Wie brengt wie in diskrediet? Als ik het nieuws van de laatste maanden er op nalees, krijg ik het gevoel dat de nieuwe speurders veel moeite doen om de oude speurders in diskrediet te brengen. David Van de Steen in De Morgen: "Zij hebben een hele namiddag op mij ingepraat, met verhalen over wat voor slechte mensen Eddy Vos en alle Vlaamse speurders zijn. Ze haalden er foto's bij van dossierkasten: 'Zie hoe slordig zij hun dossiers bewaren.'"

Eddy Vos had de onmogelijke taak om een dood onderzoek terug leven in te blazen. Zestien jaar lang heeft hij geprobeerd om een zaak op te lossen die niet op te lossen valt. (Ik spreek mij hier niet uit over het feit of hij dit goed of slecht heeft gedaan, maar hij heeft het geprobeerd.) Hij moest samenwerken met mensen zoals Lionel Ruth, die blijkbaar een dubbele agenda had. Nadien moest hij samenwerken met Pierre Fievez, een halve verdachte in dit onderzoek.

Kamerlid Stefaan Van Hecke heeft de minister van Justitie Annemie Turtelboom geïnterpelleerd op 3 juli 2013 omtrent de "verbrande" dossierstukken. Hieronder vindt u het verslag van wat er gezegd werd. De originele tekst is raadpleegbaar op » www.dekamer.be

Samengevoegde vragen van:

• de heer Stefaan Van Hecke aan de minister van Justitie over "het onderzoek naar de Bende van Nijvel" (nr. 18720)

• de heer Stefaan Van Hecke aan de minister van Justitie over "het onderzoek naar de Bende van Nijvel" (nr. 18758)

15.01 Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen): Mevrouw de voorzitter, mijn eerste vraag had ik eigenlijk ingetrokken en daarna heb ik de tweede vraag ingediend. Er zijn al heel veel vragen gesteld over het onderzoek naar de Bende van Nijvel. Ik wil toch nog even ingaan op iets dat de laatste weken toch regelmatig opduikt. Wij weten allemaal dat in de periode 1982-1985 minstens 28 mensen gedood zijn bij meer dan 20 misdaden. Tot op heden is er nog niemand veroordeeld en is er nog geen duidelijkheid over de daders. Wij weten ook allemaal dat de verjaring dreigt.

Ondertussen is een nieuw onderzoeksteam aan de slag. Die nieuwe onderzoekscel komt voortdurend negatief in het nieuws. Terecht of onterecht is heel moeilijk uit te maken. Voor Justitie wordt dit echter een vrij pijnlijke zaak. Er werken een aantal prominente onderzoekers op dit dossier, maar de geruchten met betrekking tot het dossier stapelen zich op. Zo bestaan er al een hele tijd geruchten dat het onderzoek politiek werd gemanipuleerd en dat het huidige onderzoeksteam nu een aanbeveling van de parlementaire onderzoekscommissie uitvoert, namelijk nagaan of dit gerucht klopt. Met andere woorden, nagaan of dit dossier politiek werd gemanipuleerd. Iedereen zal wel begrijpen dat dit een heel delicaat onderzoek is. Verschillende media laten tezelfdertijd optekenen dat er dossiers zouden zijn verbrand, dat er gegevens uit dossiers zouden verdwijnen, enzovoort.

Ik meen dat het belangrijk is, mevrouw de minister, dat er ook duidelijkheid komt over deze vragen. Ofwel kloppen de beweringen en dan moet er uiteraard worden opgetreden. Ofwel kloppen de beweringen niet en dan is het belangrijk dat dit ook wordt gezegd. Ik heb dan ook een aantal heel concrete vragen. Ten eerste, kan u meer duidelijkheid verschaffen over de stemmingmakerij in de pers over het onderzoek naar de Bende van Nijvel? Is er effectief een probleem in het onderzoek in de richting van mogelijke politieke manipulatie? Ten tweede, heeft u weet van documenten die uit het dossier verdwenen zijn of die verbrand zijn? Zo ja, hoe kon dit gebeuren? Over welke documenten gaat het? Zo nee, vanwaar komt dit gerucht en kan dit dan ook officieel worden rechtgezet?

15.02 Minister Annemie Turtelboom: Voor alle duidelijkheid kan ik zeggen dat er geen oorlog woedt tussen de huidige en de vorige onderzoekers. Het is niet zo dat de huidige onderzoekers goed en dat de vorige slecht waren. De onderzoeksrechter past alleen de aanbeveling toe van de parlementaire onderzoekscommissie. In haar verslag van 1997 had deze commissie laten weten dat het onderzoek en de onderzoekers mogelijk gemanipuleerd werden, en dat moest worden nagegaan wat daarvan aan was. De onderzoeksrechter geeft dus gevolg aan de aanbeveling door die mogelijke manipulatie te onderzoeken zonder op een of andere manier de integriteit van de vorige onderzoekers in twijfel te trekken. De feiten zullen inderdaad verjaren op 10 november 2015 wat de onderzoekers nog tijd geeft om deze zaak op te helderen. Tot dan wordt het gerechtelijk onderzoek actief voortgezet.

De onderzoekers onderzoeken de verschillende bestaande pistes overigens nog steeds zeer gemotiveerd. Een team van een 12-tal onderzoekers werkt onafgebroken aan de opheldering van deze zaak en zal dat blijven doen tot het vervolg van strafvordering, ongeacht de datum daarvan. Het College van procureurs-generaal heeft op een bepaald moment een advies gegeven met betrekking tot de verjaring van dit dossier, maar dat is een advies op een bepaald tijdstip dat werd verstrekt en dat uiteraard kan evolueren. De verjaring blijft wel een essentieel onderdeel in ons rechtstelsel. Het is niet de bedoeling dat men dossiers laat verjaren. Toen de nieuwe onderzoekers het dossier overnamen, hebben ze vastgesteld dat delen van het dossier in het water lagen en aan het rotten waren. Sommige stukken moesten dan ook worden weggegooid. Dat waren evenwel geen essentiële stukken. Er werden van die stukken processen-verbaal opgesteld en foto’s gemaakt die in het dossier werden opgenomen. Daardoor vormt het verlies van die stukken in geen geval een belemmering voor de voortzetting van het onderzoek.

15.03 Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen):
Mevrouw de minister, ik stel de integriteit van de onderzoekers van vandaag of die van vroeger niet in vraag. Het gaat er inderdaad niet om of de vroegere of de huidige onderzoekers beter of slechter waren. Ik denk dat zij nu met een bijzonder delicate opdracht worden geconfronteerd en dat sommigen misschien zenuwachtig worden omdat die mogelijke manipulatie wordt onderzocht. U zegt dat dossiers in het water zijn gevallen en op die manier zijn verdwenen. Het gerucht dat een deel van de dossiers zou zijn verbrand, is dan ook een gerucht dat u niet kunt bevestigen, neem ik aan. U hebt daarop niet geantwoord. U schudt van neen. U kunt dit niet bevestigen.

Het incident is gesloten.

Veel algemene gegevens, maar tussen de regels door ook enkele interessante zaken:

• Volgens Turtelboom onderzoeken de speurders nog altijd verschillende sporen (niet slechts die van de manipulatie, zoals gezegd op de persconferentie).

• Er zijn inderdaad dossierstukken weggegooid (maar niet "verbrand"). Gaat het twee keer om dezelfde feiten? Het lijkt er op van wel.

1. Volgens Vos gaat het om archieven: werkmappen van tientallen onderzoekers, resultaten van geomatisch onderzoek, listings en kopieën van processen-verbaal. Dat komt overeen met wat Turtelboom zegt ("geen essentiële stukken").

2. Blijkbaar gebeurde dat "weggooien" ("verbranden") tussen januari en april 2012. Turtelboom  heeft het immers over "toen de nieuwe onderzoekers het dossier overnamen". Dat kan kloppen, want Vos nam in januari 2012 ontslag en z’n pv omtrent de verbranding dateert van midden april 2012.

Toch is er natuurlijk een groot verschil in toon. De oude speurders zeggen dat de nieuwe het dossier verbranden, die daarop repliceren dat ze enkel wegrottende stukken na fotografering weggooiden. Twee opties:

1. Ofwel liegen de nieuwe speurders flagrant. Ze zouden dan stukken verbrand hebben en als dat uitkwam, beweren dat het om verrotte dossierstukken ging. Dit is te gek voor woorden. Ik geloof dit ook niet, omdat er geen logische verklaring is waarom een aantal onbelangrijke stukken vernietigd worden.

2. Ofwel geeft Vos de waarheid een serieuze draai. Als het klopt dat "delen van het dossier in het water lagen en aan het rotten waren", lijkt me dat behoorlijk gênant voor hem.

Ik verwijs kort naar de opmerkingen op dit forum bij de foto's van het Bende-archief waar de woorden 'rommelig' en 'puinzooi' vallen » Kamer bewijsstukken

Als Turtelboom gelijk heeft, is het logisch, dat Vos, na het versturen van het pv, een disciplinaire sanctie kreeg en zijn pv vernietigd werd. Is dit ook geen extra argument dat de oude speurders (foute!) informatie lekken? Mijn indruk groeit dat René De Witte gelijk heeft. De nieuwe speurders worden geviseerd door de oude, dit door de pers gekleurde informatie te geven.

Wat heeft commissaris Vos dan ontdekt in al die jaren? Maar meer nog, wat heeft hij gedaan met alle aanwijzingen en alle verklaringem? Ik heb grote twijfels bij de motivatie van zowel het vorige en het nieuwe onderzoeksteam. Mocht er behoefte aan zijn, wil ik mijn verklaring gedaan bij het onderzoeksteam wel online zetten, misschien dat er op het forum meer mee gedaan wordt. Ben, moet maar aangeven waar het geplaatst kan worden, bij het verhaal van Insider of met een nieuwe opening, het betreft 18 pagina's.

Idem. (o.a. de link met Armfelt interesseert me zeer). Ik kijk uit naar je info, Insider, en hopelijk vallen er bepaalde zaken op hun plaats.