Lionel Ruth est amer, il évoque aussi les dégâts en termes d’image. Lors d’un récent Devoir d’enquête le procureur général De Valkeneer l’avait accusé d’avoir pris des libertés avec les procédures. Une déclaration faite alors qu’il n’avait pas encore été acquitté par la justice. Lionel Ruth dispose de tous les éléments prouvant le magistrat n’a pas dit la vérité. C'est la raison pour laquelle il assigne également le ministre de la Justice pour obtenir réparation.

Meer » Nieuws

Het gekif tussen speurders is zo oud als het dossier zelf en trouwens niet uniek aan de Bende van Nijvel. Het deed (en doet, vrees ik) zich voor in tal van grote misdaaddossiers, zeker als ze ook nog eens een taalgrens overschrijden. We vergeten soms dat speurders ook mensen zijn zoals u en ik. Iedereen wil het oplossen en als het niet lukt is het de schuld van een collega. Zo gaat het in elke gemiddelde onderneming, niet alleen bij de politie, alleen komt het in de krant als dat in een gevoelig liggende moordzaak gebeurt. Die ruziën immers met onze belastingcenten.

De reconstructie van Aalst kwam er doordat er ook jaren nadien nog tips over die overval en de nasleep binnenkwamen. Een tv-reconstructie zou dan nog wat ontbrekende puzzelstukjes opleveren. Dat is niet gebeurd, maar zoiets valt niet te voorspellen. Na dertig jaar moet je al blij zijn met elke tip die je nog krijgt. De opgravingen van tien jaar terug in het Bois de la Houssiére leverden wel een paar spullen op, maar die waren niet met zekerheid te linken aan de bende. Andere opgravingen kwamen er op basis van tips.

Wat zou de wereld zeggen als de politie zulke tips links liet liggen en achteraf vindt een particulier een lijk of een halve vluchtauto? Het (wellicht onterechte) gejubel over Tinck als dader lag aan de media en aan de overenthousiaste reacties op forums als deze. Of Zuckers theorie hout snijdt, weten we niet, want van de inhoud zijn alleen flarden bekend en die laten openingen voor zowel positieve als negatieve interpretaties.

Ik zeg niet dat de speurders geen fouten maken. Er is wel degelijk geblunderd; daar zijn al dikke boeken over volgeschreven. Maar dit is een zeer gecompliceerd dossier, bovendien stammend uit een tijd dat opsporingstechnieken nog niet zo geavanceerd waren als vandaag. Het wordt extra ingewikkeld als de buitenwereld maar blijft roepen dat de extreemrechtse piste moet worden onderzocht, terwijl dat al in de jaren negentig is gedaan (zie rapport Fijnaut/Verstraeten). Maar omdat het toen niets opleverde, roept menigeen nog altijd dat er niet goed gezocht is. Ja, zo kunnen we blijven doorgaan. Als er niets gevonden is, kan het ook betekenen dat er niets te vinden viel.

Ter info: het artikel van de Paris Match is geschreven door de journalist Frédéric Loore. Dat is dezelfde journalist die in het verleden met veel lof het artikel geschreven heeft over het onderzoek van Zucker. Loore is ook te zien is in de bewuste uitzending van de RTBF wanneer er gesproken wordt over het onderzoek van Zucker en haar piste van die Lembeekse kok.

Er zijn toch een aantal zaken die ik niet begrijp in de huidige démarche van Lionel Ruth tegenover justitie en procureur De Valkeneer. Enerzijds zegt Ruth dat hij dit initiatief genomen omdat het feit dat hij van het Bendeonderzoek gehaald (de affaire van het gevonden wapen en de attesten van zijn vrouw), dit, naar eigen zeggen, zijn carrière ‘gebroken’ heeft. Dat zou hem nl. belet hebben om hoger op te klimmen en een hoger loon te trekken. Bovendien stelt hij dat hij oorspronkelijk wou blijven werken tot zijn 65 jaar maar dat hij gezien de omstandigheden zich nu genoodzaakt voelt om op 58 jaar op prépension te gaan waardoor hij ook financieel verlies lijdt. Dat kan ik voor een stuk volgen maar het feit dat hij niet doorwerkt tot 65 is toch zijn eigen beslissing?

Daarnaast voelt Ruth zich gekrenkt in zijn eergevoel en heeft hij het over smaad vanwege De Valkeneer. Hij verwijst daarbij naar de uitspraken van De Valkeneer in de uitzending van de RTBF die, volgens Ruth, totaal onjuist zijn. Het gaat daar dus om wat De Valkeneer gezegd heeft over de piste van Zucker en de uitstap naar Zwitserland van Zucker en Ruth voor de ondervraging van de Lembeekse kok.

Maar dit is niet alles - en nu kom ik tot wat ik eigenaardig vind – Ruth zegt duidelijk in het interview dat hij het gevoel heeft dat hij bewust van het Bendeonderzoek gehaald werd omdat hij resultaten begonnen te boeken (de piste Zucker dus) en dat hem dit absoluut moest belet worden. Volgens Ruth werd hij al een tijdje gezocht en zag de procureur De Valkeneer, op het moment dat het wapen in de kast van Ruth gevonden werd, eindelijk zijn kans om Ruth van het onderzoek te halen. Ik kan nog begrijpen dat sommige speurders of magistraten tegengewerkt worden om de waarheid naar boven te halen in het Bendedossier. Daar zijn al genoeg voorbeelden van geweest in de jaren ’80 en ’90.

Maar stel nu eens dat Ruth en Zucker het effectief juist voorhadden en dat hun verdachte effectief één van de bendemoordenaars is. Waarom zou dan een procureur willen beletten dat het Bendedossier opgelost zou geraken als zou blijken dat het om simpele criminelen (roofdieren) gaat? Welke baat zou de procureur, in deze piste, hebben dat dit niet uitkomt? Ik zie er geen. Integendeel zelfs, de procureur zou met de pluimen kunnen gaan lopen als zijnde de magistraat die het dossier eindelijk opgelost heeft, alle eer naar zich toetrekken en de held van België zijn. Ik zou daar helemaal anders over denken moesten Ruth en Zucker een andere piste gevonden hebben met een mogelijke politieke connotatie of een link met rijke zakenlui (strategie van de spanning, extreem-rechts, bewijzen van betrokkenheid van staatsveiligheid, wapenhandel, witwaspraktijken, …). In dat geval zou ik de uitspraken van Ruth kunnen volgen maar nu niet.

Je kan de zaak dan ook omgekeerd bekijken. Wil Ruth misschien net stokken in de wielen steken in het huidige onderzoek (Ronquières, destabilisatie van de staat, …) en De Valkeneer van het onderzoek krijgen? Is dat zijn echte bedoeling? Ruth was immers van in het begin betrokken bij het Bendeonderzoek en heeft gedurende 25 jaar geen enkel resultaat geboekt. Stel nu eens dat hij net de louche taak had om het onderzoek te dwarsbomen, dan is het feit dat hij van de cel verwijderd werd natuurlijk een ambetante zaak. In die hypothese zou het logisch zijn dat hij het mollenwerk van buitenaf voortdoet.

Voor alle duidelijkheid: ik heb geen enkele aanwijzing voor deze hypothese. Ik stel mij enkel een aantal kritische bedenkingen bij de procedure die hij in gang heeft gestoken en bij de reden en de timing hiervoor. Zoals altijd in het Bendedossier, is dit een moeilijk verhaal waarvan de ware toedracht heel moeilijk is in te schatten. Ik ben dan ook benieuwd naar het vervolg van dit verhaal.

Dit is een bedenking die ik mij ook al heb gemaakt. Wat zou iemand er bij te winnen hebben om de piste van de "simpele criminelen"/roofdieren te dwarsbomen? Als het Ruth/Zucker-onderzoek betrouwbaar was, dan zou de huidige onderzoekscel dit toch tot op de bodem uitzoeken? Op die manier kunnen zij dan de geschiedenisboeken ingaan als de speurders die het Bende-mysterie hebben opgelost.