Samenvatting

Op 3 januari 1987 wordt in een steengroeve in Beez, bij Namen, het lijk teruggevonden van Stéphane Mandelbaum. Met de kunstenaar zou een dispuut zijn ontstaan over de verdeling van de buit, waarop hij vermoord werd. Er is nooit iemand veroordeeld geweest voor deze moord.

• Waar: Grands Malades, Beez » Google Maps

• Hoe: Hij werd op het hoofd geslagen. Door de slag verloor hij vermoedelijk het bewustzijn. Daarop kreeg hij een nekschot en een kogel in de slaap.

• Wie: Stephan Mandelbaum, een 26-jarige kunstschilder uit Sint-Gillis.

• Status: onopgelost, in 1990 wordt het onderzoek zonder resultaat afgesloten.

Kinderen vinden lijk onder hoop stenen te Beez

Spelende kinderen hebben zaterdagnamiddag op een braakliggend terrein ter hoogte van de steengroeven van Beez, nabij Namen, onder een hoop stenen het lijk aangetroffen van een man die sedert weken dood was. Het betreft hier duidelijk een moord.

De man, de 26-jarige Serge Mandelbaum uit Sint-Gillis, droeg nog zijn identiteitspapieren op zich. Hij was kunstschilder en zijn Zaïrese echtgenote dreef een zaak in Afrikaanse kledij te Brussel. Ze had op 7 december de verdwijning van haar man aangegeven. Diens dood zou dus omstreeks die tijd zijn ingetreden of mogelijk zelf iets vroeger want Stephan Mandelbaum zag zijn vrouw niet elke dag.

Het stoffelijk overschot was nog gekleed. Wel ontbrak er een schoen die nog niet teruggevonden werd. De hoop stenen waaronder het lag werd gewild aangebracht. Uit de lijkschouwing die in het Instituut voor Wetsgeneeskunde te Luik werd gedaan, bleek dat Stephan Mandelbaum voor zijn dood op het hoofd geslagen werd. Door de slag verloor de man ongetwijfeld het bewustzijn. Daarop kreeg hij een nekschot en een kogel in de slaap.

Bron: Gazet van Antwerpen | 6 Januari 1987

Twee arrestaties in moord van Beez

Onderzoeksrechter Marotte van Namen heeft twee aanhoudingsbevelen afgeleverd tegen twee personen uit Brussel van wie de identiteit niet werd onthuld. Zij zijn beschuldigd als mededader en medeplichtige bij de moord op Stephan Mandelbaum, een 26-jarige man uit Sint-Gillis-Brussel, wiens lichaam afgelopen zaterdag in de steengroeven van Grands Malades te Beez bij Namen werd gevonden.

De twee beschuldigden ontkenden elke betrokkenheid bij de misdaad. Volgens de weduwe van Mandelbaum echter waren zij het met wie Mandelbaum de dag van zijn verdwijning een afspraak had.

Het motief van de misdaad staat nog niet vast, maar volgens de meest aanvaardbare thesis pleegde Stephan Mandelbaum met zijn moordenaar(s) een inbraak of een overval waarbij hij niet akkoord zou gegaan zijn over de verdeling van de buit. Het is onduidelijk waarom men het lichaam van het slachtoffer in Beez achterliet, waarom gepoogd werd het in brand te steken en waarom men de identiteitsbewijzen op het lichaam liet.

Bron: Gazet van Antwerpen | 7 Januari 1987

Moord Beez houdt verband met schilderijdiefstal

De raadkamer te Namen heeft donderdag het aanhoudingsbevel bevestigd tegen Garcia Caro Gonzales. (*) Deze 34-jarige Spanjaard die te Sint-Genesius-Rode woont, wordt ervan beschuldigd mededader of medeplichtige te zijn aan de moord op de 26-jarige Brusselse schilder Stephan Mandelbaum. Het lijk van het slachtoffer werd zaterdag ontdekt in de steengroeven te Beez. In deze zaak zijn er nog drie beschuldigden. Zij zullen maandag voor de raadkamer verschijnen.

De moord op Mandelbaum zou verband kunnen houden met en diefstal in oktober bij een bejaarde dame te Brussel. Een schilderij van Modigliani ter waarde van 50 miljoen frank zou door drie personen, waaronder Mandelbaum, gestolen geweest zijn. De naam van de opdrachtgever zou in het dossier voorkomen.

De moord op Mandelbaum zou verband kunnen houden met de verdeling van de buit. Volgens een andere hypothese zou Mandelbaum het doek niet hebben willen overhandigen. Het schilderij is in ieder geval nog niet teruggevonden.

De onderzoekers hebben wel het tramticket teruggevonden waarmee Stephan Mandelbaum op 1 december tussen 16u36 en 17u36 naar een afspraak met Garcia en een andere beschuldigde ging. Garcia ontkent echter Mandelbaum die dag ontmoet te hebben. In ieder geval heeft niemand Mandelbaum na 1 december nog gezien.

Bron: Gazet van Antwerpen | 8 Januari 1987

(*) Deze Garcia Caro Gonzales zat in 1992 mee in de beklaagdenbank van het proces tegen de bende van Fredo Godfroid.

Zaak Mandelbaum: hoofdverdachte niet aangekomen

Een van de verdachten in de zaak Mandelbaum, die door het Naamse gerecht sinds maandag verwacht wordt en die donderdagavond uit Afrika had moeten terugkeren, is niet aangekomen. Waarschijnlijk zal er een internationaal aanhoudingsbevel tegen hem uitgevaardigd worden.

Mandelbaum was een 26-jarige Brusselse schilder wiens lijk zaterdag in de steengroeven van Grands Malades te Beez (Namen) werd ontdekt. Zijn dood zou in verband kunnen staan met de diefstal van een schilderij van Modigliani ter waarde van 50 miljoen bij een Brusselse bejaarde dame.

Bron: Gazet van Antwerpen | 10 Januari 1987

Aanhoudingsbevelen zaak Mandelbaum verlengd

De raadkamer bij de rechtbank van Namen heeft maandag de zeven in zaak Stephan Mandelbaum uitgegeven aanhoudingsbevelen, verlengd. Het betreft Ram Weinbaum (50), Caro Garcia Gonzales (35), Jacques Herygers (40), Robert Blondiau (39), Maurice Bissau (29), Nouriel Nourieli (44) en Michel Vervisch (29). Zij zijn onder meer beschuldigd van mededaderschap of medeplichtigheid bij de moord op schilder Mandelbaum, en verder van diefstallen en heling.

Bron: Gazet van Antwerpen | 24 Februari 1987

Aanhouding in moordzaak-Mandelbaum bevestigd

De Kamer van Inbeschuldigingstelling (KIB) bij het Hof van Beroep te Luik heeft dinsdag de zes bevelen tot aanhouding in de zaak van de vermoorde Brusselse schilder Stephane Mandelbaum bevestigd.

Op 16 april had de raadkamer bij de rechtbank van Namen deze bevelen tot aanhouding bevestigd. Dit bracht de betichten ertoe in beroep te gaan. Dinsdag verging het hen te Luik voor de KIB niet beter.

Bron: Gazet van Antwerpen | 6 Mei 1987

Drie aangehoudenen in moordzaak Mandelbaum worden vrijgelaten

De raadkamer van Namen heeft maandag beslist Jacques Herygers, Robert Blondiaux en Gonzales Garcia, die tot nog toe in gevangenschap verbleven in het raam van het onderzoek naar de moord op kunstschilder Stephan Mandelbaum, opnieuw vrij te laten. Het parket heeft inmiddels reeds zijn voornemen bekend gemaakt om tegen de beslissing in beroep te gaan. In dat geval zullen de drie mannen dus opgesloten blijven en gehouden zijn om eerlang te verschijnen voor de kamer van Inbeschuldigingstelling van het hof van beroep te Luik.

Bron: Gazet van Antwerpen | 22 December 1987

Beroep tegen vrijlating van aangehoudenen in zaak Mandelbaum

Na de invrijheidstelling van de aangehoudenen in de zaak-Mandelbaum door de raadkamer van Namen, heeft het parket van Namen dinsdag beroep aangetekend tegen de vrijlating van Robert Blondiau, Jacques Herygers en Gonzales Garcia.

De drie voornoemde aangehoudenen samen met Nouriel Nourieli die vrijgelaten werd enkele weken geleden wegens procedurefouten, zullen derhalve voor het Assisenhof dienen te verschijnen. Ook Nouriel Nourieli die als voortvluchtig wordt beschouwd o.m. omdat hij geen gehoor meer geeft aan de oproepen van het Naamse gerecht, zal desnoods - als hij zich niet op het proces aanbiedt - bij verstek worden geoordeeld.

Bron: Gazet van Antwerpen | 23 December 1987

Drie vrijlatingen in moordzaak Mandelbaum

De Kamer van Inbeschuldigingstelling te Namen heeft de drie personen vrijgelaten die vastzaten in het kader van het onderzoek naar de moord op de Brusselse schilder Stephan Mandelbaum. Dat zijn Jacques Herygers uit Ganshoren, Robert Blondiau uit Schaarbeek en Garcia Gonzales uit Sint-Genesius-Rode.

Sinds het allereerste voorleiding werd het trio maand na maand door de raadkamer in vrijheid gesteld, maar telkens ging het parket tegen de vrijspraak in beroep. Daar ging de KIB steeds op in en besliste dat de drie mannen in de gevangenis dienden te blijven.

Deze keer werd het evenwel anders en bevestigde de KIB de uitspraak van de Naamse raadkamer.

Bron: Gazet van Antwerpen | 22 April 1988

Vijftig jaar cel voor bende kunstdieven

De correctionele rechtbank van Brussel heeft dinsdag in totaal 50 jaar celstraf opgelegd aan negen beklaagden die terecht stonden op beschuldiging van bendevorming en kunstdiefstallen, gepleegd tussen januari ’86 en januari ’87. Twee bekende namen zijn met de zaak verbonden: de Brusselse schilder Stephan Mandelbaum die in geheimzinnige omstandigheden werd gedood, en Ram Weinbaum, een internationale kunsthandelaar die na de moord op Mandelbaum zelfmoord pleegde in zijn cel.

Een van de hoofdverdachten, Maurice Bisiau, kreeg 8 jaar cel. hij werd ervan verdacht begin ’86 met een medeplichtige de villa van een Duitse EG-ambtenaar te zijn binnengedrongen en er een 60-tal beeldjes te hebben gestolen. De dieven schatten de waarde van die beeldjes op ongeveer 20 miljoen fr. maar slaagden er niet in ze voor die prijs te verkopen. Daarop richtten ze bedreigingen aan hun vermoedelijke opdrachtgever en hun tipgever: Stephan Mandelbaum.

De tweede zaak waarvoor de bende terecht stond was de diefstal van een schilderij van Modigliani, “Vrouw met camee”, waarvan de waarde wordt geschat op 70 miljoen fr. Het werd op 12 oktober 1986 ontvreemd uit het appartement van een bejaarde Brusselse vrouw. Het doek zou zijn gestolen door vier mensen, o.w. Mandelbaum, en daarna zijn toevertrouwd aan Weinbaum en voor expertise voorgelegd aan een antiquair-heler.

Deze diefstal zou de aanleiding zijn geweest tot de moord op Mandelbaum en de daaropvolgende zelfmoord van Weinbaum. Weinbaum, die de Israëlische nationaliteit had, pleegde in 1987 zelfmoord in zijn cel waar hij gevangen zat sinds de mysterieuze moord op Mandelbaum.

Bron: Gazet van Antwerpen | 29 April 1992

Begin 1987 word het gestolen schilderij van Modigliani door de Naamse gerechtelijke politie teruggevonden:

Gestolen Modigliani in Brussel teruggevonden

De Naamse gerechtelijke politie heeft bij een huiszoeking te Brussel het Modigliani-schilderij teruggevonden dat in oktober laatstleden bij een bejaarde Brusselse dame gestolen werd en dat de aanleiding zou kunnen geweest zijn tot de moord op de Brusselse schilder Stephane Mandelbaum.

De gerechtelijke politie trof het schilderij aan ten huize van Ram Weinbaum, een Belg-Israëliër uit Vorst, die in het raam van deze zaak beschuldigd is en tegen wie een bevel tot aanhouding afgeleverd werd. Het schilderij, een vrouwenportret van 116 op 72 centimeter, stak gevouwen en samengedrukt in een plastiekzak achter een kast. Het werd ernstig beschadigd.

De echtgenote van Weinbaum had het doek een paar dagen eerder gevonden maar had het niet aangeraakt. Zij werd beschuldigd van heling en ook tegen haar werd een bevel tot aanhouding afgeleverd.

De gerechtelijke overheid heeft nu een mogelijke verklaring voor de moord op Mandelbaum. In augustus zou in opdracht van Weinbaum een overval gepleegd zijn op een Duitser in Brussel. Er moesten 600 ivoren stukken buitgemaakt worden, maar het bleken er slechts 68 te zijn. Mandelbaum zou van Weinbaum “schadeloosstelling” geëist hebben met de revolver in de hand.

Mandelbaum kreeg daarop een ring ter waarde van 1,8 miljoen fr., 200.000 fr. baar geld en een cheque van 2 miljoen fr. Na de diefstal van de Modigliani besloot Weinbaum, die het schilderij moest laten onderwerpen aan een expertise, dit te behouden om zo het geld terug te kunnen eisen.

Nadere gegevens omtrent de concrete omstandigheden en de daders van de moord ontbreken echter nog.

Bron: Gazet van Antwerpen | 3 Februari 1987