Samenvatting

• Wat? Een aanslag op een Franstalig café in Voeren.

• Wanneer? Tijdens de nacht van vrijdag 28 op zaterdag 29 juli 1983.

• Wie? Drie Limburgse beroepsmilitairen. De drie zijn Joris H., een 22-jarige sergeant van de 1ste Cyclisten te Spiech (Duitsland), zijn broer Ludo H. (20), paracommando bij het 1ste Pararegiment te Diest en Jan V., een 19-jarige korporaal van de Luchtmachtbasis Safraanberg te Sint-Truiden. De broers H. wonen in Borgloon, Jan V. in Houthalen. Allen staan ze bekend als rechtsgezindte Vlaams-nationalisten, die tot bij de ontbinding in de VMO actief waren.

• Waar? ’s Gravenvoeren » Google Maps

• Wapen: Een 222 Remington Magnum, die echter was omgebouwd tot een 5,6mm die geladen was met extensieve patronen (dum dum). Er werden tussen de 10 en 20 schoten afgevuurd.

• Slachtoffers: Zes gewonden, waarvan één persoon opgenomen moest worden in het ziekenhuis.

• Wagen: Volgens José Happart een lichtblauwe VW Golf.

Schoten op café een taalincident

De dienstdoende burgemeester van Voeren, Happart, meldde zaterdagochtend in een telefoongesprek met het agentschap Belga dat in de nacht van vrijdag op zaterdag geschoten was op een Franstalig café in Voeren.

Die manier van handelen van Happart heeft bij de Vlamingen kwaad bloed gezet. Ze verwijten hem dat hij daarmee feiten die niets met de taalproblemen te maken hebben, in de communautaire sfeer trekt. Het Taalactiecommité besluit daaruit dat Happart niet geschikt is om op 1 januari 1984 burgemeester van Voeren te worden.

In Vlaamse kringen in Voeren worden die schoten die afgevuurd werden toegeschreven aan een afrekening in het milieu van het café, dat in de Voerstreek een slechte naam heeft. Een taalincident wordt in Vlaamse kringen uitgesloten.

Zaterdagvoormiddag heeft het parket, onder leiding van substituut Mw. Noben, ter plaatse een onderzoek ingesteld. De schoten zijn zaterdagmorgen omstreeks 2u45 afgevuurd vanuit een personenwagen waarvan het type vooralsnog onbekend is. Op dat ogenblik waren er nog acht verbruikers in het café van Lilian Lang in ’s Gravenvoeren.

Eén van de cafébezoekers, de 23-jarige Francis Claesen, een Franstalige uit Voeren, geraakte aan de elleboog gewond. Hij werd in het ziekenhuis opgenomen. Zijn echtgenote Yolande Claesen, de uitbaatster Liliane Lang en drie andere verbruikers geraakten lichtgewond door rondvliegende glassplinters. Zij konden na verpleging terug naar huis.

Volgens de eerste ballistische gegevens zou geschoten zijn met een 222 Remington Magnum, die echter was omgebouwd tot een 5,6mm die geladen was met extensieve patronen (dum dum). De kogels ontploften dan ook bij aanraking van de ruiten en zorgden aldus voor heel wat rondvliegende glassplinters, wat het aantal gewonden verklaart.

Communautaire spanningen

Na de bekendmaking van de feiten verspreidde Action Fouronnaise een mededeling waarin de geweldpleging betreurd werd. De organisatie sprak daarin ook de hoop uit dat ze niet verplicht zou worden zelf de verdediging van de Franstalige bevolking te verzekeren.

De Vlaamse gemeenteraadsleden van Voeren en hun overlegcomité zeggen van hun kant in een mededeling dat ze het vanwege de diensten van burgemeester Happart immoreel vinden om deze daad van banditisme en vermoedelijk persoonlijke afrekening zonder meer in de sfeer te brengen van de communautaire spanningen in Voeren.

Zij vragen het gerecht snel en kordaat op te treden en hopen dat de publieke opinie zich niet zal laten vangen aan de houding van Happart “die er enkel op uit blijkt te zijn om het Voerenprobleem emotioneel te koppelen aan de diepe malaise te Luik rond Cockerill-Sambre en om het opbloeiende toerisme in de Voerstreek te boycotten.” Het Taalactiecommité (TAK) zegt de gebeurtenissen van zaterdag in Voeren af te keuren en betreurt dat ze aanleiding moeten zijn om de communautaire spanningen weer te doen oplaaien. Volgens TAK heeft Happart maar één bedoeling met zijn verklaringen, met name het heropbloeiend toerisme, dat een stevige troef is in Vlaamse handen, een hak te zetten.

Bron: Gazet van Antwerpen | 1 Augustus 1983

Happart in de rol van onderzoeksrechter

Gisterennamiddag, na de bijeenkomst van het schepencollege te Voeren, haastte Happart zich om een persconferentie te geven over de beschieting, vorig weekend, van een Franstalig café in ’s Gravenvoeren.

Hij nam hierbij een beetje de taak van een onderzoeksrechter op zich door allerhande bijzonderheden over het onderzoek prijs te geven. Tevens kondigde hij aan dat in de toekomst alle klachten in Verviers of Aubel zullen neergelegd worden. “Indien we klacht neerleggen bij het parket te Tongeren worden die toch onmiddellijk in de vuilbak gegooid”, aldus Happart.

In de nacht van vrijdag op zaterdag heeft een onbekende vanuit een auto - volgens Happart een lichtblauwe VW Golf - ongeveer 20 dum dum-kogels afgevuurd op de waardin en de klanten van café Chez Liliane.

De 23-jarige kapper Francis Claessens werd hierbij zwaar gewond. Vier andere personen werden licht gekwetst door glassplinters.

Happart noemde het gebeuren een “trieste affaire” maar repte met geen woord meer over zijn eerste stelling: de mogelijkheid van een represaille van Vlaamse zijde, omdat hij de Vlaamse jeugdherberg wou sluiten.

Volgens Happart werd er in ’s Gravenvoeren nooit zo weinig rijkswachtpatrouilles gezien als op de zaterdagmorgen na de feiten. Volgens het Vlaamse gemeenteraadslid Huub Broers daarentegen reed zaterdagmorgen om de tien minuten een rijkswachtcombi voorbij het bewuste dorpspleintje. “Happart was er niet eens die morgen, hij arriveerde pas om halftien”, aldus Broers.

Happart vond het ook erg dat “de procureur pas zeven uur na de feiten afstapte”.

Er gaan door mevrouw Liliane Lang, de waardin van de geteisterde herberg, drie klachten neergelegd worden: een eerste wegens moordpoging, een tweede tegen de Vlaamsgezinde leraar Guido Sweron wegens zijn uitlatingen op de televisie en een derde tegen De Standaard.

Happart zelf schreef inmiddels een brief naar de minister van justitie om hem te vragen de zaken zo snel mogelijk af te handelen en een naar de minister van Binnenlandse Zaken om hem te vragen de veiligheid van de Voerenaars te garanderen, vooral die van de “geviseerde mensen”. Wat de volgens Happart “illegaal bezette” jeugdherberg aangaat zal hij “geen nieuwe maatregelen meer treffen”.

Van zijn kant kondigde een verontwaardigde Huub Broers aan dat hij klacht zal neerleggen tegen de ouders van een knaap die tijdens een uitzending op de RTL gezegd heeft, dat de aanslag zeker door Broers gepleegd was: “le sale flamin qui habite là bas”.

En ook TAK-voorzitter Brentjens gaat een klacht indienen. Hij wil Happart veroordeeld zien wegens laster en eerroof, omdat die tijdens een TV-interview de schuld van het gebeurde in de schoenen van het Taal Actie Comité trachtte te schuiven.

Bron: Gazet van Antwerpen | 2 Augustus 1983

Schoten op café afgevuurd door dronken militairen

Terwijl “burgemeester” José Happart gisterenmiddag triomferend rondliep op het kerkplein van ’s Gravenvoeren werden in Antwerpen de drie Limburgse beroepsmilitairen die vrijdagnacht tien schoten op een Franstalig café afvuurden, in de gevangenis opgesloten.

De beschuldiging: moordpoging en toebrengen van slagen en verwondingen. Het motief van de jonge schutters: wraak op “de Walen”, maar dan wel geïnspireerd door een massa pinten.

“Hadden we niet gedronken, waren we er nooit aan begonnen”, aldus de drie militairen, allen voormalig lid van de VMO. Een slap excuus, dat niet verhindert dat er vanuit Vlaanderen alleen afkeurende reacties op de onzinnige aanslag loskwamen. De Franstaligen Voerenaars triomferen, de Vlaamse Voerenaars vrezen represailles.

Op zwier

De Antwerpse krijgsauditeur Van Winsel stelde de drie Limburgers onder mandaat. Ook hij nam geen blad voor de mond. “Misdadig en laf”, noemde de auditeur de aanslag.

De drie aangehoudenen zijn Joris H., een 22-jarige sergeant van de 1ste Cyclisten te Spiech (Duitsland), zijn broer Ludo (20), paracommando bij het 1ste Pararegiment te Diest en Jan V., een 19-jarige korporaal van de Luchtmachtbasis Safraanberg te Sint-Truiden. De broers H. wonen in Borgloon, Jan V. in Houthalen. Allen staan ze bekend als rechtsgezindte Vlaams-nationalisten, die tot bij de ontbinding in de VMO actief ware.

Vrijdagavond ging het trio eerst in Borgloon en dan in Hasselt op zwier. Ze reden rond in de auto van Joris H. en hadden ook nog Johan D. (30) uit Hasselt in hun  gezelschap. Toen ze al genoeg achter de kiezen hadden, besloten de vier naar Voeren te trekken om er “iets” te gaan uitrichten tegen de Franstaligen.

Ze keerden terug naar Borgloon waar thunderflashes en spuitbussen werden ingeladen. Zonder medeweten van de anderen nam Ludo H. in een kitbag ook nog zijn .22 geweer mee, met 30 Remington 222 kogels in de lader.

Schoten

In Voeren gingen de drie militairen en de burger opnieuw uitgebreid op de zwier in de Vlaamse cafés. Toen het al volop nacht was en ze boven hun theewater en met rammelende maag voor een gesloten frituur stonden, schoot het hen te binnen dat ze nog altijd niks uitgehaald hadden.

Johan D., die nog verder wilde feestvieren, lieten ze achter en de militairen begonnen naar een doelwit te zoeken. Met gedempte lichten stopten ze uiteindelijk voor het Franstalige café “Chez Liliane”, waar om kwart voor drie ’s ochtends nog een aantal klanten aan de tapkast hingen.

Jan V. gooide een thunderflash die met een enorme knal ontplofte. Daarop draaide Ludo H., die op de achterbank zat, het raampje open en begon door het cafévenster te knallen. Tien kogels, die waren afgeplat tot de gevreesde dum-dums verbrijzelden de ruit en zaaiden paniek. Eén klant werd getroffen, zes anderen liepen lichte verwondingen op door rondvliegende glasscherven.

“Alles moest kapot”, zei Ludo H. gisteren, eraan toevoegend dat hij desondanks “niemand wilde kwetsen”. Het feit dat men de daders van de aanslag zo snel kon vatten, noemde de krijgsauditeur Van Winsel het gevolg van “enorme chance”.

Gevangenis

In Houthalen en Borgloon werden gisterennamiddag tegelijkertijd huiszoekingen verricht, waarbij het wapen werd teruggevonden, alsmede materiaal dat op hun VMO-connecties wees.

De militairen werden samen met de man uit Hasselt ondervraagd door de Tongerse BOB. Johan D. werd ’s ochtends buiten vervolging gesteld omdat hij niet aan de schietpartij had deelgenomen en er zelfs geen weet van had.

De twee broers en de militair uit Duitsland werden door de Tongerse raadkamer verwezen naar het Krijgsauditoriaat te Antwerpen, waar ze gisterennamiddag enkele uren werden ondervraagd. De rechterlijke commissie stelde ze daarna onder aanhoudingsmandaat, alle drie als daders of mededaders van moordpoging en toebrengen van letsels. Ze werden nadien naar de gevangenis in de Begijnestraat overgebracht.

Voormalig VMO-leider Bert Eriksson ontkende intussen dat zijn vroegere organisatie iets met de aanslag te maken heeft. “De VMO is ontbonden en kan voor de acties van enkelingen geen verantwoordelijkheid meer nemen”, zei hij.

Bron: Gazet van Antwerpen | 6 Augustus 1983