Vuurkracht te huur
The Modern Mercenary. Dog of War, or Soldier of Honour? door Peter Tickler geïll., 224 blz., Patrick Stephens Ltd. 1987, f 65,70 ISBN 0 85059 812 5
Lange tijd werden oorlogen in Europa uitgevochten met behulp van huurlingen. Het gezegde 'Pas d'argent, pas de Suisses' (geen geld, geen Zwitsers) herinnert nog aan die periode, evenals de 'Zwitserse Garde' van de paus. Toen de Europese naties ertoe overgingen om reguliere legers op te richten en een algemene dienstplicht in te voeren, leek het alsof het verschijnsel huurling zijn langste tijd had gehad.
De dekolonisering leverde echter een nieuwe markt op: de nog jonge Afrikaanse staten waar staatsgrepen, burgeroorlogen en gewapende conflicten aan de orde van de dag waren. Het eerste grootschalige optreden van huurlingen vond plaats in de Kongo begin van de jaren '60. Tijdens de Katangese afscheidingsoorlog vochten de meeste huurlingen aan de zijde van de rebellen; bij het uitbreken van de Simba-opstand verkozen ze de loonlijst van de regering.
Onder deze huurlingen waren veel ex-legionairs van het Franse; Vreemdelingenlegioen, dat na de mislukte staatsgreep in Algerije in 1962 danig had moeten inkrimpen. Het avontuurlijke leven van de 'mercenary' moet velen hebben aangesproken, want over een aanbod van recruten had men niet te klagen. Het succesvolle optreden van de huurlingen maakte hun commandanten wereldberoemd: de Franse ex-legionnair Robert Faulques, zijn landgenoot Bob Denard en de Engelsman 'Mad' Mike Hoare.
Hun militaire successen dankten zij niet in de laatste plaats aan de discipline onder hun manschappen, die zij met harde hand handhaafden. Een Belgische officier die een 8-jarig jongetje had doodgeschoten werd door Hoare standrechtelijk geëxecuteerd. Bij een andere huurling die een inlandse vrouw had verkracht en vervolgens vermoord - en van wie Hoare wist dat hij een beroepsvoetballer was- werden beide grote tenen afgeschoten.
Na het neerslaan van de Simba-opstand verliet Hoare de Kongo, om pas weer in 1981 de voorpagina's te halen met een mislukte staatsgreep op de Seychellen. Hoare wist naar Zuid-Afrika te ontkomen, maar draaide daar toch voor enkele jaren de gevangenis in.
Robert Faulques vocht enige tijd in Biafra, dat zich in 1967 van Nigeria had afgescheiden, en zou later samen met Bob Denard een rol spelen in de burgeroorlog in Jemen. Diezelfde Denard zou in het begin van de jaren '70 tot tweemaal toe een staatsgreep leiden op de Comoro-eilanden, om uiteindelijk in 1977 zijn Waterloo te vinden bij een mislukte actie in Benin.
Dergelijke gebeurtenissen hebben de belangstelling voor het huurlingenbestaan niet kunnen verminderen. In de Verenigde Staten bestaan scholen en opleidingen voor huurlingen in spé en er zijn ook speciale tijdschriften. In Gung-Ho, New Breed, Special Forces en Soldier of Fortune, wordt geadverteerd voor allerhande wapentuig, en bieden huurlingen zich aan voor 'werkzaamheden'. Er zijn ook bedrijfjes in de Verenigde Staten en Europa, zoals 'Keeni Meeni Services' (KMS), opgericht door twee Britse ex-officieren en gevestigd op één van de Kanaaleilanden. KMS sloot een miljoenencontract met de Sultan van Oman, leverde helikopterpiloten aan Sri Lanka voor luchtaanvallen op Tamil-doelen, en assisteerde de Contra's bij hun acties tegen het Sandinistische bewind in Nicaragua.
The Modern Mercenary rekent af met het romantische beeld dat men van de huurling vaak heeft. Vaker dan 'dog of war' of 'soldier of honour' is de moderne huurling een ex-commando die zich niet meer kan aanpassen aan de burgermaatschappij, en daarom maar kiest voor het enige vak dat hij wel verstaat. Een enkeling is zelfs zozeer aan zijn vak verslaafd, dat hij zich in Beiroet voor 100 pond per maand aan willekeurig welke gropering verhuurt, zolang hij maar maag blijven schieten. Kees M. Paling.
Bron: NRC Handelsblad | 27 augustus 1988