L'Orchestre Noir is een documentaire over extreem-rechts in België en Europa van Stéphane Lejeune uit 1984.

La renaissance de l'extrême droite en Belgique et en Europe a décidé quelques journalistes à  mener une enquête plus approfondie sur ces milieux. La Belgique apparaît comme une plaque tournante d'un réseau qui s'étend sur plusieurs pays. Constitué de documents et d'interviews, le film montre comment le fascisme moderne organise et développe son idéologie. Ces mouvements disposent du soutien de personnalités politiques et des services d'état.

In de krant De Voorpost verscheen in oktober 1984 een artikel over deze documentaire:

Het Zwarte Orkest of extreem-rechts in België

De documentaire film "L'Orchestre Noir" van de jonge journalist-cineast Stéphane Lejeune, vormt een indringende zoektocht naar de wijze waarop en de middelen waarmee extreem-rechts in Europa z'n onderlinge contacten organiseert en naar de specifieke plaats van België als draaischijf in dat neo-fascistisch netwerk.

Speurwerk

Als onthullend document is "L'Orchestre Noir" het resultaat van ongeveer drie jaar speurwerk, infiltratie in rechtse kringen, interviews met journalisten en tipgevers, zoektochten naar archiefmateriaal in binnen- en buitenland, gesprekken met ideologen en militanten van neo-fascistische groeperingen, registratie van hun geheime bijeenkomsten en van hun diverse activiteiten te velde, enz.

De conclusies van het onderzoek is hard en onverbiddelijk: het Zwarte Orkest bestaat, hun ideologie is afschuwelijk en hun macht is beangstigend. Van Duitsland tot Engeland, van Frankrijk tot Spanje, van Italië tot Oostenrijk, spreidt het netwerk van de zwarte orde zich uit over Europa. Als spinneweb, met België als draaischijf.

Realiteit

De beslissing om zijn onderzoek naar extreem-rechts in filmvorm vast te leggen, drong zich volgens cineast Lejeune op "om de feiten in herinnering te brengen, het netwerk te ontwarren, de ideologie te analyseren. Dit alles met de overtuiging dat het noodzakelijk is om klaar en duidelijk, dankzij de impact van het beeld, de onverbloemde realiteit van het Belgisch en Europese neo-fascisme te tonen."

Aanslagen

Die realiteit bestaat. Zo bv. uit de aanslag van de FANE in de Rue Copernic in Parijs (1), die van de Italiaanse fascisten in Bolonga, die van de Hoffman-groep in München, de bomaanslag in de Antwerpse jodenbuurt enz. Er zijn ook nog de diverse optochten van de VMO en de para-militaire parades van de Fuerza Nueva in Spanje, de onlusten in de Voerstreek, de oefenkampen in Francorchamps, Neurenberg en elders, de brandstichting in de redactielokalen van de het tijdschrift Pour, de vernieling van de boekhandel De Rode Mol in Mechelen, de nauwe contacten tussen de Staatsveiligheid en Westland New Post enz.

De opbouw van "L'Orchestre Noir" werd gestructureerd via de specifieke studie van twee Belgische extreem-rechtse groeperingen: het Front de la Jeunesse en VMO. Hun "wapenfeiten" worden in herinnering gebracht, hun ideologie wordt bestudeerd, hun leiders (Francis Dossogne en Bert Eriksson) worden geinterviewd, om aldus te komen tot een nauwkeurig profiel van beide organisaties.

Internationaal

Vanuit die groepen worden dan de internationale lijnen van het zwarte netwerk uitgetekend: de Cedade en de Fanquisten van Fuerza Nueva in Spanje, de Engelse terroristen van het Nationaal Front en van Columm 88 (2), de neo-nazi's van de NPD en de Hoffman-groep, de FANE in Frankrijk, de MSI in Italië, enz.

Naast interviews met extreem-rechtse militanten zoals Dossogne, Eriksson, Michel Graisse, baron de Bonvoisin, enz., bevat "L'Orchestre Noir" ook gesprekken met o.m. minister Moureaux, senator Jos Wijninckx, de journalisten Walter De Bock (De Morgen), Jean-Claude Garot (ex-Pour) en René Haquin (Le Soir).

Behalve de meer recente verwijzingen naar de beruchte WNP-affaire, blijft deze militante documentaire toch te veel in de periode van 1981-82 rondhangen om helemaal actueel genoemd te kunnen worden. Zeer belangrijk blijft natuurlijk het feit dat de realisatie van "L'Orchestre Noir" een systematisch opzoeken van allerlei documenten impliceerde, waardoor een penetrant beeld kon opgehangen worden van deze hele Zwarte Internationale, waarbij niet alleen aandacht werd besteed aan de kleine groupuscules, maar ook aan hun relaties met de traditionele partijen, met leger en politie en met het staatsgezag.

Bron: De Voorpost | 19 oktober 1984

(1) Bij die bomaanslag op een Joodse synagoge op 3 oktober 1980 kwamen 4 mensen om het leven en raakten 46 anderen gewond. FANE eiste de aanslag op maar hoogstwaarschijnlijk zaten Palestijnse terroristen achter de aanslag.
(2) Ik ga Bakerstreet voor zijn: die "88" is een verwijzing naar "Heil Hitler", de 'H' is de 8e letter van het alfabet.