Is de Bende van Nijvel bijna opgerold, of is er weer een fantast gearresteerd? We durven het laatste niet uitsluiten, maar ook fantasten kunnen mensen doden. In het onderzoek naar de Bende van Nijvel is gisterochtend Michel Libert opgepakt. Libert was ooit lid van de extreemrechtse terreurgroep Westland New Post (WNP) en vertelt al sinds 1992 dat hij kort voor de aanslagen van de Bende van Nijvel supermarkten ging verkennen voor een onbekende opdrachtgever.
Het bestaan van de WNP werd ontdekt dankzij een dronken straatruzie op 16 augustus 1983 in Vorst, waarbij Marcel Barbier, een beroepsmilitair, een geladen pistool trok, onder meer tegen zijn broer. Hij probeerde nog aan de politie te ontkomen door een voorbijrijdende wagen te kapen, maar werd gearresteerd.
Dankzij die ruzie en de huiszoeking die erop volgde, kon Barbier gelinkt worden aan een dubbele moord die werd gepleegd op 18 maar 1982 en waarvoor hij in 1987 tot levenslang werd veroordeeld. Bij de huiszoeking vond de politie behalve wapens ook gevoelige documenten, die waren gestolen op het Navo-hoofdkwartier in Evere, zoals later bleek door de onderofficier-marconist Michel Libert.
Al snel bleek dat Barbier en Libert behoorden tot een geheime organisatie van militairen van extreemrechtse overtuiging, de WNP, die enkele jaren eerder was opgericht door Libert en Paul Latinus. Latinus was een werkloze ingenieur, een fantast die Libert had doen geloven dat hij voor de Amerikaanse geheime dienst werkte – of een Amerikaans geheimagent die de indruk wekte dat hij een werkloze fantast was – alvorens op 24 april 1984 (wellicht) een einde te maken aan zijn leven.
Volgens Libert bestond de organisatie uit honderden leden in heel West-Europa, met connecties tot op de hoogste echelons van de macht. Libert vertelt dat in detail tijdens een interview voor het BBC2-programma TimeWatch, uitgezonden in 1992. Er waren ook connecties bij universiteiten, zegt Libert, waar voor de groep springstoffen ontwikkeld werden, “geen TNT, natuurlijk, maar meer gespecialiseerde producten”. Wie de hoge connecties waren, wist Libert niet. Hij hoorde immers bij een actiegroep die taken moest uitvoeren zonder vragen te stellen. De “contacten met de ambassades” waren het werk van Latinus.
Een van de taken waar Libert in de BBC-documentaire over vertelt, zijn verkenningstochten langs supermarkten: “Waar zijn ze? Hoe worden ze ‘s avonds afgesloten? Is er bewaking aanwezig die de operatie in gevaar zou kunnen brengen? Is het iemand van de supermarkt zelf die de zaak ‘s avonds afsluit, of een externe bewakingsagent? We hebben onze orders ontvangen, en onze rapporten ingeleverd, compleet met openingsuren en met … alles wat je kunt weten over een supermarkt. Hoe staan de rekken? Waarom? Dat wisten we niet. Het is een van de honderden opdrachten die men ons gaf. Tot welk nut? Dat blijft de grote vraag.”
Dat grote nut zou, achteraf bekeken, de terreur van de Bende van Nijvel geweest zijn, die dodelijke overvallen pleegde op supermarkten in Eigenbrakel, Overijse en Aalst. De bekentenis van Libert op de BBC past perfect in een aloude theorie: de aanslagen moesten een klimaat van angst creëren waarin extreemrechts een staatsgreep zou kunnen plegen.
Het was volop Koude Oorlog. Mensen als Libert, Latinus en Barbier meenden overal Sovjet-infiltratie te zien en dachten dat een rechtse staatsgreep dringend nodig was, maar het is twijfelachtig of de WNP daar ooit toe in staat is geweest. Tenzij een groot complot de hooggeplaatste connecties en het merendeel van de leden van de WNP buiten verdenking heeft gehouden, bestond de organisatie uit een werkloze, enkele gefrustreerde militairen en een mislukte student van de militaire school.
De slachtoffers van de dubbele moord van Barbier waren geen KGB-spionnen, maar onder meer Alphonse Vandermeulen, de ex-man van Barbiers vriendin. Maar het was wel een dubbele moord en bovendien niet de enige die door de WNP werd gepleegd. Fantasten kunnen blijkbaar ook echte misdaden plegen en kunnen dus net zo goed echt medeplichtig zijn aan een reeks moorddadige overvallen.
Bron » De Standaard