Een schaamteloze promostunt voor hun programma. Er gebeuren rare dingen bij de vrt sinds bepaalde partijen daar aan de vetpotten zitten. Een propagandamachine op z'n Poetins in de maak? Vroeger roder dan rood waar je bedenkingen kan bij hebben. Maar nu helt het compleet de andere kant over, en extremen en destabilisering zijn nooit goed voor het gewone volk.
Of het Federale Parket in nauwe samenwerking met de Thaise autoriteiten speciaal de aanhouding, rogatoire commissie en huiszoeking bij Beijer opgezet hebben als promostunt voor een TV serie durf ik toch te betwijfelen. Me dunkt dat Eyeworks toch zo een macht niet heeft. Dat iemand uit gerechtelijke of politionele kringen het nieuws gelekt heeft om de lancering van de serie een ruggesteuntje te geven kan je dan weer niet uitsluiten. Zeker niet als je de achtergrond van de scenarioschrijver kent.
Willem Wallyn, de scenarioschrijver, is de zoon van Luc Wallyn, destijds de penningmeester van de SP die de Agusta smeergelden niet wou verbranden, ondanks de orders van Van den Broucke. Zoon Willem is lange tijde de partner van Freya Vandenbossche geweest, met wie hij een kind heeft.
Veel dichter in het rode milieu kan je niet komen me dunkt. Wat de man zijn politieke denkbeelden zijn weet ik niet, en wie zijn vader is kan je hem ook niet euvel duiden.
Wat zijn “boodschap” is met de serie 1985 zegt hij echter zelf in een uitgebreid interview:
“Dat is wat ik wilde vertellen: democratie is erg fragiel, en dat aan de hand van een coming of age verhaal van drie jongeren—en ook nog andere personages die in de reeks voorkomen. En als jonge mens weet je niet altijd precies wat nu juist het goede en kwade is. Wat als het kwade vanuit de maatschappij zelf komt? Is het dan nog kwaad? Als je baas of je minister je zegt, ‘Je bent goed bezig,’ is het dan nog het kwade? Daar wou ik op wijzen, maar dan via een verhaal van drie jonge gasten. Dat is hetgeen dat ons moet boeien. Ik sta niet graag met mijn vinger in de lucht om te zeggen, ‘Pas op, pas op, pas op, hé.’ Daar dient het medium niet voor en ik heb niet het talent om dat goed te doen. Het was gewoon de bedoeling om te zeggen, ‘Het is fragiel en denk daarom beter na als je zomaar dingen achterna gaat lopen, want je zou wel eens iets kunnen veroorzaken dat veel groter is dan je beseft.’"
"Toen de reeks was gemaakt en ik zag op 6 januari vorig jaar de bestorming van het Capitool, toen dacht ik nog, ‘Dat is exact wat zou kunnen gebeuren.’ Stel je voor dat het helemaal misliep en dat al die mensen binnengeraakten? Mensen die in de war zijn of dingen geloven waarvan je denkt, ‘Wat gebeurt hier?’ De periode van de Koude Oorlog was ook zo’n tijd, of in Italië toen ze een station hadden opgeblazen waar tachtig mensen stierven die op de trein stonden te wachten. Dan denk je toch, ‘Maar wat gebeurt hier allemaal?!’ Of je was bang om naar een grootwarenhuis te gaan, en dan kwamen er nog, en nog, en zelfs twee op één avond… En ze konden die mensen niet oppakken of tegenhouden; er werd gezegd dat er rijkswachters bij waren, er werd gezegd dat ze wisten hoe de rijkswacht functioneerde. Omdat ze nooit werden gepakt, kreeg je het gevoel, ‘Ze kunnen ons niet beschermen, ze kunnen ons niet verdedigen.’ Met zo’n angstwekkende periode moet je heel voorzichtig zijn, want dat gaat rap. Je hebt maar een paar mensen nodig om zoiets in gang te zetten.”
Bovenstaande lijkt me toch allerminst “een propagandamachine op zen Poetins”. Hij zegt het niet letterlijk, maar zijn boodschap is eerder; loop niet mee met extreem rechts.
Verder uit zijn interview:
Los daarvan kwam er allicht ook nog heel wat research bij, neem ik aan?
"Ja, maar daar had ik al wat voorsprong op de anderen omdat ik die periode zelf had meegemaakt. Ik was jurist, ik heb veel gelezen en heb ook actief meegewerkt aan de voorbereiding van de eerste Bende-commissie. Dus dat gaf me wel wat background. En dan nog… er is een onderzoekscommissie geweest waarvan hun verslag op de site van het parlement staat. Als je die verslagen leest, dan weet je alles. Dat is in totaal een tweehonderdtal bladzijden en die lezen zeer gemakkelijk. Maar ik wilde geen serie maken over de Bende. De Bende is de arena waarbinnen zich het verhaal afspeelt met de VUB en de rijkswacht. Dat is de arena en het waren ook bijzondere tijden toen de democratie zeer wankel was.”
Over hoe de serie tot stand kwam:
Hoe raakte je bij de reeks betrokken?
"Erg banaal. Peter Bouckaert, de producent van Eyeworks, heeft mij gewoon gebeld toen ik nog bezig was met de voorbereidingen van “All of Us.” Hij zei, ‘Ik heb een film gemaakt, “Niet schieten” [2018]. Ik ga je hem tonen, maar ik wil ook een ander beeld van die periode. Niet vanuit het perspectief van de slachtoffers, maar vanuit mensen die het van heel dichtbij hebben meegemaakt. Kun jij een reeks schrijven over mensen die in die periode leefden en die de loden jaren tachtig hebben meegemaakt?’ Ik was 20 in 1980 en heb het toen ook allemaal zelf meegemaakt—ik zat op de VUB, tegenover de rijkswachtkazerne. Ik zei hem, ‘Peter, ik ga nu eerst een film maken, en dan begin ik er direct aan te schrijven.’"
"Dat schrijftraject duurde een tweetal jaren en nadien moest er gekeken worden naar een regisseur, casting, de mogelijkheden die er waren, wat kon wel, wat kon niet. Ik heb vaak problemen met machtsrelaties, maar tussen Peter en mij klikte het meteen en dat werkte perfect. We waren echt een équipe; binnen Eyeworks waren er enkele mensen die er rond werkten, met Wouter [Bouvijn] en ik. Met productie, regie en scenario zaten we allen op dezelfde lijn en we beseften dat we iets aan het maken waren dat groter was dan we verwachtten. Maar zo is het dus begonnen, gewoon met een telefoon.”
Voor wie het gehele interview wil lezen » filmtalk.be