Topic: Gladio Duitsland
Het onwaarschijnlijke verhaal van het Gladio-netwerk in Duitsland. Uit "De netwerking van een neo-aristocratische elite in de korte 20ste eeuw" van Klaartje Schrijvers:
Wat opvalt is dat het Gladioverhaal zich in elk land weer anders voltrok, maar dat tevens sommige parallellen te trekken zijn. Zo konden we zien dat de twee dictaturen, Spanje en Portugal, hun vooroorlogse politiek probleemloos verderzetten in de Koude Oorlog en met Gladio rekruteerden bij hun trouwe aanhangers van tijdens het interbellum. Het gedoogbeleid van de CIA ten aanzien van die twee fascistische regimes te midden van het nieuwe Europa, getuigde dan ook van een dubbele moraal.
Ten aanzien van Frankrijk en Italië was dan weer de doorn in het oog van de CIA het electorale succes van de communisten, dat zij te danken hadden aan hun heldhaftig verzet tijdens de oorlog. De VS en de CIA voerden dan ook in Frankrijk en Italië een meedogenloze stijd tegen het binnenlandse communistische gevaar. Van een stay-behind in geval van een Sovjetinvasie, was hier in feite geen sprake.
Frankrijk, Portugal en België vertoonden dan weer parallellen in de mate waarin de stay-behind tussenkwam in de koloniale kwesties. Met Italië zagen we hoe de CIA probleemloos rekruteerde in de oude fascistische kaders. Welnu, met Duitsland gingen zij hierin nog een stapje verder.
Toen de geallieerden Duitsland hadden overwonnen, controleerde het VS-leger als bezettingsmacht samen met de Franse, Britse en Russische legers het gehele territorium. Voor de VS waren de naoorlogse chaos in Duitsland ideaal om reeds in 1945 een eerste stay-behind netwerk op te zetten. Bovendien was het aanbod aan anticommunistische getrainde guerrilla er overvloedig. De VS gingen dan ook zonder scrupules over tot het rekruteren van voormalige nazi’s voor hun stay-behind netwerk.
Op bevel van het Pentagon werd het zopas opgerichte Counter Intelligence Corps (CIC) belast met zowel het opsporen van nazi’s voor de Nürnbergprocessen, als het selecteren van rechtse extremisten voor de stay-behind. In 1947 rekruteerde het CIC Klaus Barbie, die nadien bescherming genoot en zorgvuldig verborgen werd gehouden voor de onderzoekers die met het opsporen van oorlogsmisdadigers belast waren. Barbie stond tijdens de oorlog bekend als de "slachter van Lyon": tijdens zijn verblijf in Frankrijk van 1943 tot 1944 was hij verantwoordelijk voor de deportatie van 15.000 joden naar de concentratiekampen.
Klaus Barbie werd hoger reeds aangehaald in verband met zijn verblijf in ballingschap in Bolivië in het gezelschap van de Italiaanse terrorist Stefano Delle Chiaie. Toen de recuperatie van Barbie als CIA-spion werd ontdekt, waren de schijnwerpers dan ook zo op deze monsterachtige nazi gericht, dat het Amerikaanse departement van defensie aanvankelijk met de verklaring weg kon komen dat het hier om de enige ex-nazi ging. De ware toedracht, zoals in 1952 uitlekte, was evenwel nog schokkender. Eén van de meest prominente nazi’s die door het CIC werd gerekruteerd was niemand minder dan generaal Reinhard Gehlen.
Reinhard Gehlen
Generaal Gehlen startte zijn carrière in de geheime dienst onder Hitler toen hij in april 1942 hoofd werd van de Fremde Heere Ost (FHO) met als taak de Sovjetunie te bestrijden. Als verantwoordelijke voor de gruwelijke uithongering en foltering van 4 miljoen sovjet-gevangenen, besefte Gehlen dat hij onvermijdelijk bovenaan de zwarte lijst van de Sovjet geheime dienst zou staan. Toen het eenmaal tot hem doordrong dat Duitsland de oorlog aan het verliezen was gaf hij zichzelf aan bij het CIC.
Hij besefte dat zijn informatie voor de VS van nut kon zijn, en speelde die uit als vrijgeleide. Op het einde van de oorlog had hij immers het extensieve archief van de FHO over de USSR op microfilm gezet en vervolgens in de Oostenrijkse Alpen begraven. Na verschillende weken gevangenis door het CIC ontmoette hij generaal Edwin Luther Siber, aan wie hij zijn geheim verklapte. Siber was danig onder de indruk en zou in de toekomst bepalend worden voor de carrière van Gehlen. Hij introduceerde deze ex-nazi bij diverse hoge officiële vertegenwoordigers van de Amerikaanse inlichtingendiensten zoals Walter Bedel Smith (directeur van de CIA van 1950 tot 1953) en andere OSS- en CIA-vertegenwoordigers zoals William Donovan, Allen Dulles, Franks Wisner (die via de OPC de stay-behind in Europa installeerde).
De microfilms werden opgegraven en naar Washington overgebracht. President Truman was zo onder de indruk dat hij Gehlen, en in zijn gevolg een groot deel van diens nazi- netwerk, hoofd maakte van de eerste naoorlogse Duitse geheime dienst, Organisation Gehlen (ORG).
Na verloop van tijd traden honderden andere voormalige Duitse officieren in Gehlens voetsporen en sloten deals met de VS en Groot-Brittannië. Maar Gehlen zou de geschiedenis ingaan als de belangrijkste van allemaal. Het ORG hoofdkwartier kwam met financiële steun eerst nabij Frankfurt te liggen, vervolgens nabij München in het voormalige Waffen SS-trainingskamp Pullach.
CIA en ORG ondertekenden een samenwerkingscontract en alle 150 agenten van Gehlen werden door de CIA in file gezet. De Duitse inlichtingendienst was aldus stevig in Amerikaanse handen, maar Gehlen werd beschouwd als de spirituele vader van de Duitse stay-behind en zijn rol hierin was van meet af aan gekend door Konrad Adenauer.
In tegenstelling tot elders in Europa werd een deel van het geheime CIA stay-behind netwerk in Duitsland reeds in 1952 gelekt, en wel door een voormalig SS-officier, Hans Otto. De publieke opinie was diep geschokt en een politieonderzoek werd ingesteld. Twee lokale diensten te Hesse werden vervolgens ontmanteld, de Bund Deutsches Jugend en de Technische Dienst.
De werkelijke Duitse stay-behind en inlichtingendienst ORG van Gehlen kwam echter zonder kleerscheuren uit dit verraad, dankzij de hoge bescherming van de CIA. Gehlen bleef in dienst en in 1956 werd de ORG getransformeerd tot de BND. Pas met de ministers Kurt Georg Kiesinger en Willy Brandt werd de BND aan een serieus onderzoek onderworpen, wat leidde tot het ontslag van Gehlen in 1968.
Dit resulteerde evenwel niet in de opheffing van de stay-behind in Duitsland. In 1955 was Duitsland immers lid van de NAVO geworden en net als alle andere stay-behind netwerken werd ook het Duitse netwerk geïntegreerd in de NAVO-plannen voor een geheime onorthodoxe oorlog, die boven de nationale soevereine regeringen werd georkestreerd.