“Afkoopwet is sterk wapen in strijd tegen fiscale fraude”

De minnelijke schikking zoals geregeld in de zogenaamde afkoopwet is een krachtig wapen in de strijd tegen de fiscale fraude. Dat hebben twee substituten-procureur van het parket van Gent vandaag in de Kamer gezegd. Ze staafden hun betoog met cijfers: in West- en Oost-Vlaanderen alleen al is op vier jaar 100 miljoen euro binnengehaald.

De afkoopwet is omstreden, onder mee omwille van de manier waarop ze tot stand is gekomen. Een parlementaire onderzoekscommissie onderzoekt de rol van de Kazachse zakenman Patokh Chodiev daarin. “We zijn ons ervan bewust dat het een aangebrand onderwerp is”, zei substituut-procureur Kristof Lammens tijdens de parlementscommissie over het fiscale schandaal rond de Panama Papers. “Ik spreek mij niet uit over hoe de wet tot stand is gekomen, maar we mogen het kind niet met het badwater weggooien.”

De substituten wezen op de voordelen van het systeem, waarbij belastingfraudeurs een deal sluiten om vervolging te vermijden. Zo is er bij de minnelijke schikking 100 procent zekerheid over de inning van de sommen. “Dit is in tegenstelling tot bij de strafrechtelijke veroordeling, waar de praktijk leert dat een inning moeilijk verloopt”, zei Lammens. Bovendien ontlasten de schikkingen de rechtbanken en hoven.

Het Gentse parket presenteerde vervolgens trots zijn resultaten. Op vier jaar tijd (oktober 2011 – oktober 2015) is in Oost- en West-Vlaanderen aan 95 verdachten een minnelijke schikking voorgesteld, waarbij 75 miljoen euro aan ontdoken belastingen en meer dan 26 miljoen euro schikkingen is betaald. In het voorbije jaar kwam circa 19 miljoen euro bij de fiscus terecht en werd 5 miljoen euro aan schikkingen betaald.

Lammens weerlegde de kritiek dat het systeem een vorm van klassenjustitie inhoudt. Er wordt een vast percentage aangerekend op het bedrag, zei hij. “Iemand die veel fraudeert, moet dus meer betalen.” Ook van achterkamertjespolitiek is geen sprake, luidde het. “Dit gebeurt niet zomaar uit de losse pols. Er is een vaste beleidslijn en we zitten met twee substituten samen. Daarnaast zit ook de BBI vaak mee aan tafel, met vetorecht. Ook het parket-generaal kijkt toe, wat maakt dat er een drievoudig controlemechanisme is.”

Bovendien worden fraudeurs ook werkelijk gestraft, zei Lammens. “Neem bijvoorbeeld iemand met 1 miljoen euro zwarte inkomsten. Hij moet 50 procent belastingschuld betalen, 500.000 euro dus, en daarop berekenen we nog een sanctie van 60 procent, nog eens 300.000 euro is dat. Van zijn miljoen houdt hij nog 200.000 euro over. Als hij eerlijk had betaald, had hij 500.000 overgehouden. Die man is effectief gestraft. Ik denk dat dit een krachtig wapen is.”

Ongrondwettelijk

Probleem is dat het Grondwettelijk Hof de afkoopwet vorig jaar deels ongrondwettelijk noemde, bij gebrek aan rechterlijke controle op de schikkingen. “We kregen de instructie om geen nieuwe onderhandelingen meer op te starten. Bestaande dossiers mogen we verderzetten, maar het wordt afgeraden. Soms zijn we echter zo ver gevorderd dat het bijna contractbreuk zou zijn als we niet afronden”, legde Lammens uit. “Er lopen dossiers die in aanmerking zouden kunnen komen en waar we een vraag voor kregen, maar waar we moesten zeggen dat het niet kan. We zijn vragende partij om de toestand te deblokkeren.”

Open Vld-Kamerlid Luk Van Biesen was het daarmee eens. “We moeten snel starten met voorstellen voor een reparatiewet en mogen dat niet koppelen aan de parlementaire onderzoekscommissie”, stelde hij.

PVDA’er Marco Van Hees was het dan weer niet eens met de uitspraak van Lammens dat het systeem geen klassenjustitie is. “Kijk naar winkeldieven of andere strafbare feiten, reële dossiers. Die mensen kunnen een gevangenisstraf krijgen. De mensen waarover u sprak – het ging om dossiers van gemiddeld 1 miljoen euro – kunnen aan de gevangenis ontsnappen. Dan kan men toch wel over een klassenjustitie spreken?”

Eric Van Rompuy (CD&V) maakte op zijn beurt van de gelegenheid gebruik om wat kritiek – vermomd in vragen – te spuien op het Gentse parket in de Optima-zaak rond Jeroen Piqueur. “Ik hoor dat er dingen worden onderzocht. Wij vragen ons af wat de timing van zo’n onderzoek is. Piqueur is nog niet ondervraagd geweest? Hoe komt het dat er nog geen enkele stap van betekenis is gezet in het strafonderzoek? Kan men het maatschappelijk verantwoorden dat dit jaren kan duren? In het buitenland gaat zoiets toch sneller en doelmatiger. Zes maanden na de feiten staat men nog nergens.”

Lammens bleef er rustig onder. “Het is moeilijk om hierop te antwoorden. Zo’n dossiers nemen hun tijd. Maar ik kan wel zeggen dat er op politieniveau zwaar wordt op ingezet. Het kan echter maar zo snel gaan als het kan gaan.” Zijn collega-substituut Olivier Ruysschaert wees er nog op dat het om een gerechtelijk onderzoek onder leiding van een onderzoeksrechter gaat. “In zo’n onderzoek is zes maanden een prille periode.”

Bron » De Morgen

Hoofd antiwitwascel: “Wij rijden met 2pk, terroristen met Ferrari”

De Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI), zeg maar de antiwitwascel, mag binnenkort gegevens rechtstreeks doorgeven aan de Staatsveiligheid. Tot nu mocht ze dat enkel aan het gerecht. “Een heel goede zaak om terrorisme aan te pakken”, zegt afscheidnemend baas Jean-Claude Delepière.

Het was al jaren een zorg van Delepière. Zijn antiwitwascel, een onafhankelijk orgaan onder toezicht van de ministers van Justitie en Financiën dat onder meer onderzoek doet naar geldstromen die gelinkt zijn aan terrorisme, mocht informatie aan geen enkele inlichtingendienst doorspelen, dus ook niet aan de Staatsveiligheid. Dat was wettelijk bepaald. Alle info ging naar het gerecht, dat vaak jaren nodig had om de dossiers af te ronden. Dat kon efficiënter.

Door de verhoogde aandacht voor terreur wordt de wet aangepast. De wijziging is onderdeel van de Potpourri II-wet, die deze week finaal wordt gestemd. Delepière: “Het is duidelijk dat het aanpakken van geldstromen een cruciaal element is in de strijd tegen IS. Ze maken gebruik van systemen die criminelen al heel lang kennen: fiscale constructies en belastingparadijzen. Ze hebben enorm veel inkomsten die ze op een of andere manier moeten kunnen investeren.”

Na de inval in Verviers en de aanslagen in Parijs heeft de antiwitwascel in ons land meerdere dossiers van teruggekeerde Syrië-strijders doorgespeeld aan het federale gerecht. “Klopt, het zijn er dubbel zoveel als het jaar ervoor. Van 34 ging het naar 74.” Een kwestie van verhoogde waakzaamheid bij banken vooral.

De geldstromen van terroristen aanpakken is de meest efficiënte manier om hen te bestrijden?

“Ja, maar het is een heel ongelijke strijd. Zij kennen geen grenzen en kunnen de wereld rondgaan, terwijl wij aan allerlei regels zijn gebonden. Wij rijden met een 2pk, zij met een Ferrari. Als wij informatie willen van Franse collega’s, dan moeten we aan een heleboel regels en voorwaarden voldoen. Terecht, maar het maakt de strijd heel moeilijk. En dan heb ik het nog over Frankrijk; je kunt je voorstellen hoe het is als je informatie wilt van Panama of Singapore.

“Dan moeten de diensten ook nog eens de middelen hebben om een analyse te maken van die informatie en een strategie te ontwikkelen. Daar komen we op dit moment niet eens aan toe. We missen al jaren een doordachte strategie om de financiering van terrorisme en extremisme efficiënt aan te pakken. We hebben het al lastig om afdoende informatie te verzamelen en daar een analyse van te maken.”

U klinkt behoorlijk pessimistisch.

“Ik zie niet veel om optimistisch over te zijn. Er is een explosie van financiële criminaliteit. Onze economie is steeds meer in handen van criminelen. Logisch: de overheden zitten in geldnood, sommige zijn bijna failliet. De criminaliteit neemt toe, de middelen om ze te bestrijden nemen af. Is het dat wat we willen?”

Wel positief: er is nationaal en internationaal veel grotere druk om agressieve belastingontwijking tegen te gaan.

“Dat is inderdaad positief. Bewustwording is cruciaal. Hoe meer aandacht, hoe beter. Toch is het afwachten wat LuxLeaks en SwissLeaks zullen opbrengen. Ik heb het gevoel dat de allerrijksten gewoon doorgaan met wat ze aan het doen waren. Bovendien verschuiven de problemen alleen maar. Als Luxemburg en Zwitserland niet meer kunnen, dan trekken ze wel naar Singapore, China en Panama. Ik heb het gevoel dat de strijd tegen financiële fraude uitzichtloos is. Maar we moeten blijven proberen.”

Bron » De Morgen

Wet tegen verjaringen vernietigd

De maatregel van de vorige regering om de verjaring van fraudezaken en andere complexe strafzaken tegen te gaan, is naar de prullenmand verwezen door het Grondwettelijk Hof. Dat schrijft De Tijd vandaag.

De maatregel verhinderde dat verdachten hun zaak eindeloos kunnen rekken door telkens extra onderzoek te vragen. Maar op vraag van strafpleiter Hans Rieder is de maatregel nu vernietigd. Voor de lopende zaken heeft de regering-Michel nog tot 31 december 2015 om een oplossing te vinden.

Bron » De Morgen

Corruptie bij aankoop wapens politie?

Het gerecht onderzoekt of er bij de aankoop van de wapens van de politie smeergeld is betaald. Het lastenboek was zo opgesteld dat enkel het Amerikaanse Smith & Wesson overbleef en concurrenten zoals FN uit Herstal naast de bestelling grepen.

Drie mensen zijn door de onderzoeksrechter in verdenking gesteld voor actie en passieve corruptie. Het gaat om een commissaris van de aankoopdienst van de federale politie, een lid van de evaluatiecommissie en een wapenhandelaar. Het parket van Brussel moet nog beslissen wie voor de rechter zal moeten verschijnen.

Bron » De Morgen

Opinie: Drempels voor rechtspraak zijn muren geworden

Nu verschillende parlementsleden aangeven de fel gecontesteerde wet op de advocatenkosten te zullen herbekijken, kunnen ze beter eens de hele rechtstoegang evalueren. Die is de afgelopen twee regeerperiodes mismeesterd. De drempels zijn verhoogd. Voor de gewone burger zijn die drempels muren geworden.

Een mens vraagt zich af of parlementsleden wel nadenken bij de wetten die ze aannemen. Het laatste wapenfeit stemt in elk geval tot nadenken. Afgelopen donderdag bonden fiscale juristen de kat de bel aan. Bij rechtszaken over fiscale geschillen, zou enkel de Belgische staat de advocatenkosten kunnen recuperen als ze de zaak wint, maar de belastingplichtige niet.

De reikwijdte van de wet gaat echter een pak verder. Letterlijk luidt het dat ‘een publiekrechtelijke rechtspersoon’ niet kan veroordeeld worden tot de advocatenkosten, voor zover die ‘optreedt in het algemeen belang’. Dat laatste zou er nog aan ontbreken, maar het verhindert niet dat de wet vele burgers zal treffen. Indien men bijvoorbeeld een GAS-boete betwist en het proces wint, zal de overheid de advocatenkosten niet moeten terugbetalen. Hetzelfde voor procedures tegen de stedenbouwkundige ambtenaar.

Indien men bijvoorbeeld een GAS-boete betwist en het proces wint, zal de overheid de advocatenkosten niet moeten terugbetalen. De inkt van de tekst was nog niet droog of verschillende parlementsleden lieten weten de wet te zullen herbekijken. Dit uitzonderlijk gebaar van zelfkritiek vond echter pas plaats nadat de gevolgen ervan in de openbaarheid waren gebracht, dat wel.

Mismeesterd

Bij die evaluatie zou men de gelegenheid te baat moeten nemen om de hele rechtstoegang onder de loep te nemen. In de afgelopen twee legislaturen werd de rechtstoegang immers mismeesterd. De twee meest in het oog springende dossiers zijn de wet op de advocatenkosten en de invoering van de btw op de erelonen en kosten van advocaten.

De – in mensentaal klinkende – wet op de advocatenkosten werd ingevoerd in 2007. Ze had als doel om ervoor te zorgen dat de winnende procespartij een deel van de advocatenkosten kon recupereren van de (verliezende) tegenpartij. Dit bedrag stijgt afhankelijk van de waarde van de vordering. Een dergelijk systeem heeft altijd al bestaan, maar de bedragen werden in 2007 fors opgetrokken, wat heeft geleid tot een drastische verhoging van de drempel voor justitie.

Een voorbeeld kan dit meteen duidelijk maken. Waar in zaken van arbeidsrecht vroeger het aan de tegenpartij te betalen bedrag altijd rond de 200 euro schommelde, is dit bedrag nu vastgesteld op 2.200 euro, als men een vordering heeft tussen de 20 en 40.000 euro.

Dit is verre van uitzonderlijk. Betwist men bijvoorbeeld een ontslag om dringende reden en vordert men een aantal maanden (bruto)loon, dan komt men daar makkelijk aan. Dit bedrag dient zowel door de (verliezende) werkgever als door de (verliezende) werknemer te worden betaald, maar formele gelijkheid betekent daarom nog geen echte gelijkheid.

Draagkracht

Zonder overdrijving kunnen we stellen dat de potentiële kost om een rechtszaak in te stellen op enkele jaren bijna verdubbeld is. De voornaamste kritiek op dit systeem is inderdaad dat het abstractie maakt van de ongelijke economische verhouding tussen partijen. Werkgever versus werknemer, eigenaar versus huurder, verzekeringsonderneming versus verzekerde, de overheid versus een (particuliere) belastingplichtige: telkens hebben deze partijen een andere economische draagkracht maar toch zijn de te betalen advocatenkosten dezelfde.

De gevolgen van dit systeem lieten zich onmiddellijk voelen voor de burgers en de advocaten die vooral hun belangen vertegenwoordigen. Voortaan werd op veilig gespeeld. Principiële procedures worden minder gevoerd want als men een proces verliest draait men op voor de advocatenkosten van de tegenpartij. Veel zaken zijn echter niet zwart noch wit, maar grijs. Toch is de wet op de advocatenkosten zonder genade: the winner takes it all.

Btw

Bovenop deze controversiële wet met ingrijpende gevolgen, werden de rechtsonderhorigen in juli 2013 nog getrakteerd op de invoering van de btw op de erelonen en kosten van advocaten. In dit systeem wordt zelfs geen gelijkheid voorgehouden: wie btw-plichtig is, zoals elke onderneming, kan de btw recupereren, burgers betalen als niet btw-plichtigen de volle pot.

De invoering werd verantwoord omwille van budgettaire redenen. Enerzijds zou de btw-wet niet-becijferde/becijferbare inkomsten voor de staatskas opleveren, anderzijds zou ze ons land verlossen van de jaarlijkse boete die aan de Europese Unie diende te worden betaald wegens het feit dat wij als enige land geen btw hiefen (ongeveer 80 miljoen euro per jaar).

Middenveldorganisaties en advocatenordes trokken naar het Grondwettelijk Hof waar de zaak inmiddels werd gepleit. Blijkt dat de boete van 80 miljoen euro in feite ‘maar’ 1 miljoen euro bedraagt en het ook niet echt om een boete gaat. Zal het Grondwettelijk Hof de moed hebben de btw-plicht naar de geschiedenisboeken te verwijzen? Binnenkort is judgement day…

Verdubbeld

Wat er ook van zij, de btw-plicht heeft van de drempel voor justitie een muur gemaakt voor de gewone burger. Waar deze laatste altijd al goed nadacht alvorens een rechtszaak in te stellen, is dit nu bijna een existentiële vraag geworden. Zonder overdrijving kunnen we stellen dat de potentiële kost om een rechtszaak in te stellen op enkele jaren bijna verdubbeld is.

In tijden waarin collectieve actoren en rechten meer en meer onder druk staan en processen vaak een noodzakelijk kwaad zijn, is dit een onaanvaardbare evolutie. Toegang tot justitie en het beroep kunnen doen op een advocaat zijn fundamentele rechten.

De regering en het parlement hebben de keuze om de rechtstoegang op een democratische wijze vorm te geven of om ze verder in te perken. Met het laatste wapenfeit in fiscale zaken opteerde ze resoluut voor de tweede weg. De toekomst zal uitwijzen of het bij dit accident de parcours blijft.

Bron » De Tijd | Door Jan Buelens, advocaat Progress Lawyers Network en gastprofessor Universiteit Antwerpen