Over punt 3 toch nog even het volgende: Volgens onderstaande citaat uit een samenvattend rapport van februari 1984 van onderzoeksrechter Guy Wezel, belast met het onderzoek over de feiten in Nijvel, werden de lasflessen die mogelijks gebruikt werden voor het openbranden van de deur van de Colruyt van Nijvel gestolen op 28 mei 1983 in Braine-l'Alleud. Dat is dus vier maanden vóór de inbraak in Nijvel. De inbraak in Nijvel was dus lang op voorhand voorbereid en bedacht.

Vol qualifié commis à Braine-l'Alleud au préjudice des Ets Paul André le 28 mai 1983, vol notamment de bonbonnes qui sont très probablement celles qui ont servi à alimenter le chalumeau également volé qui a été utilisé pour découper la porte du Colruyt de Nivelles, le 17 septembre 1983 (Not. du Parquet de Nivelles no 17.29.1676/83)

Het doel van die inbraak in Nijvel zal dus niet de diefstal van pralines, koffie en olie geweest zijn. Ze zullen het eerder op de kluis gemunt hebben gehad maar in hun doen en laten eerst lastig zijn gevallen door de aankomst van Fourez-Dewit en daarna door de politie die verwittigd werd door het stil alarm. Maar evengoed kan het hun bedoeling geweest zijn om juist het alarm te laten afgaan en de confrontatie uit te lokken met de politie want waarom zouden ze anders zoveel wapens bij gehad hebben en meer dan waarschijnlijk de kogelwerende vesten, gestolen in Temse, hebben aangehad. Alleen al voor de feiten in Nijvel zijn er dus al vele hypothesen mogelijk.

Goed, stel - en ik zeg stel - dat ze er bepaalde mensen moesten hebben, waarom schiet je dan ook onschuldigen af. De verbanden en banden die de mensen hadden die ze moesten hebben komen toch uit bij een onderzoek? Hoe moet ik ze dan apart bekijken als ze eigenlijk allemaal verband met elkaar houden? Of denk je dat de bende werkte in opdracht en soms ook voor zichzelf? Dat zijn ook bedenkingen die je mee moeten nemen. Ik ben bereid alles apart te bekijken, wat ik soms ook doe. Alleen kom ik dan toch weer uit op 1 bende. En hoe kan ik geen gezamenlijk motief zoeken als ze wapens jatten die ze later weer gebruiken, daar moet een verband tussen zijn. Dit is geen kritiek, Ben. Gewoon wat vragen zoals ieder die heeft in dit dossier.

Merovinger, ik geloof best dat ze hun acties voorbereiden maar als ze voor de kluis gingen waarom zetten ze na het afschieten dan door op het stelen van andere dingen dan de inhoud van de kluis? Ze namen toch een behoorlijk risico. Iets wat een prof toch niet gaat doen. Die ziet misschien dat de kluis niet haalbaar is en is gelijk weg en denkt de volgende keer beter?

Speurneus, je moet natuurlijk een beetje creatief nadenken hé. Als je een doelwit wilt uitschakelen en het op een overval doen lijken, dan moet je ook meerdere mensen neerleggen om de willekeur van de moord in het licht te zetten. Anders zou men al snel argwanend kunnen worden.

Wat anderzijds het doel van de shockaanvallen kan zijn, is het versterken van de politieeenheden en hun opleidingen. De bevolking manipuleren en in een angsttoestand brengen zodat ze gewilliger naar de overheid luisteren. Amerika was niet gelukkig met de mentaliteit van de bevolking en vond dat onze overheid de bevolking niet stevig in het gareel hield. Dankzij de bendefeiten kreeg de rijkswacht en politie meer budget, wapens en voertuigen. De feiten van de CCC passen hier ook in het plaatje.

Of de bende een product was van de strategie der spanning? Ik weet het niet. Maar ik houd voorlopig die optie open. Wat betreft veel kogels door het hoofd van een geboeide man te schieten, je hoeft geen marginaal te zijn om dat te doen. Gewoon agressief is genoeg. Het kan ook dienen bij wijze van boodschap. Sommige mafiabendes hebben de gewoonte om hun magazijn leeg te schieten in hun doelwit, bij wijze van boodschap, signatuur.

Denk eens verder speurneus, wat die wapens betreft. Wanneer wapens eenmaal in het milieu zitten, kunnen die gebruikt worden en doorverkocht worden. Of men kan een partij wapens stelen, dit door één groep laten gebruiken, de wapens terug opbergen en dan door een andere groep laten gebruiken.

Deze tactiek, deze werkwijzen is exact dezelfde als wat we van het IRA in dezelfde periode te zien kregen in noord Ierland. De P-IRA was onderverdeeld in ASU's (Active Service Units). Elke ASU bestond uit vier tot acht of zelfs meer mannen. De ASU had zijn specialisten. Een scherpschutter, een bommenmaker, een teamleider, een inbreker, een goede chauffeur en een aantal 'dickers' (dit waren surveillanten die af en toe werden ingezet om inlichtingen te verzamelen).

De ASU had geen contact met andere ASU eenheden en ze wisten niet van elkaar met welke activiteiten ze bezig waren. Als een ASU de opdracht kreeg van bovenaf om een aanslag te plegen werden de wapens vaak voorzien via een cache. De cache kon een garagebox zijn of een gat in de grond in een wei of in een stal. De wapens werden gebruikt en teruggelegd. De week erna kon een andere ASU dezelfde wapens oppikken en gebruiken. MI5 en de 'Det' (speciale eenheid van het Brits leger) heeft uiteindelijk de ASU's in kaart gebracht door de wapencaches te lokaliseren en de wapens van zenders te voorzien.

Ik zie grote parallellen met de technieken van het IRA en de Bende van Nijvel. Ook het IRA was crimineel actief om zijn activiteiten te sponsoren. De hele Ierse criminele scene stond onder controle van het IRA. Prostitutie, drugs, afpersing, ... Tot op heden is het IRA daar de lokale maffia. Met als gevolg dat leden van de ASU's ook op rooftocht gingen, auto's werden gestolen, inbraken en diefstallen werden gepleegd, onder bescherming van de titel IRA maar vaak toch voor persoonlijk gewin.

Je kan dus niet alle IRA feiten als terrorisme beschouwen. En toch hangt het allemaal samen. Probeer de Bende van Nijvel eens van die hoek te bekijken. Wat als de Bende van Nijvel een verzameling van meer dan 1 ASU was die net als de CCC een opdracht had, en in het kader daarvan randactiviteiten ontwikkelde?

Toch even een reactie op een aantal beweringen in deze discussie.

De suggestie dat de moordpartijen gericht waren op specifieke personen en dat de overige moorden dienden om die te maskeren, is weerlegd door zowel politieonderzoek als journalistiek onderzoek. Ook een Hilde Geens - nochtans een journaliste die het politieke spoor niet uitsluit - hoor je niet meer zeggen dat Vanden Eynde, Van Camp, Fourez en Finné uitgeschakeld werden omdat ze tot hetzelfde extreem-rechtse milieu behoorden. De geruchten die destijds hierover verspreid werden bleken immers allemaal op lucht te zijn gebaseerd.

Het feit dat de gasflessen om bij Colruyt in te breken vier maanden eerder werden gestolen, wil niet zeggen dat ze destijds werden gestolen om vier maanden later bij Colruyt in te breken. Misschien werden ze voor een heel ander doel gestolen, misschien werden ze tijdens die vier maanden elders gebruikt. En toen men besloot bij Colruyt in te breken, kwamen ze gewoon goed van pas. Zo kan het ook zijn gegaan. Kortom, was Colruyt zorgvuldig voorbereid en misschien wel al vier maanden van tevoren? Alleen maar als je dat zelf wilt geloven.

De Bende van Nijvel is een verzameling op zichzelf staande feiten. Als buitenstaander leggen we daar verbanden tussen. Maar kloppen die verbanden wel? Die vragen moeten we onszelf steeds stellen. Ook over de techniek van de Bende van Nijvel kan men zich met recht vragen stellen. Daarover bestaan verschillende opvattingen, ook binnen de politiediensten die aan het onderzoek werkten. Alles wat we weten over hun techniek is gebaseerd op uiteenlopende verhalen van (niet zelden zwaar getraumatiseerde) getuigen. Zij moesten vertellen wat ze in de bangste seconden van hun leven hebben gezien. Hoe betrouwbaar zijn zulke getuigenissen?

Van een aantal hold-ups weten we niet eens met hoeveel daders de Bende van Nijvel optrad. Als we zoiets concreets (het is maar eventjes tellen) al niet met zekerheid weten, kunnen we dan werkelijk iets zeggen over de "professionaliteit" van hun techniek? Ja, als we geloven dat het terroristen waren, dan kunnen we er inderdaad van alles bij halen dat wijst op de techniek van terroristen. Maar als we dat niet geloven, kunnen we met evenveel recht het tegenovergestelde zeggen.

Als het gaat om banditisme vs. terrorisme, wordt de geest ook vertroebeld door de verhalen van allerlei louche types die bijvoorbeeld een platform krijgen bij Guy Bouten (maar ook eerder in de Bende van Nijvel-literatuur opdoken). Het is onguur volk van wie we weten dat ze zowat hun hele leven bij elkaar hebben gelogen en die een strafblad bezitten zo dik als de bijbel. Moeten we zulke kerels plotseling geloven als ze komen met "onthullingen" over de Bende van Nijvel waaruit blijkt dat er allerlei duistere krachten aan de touwtjes trokken? Komaan. De ene zegt dit, de andere zegt dat, en de waarheid ligt misschien niet eens in het midden.

En ja, dat woord "marginalen" is misschien ongelukkig gekozen. Maar het feit dat er "marginalen" zijn die niet moordden, wil niet zeggen dat er geen "marginalen" zijn die wel moordden. De opvatting dat het criminele randfiguren waren die kickten op geweld en ziekelijk machtsvertoon geeft wel degelijk een motief voor de hold-ups. Namelijk: kicken op geweld en ziekelijk machtsvertoon. Met als bijkomend motief: snel geld.

De opvatting dat het criminele randfiguren waren geeft óók een motief voor de diefstal van een jachtgeweer. Als het namelijk simpele (maar gevaarlijke) bandieten waren, stalen ze dat geweer om te gebruiken en omdat ze geen zin hadden om ervoor te betalen. Een klassieker misdaadmotief is nauwelijks denkbaar.