binnen het grotere geheel une histoire longue durée van de symbiose tussen een militaire, economische en politieke elite. Het spreekt voor zich dat naast de lucratieve motieven ook het anticommunisme een drijvende kracht was achter de organisatie. Met een figuur als Marcel De Roover moeten we daar niet aan twijfelen. Zijn anticommunistische strijd moeten we trouwens nog verder toelichten.

In 1939 ging Marcel De Roover samen met onder meer Charles Terlinden en Paul Philippart over tot de oprichting van de groep Demain, een vzw die zich bezighield met de psychologische en morele opvoeding van de Belgische jeugd (lees: katholiek, patriottisch en anticommunistisch). Paul Philippart was in die periode beheerder van de Produits Chémiques de Tessenderloo en werd vanaf 1940 directeur bij Brufina. In 1940 vervoegde zich ook Jean Spiltoir bij Demain, als directeur generaal belast met het dagelijks beheer.

We zitten echter aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog en wanneer op 10 mei 1940 de Duitsers België binnenvielen, ging ook voor de Belgen de Tweede Wereldoorlog definitief van start. Die had in feite al haar aanvang genomen bij de inval in Polen, in september 1939 en had zich al aangekondigd met de Duitse inlijving van Oostenrijk in de lente van 1938. 

Van dan af zou het leven van Marcel De Roover en dat van zijn kompanen gedurende vier jaar in het teken staan van een ondergronds verzet. Dit verzet zou bij alle betrokkenen diepe sporen nalaten en hun naoorlogse activiteiten diepgaand beïnvloeden. Het verzet tijdens de oorlog was echter geen eenduidige beweging en verdient daarom een kort overzicht. We spitsen ons evenwel voornamelijk toe op het rechts verzet en de rol van enkele protagonisten die voor de oorlog reeds sterk geëngageerd waren in de anticommunistische strijd.

Bron: De netwerking van een neo-aristocratische elite | Klaartje Schrijvers