In haar dankwoord richt Hilde Geens zich ook tot "het archief van Walter De Bock":

Het archief van Walter De Bock aan de Leuvense Universiteit, waar ik intensief van gebruik heb kunnen maken en vruchteloos heb gezocht naar wat Walter toch bedoeld zou hebben met dat zinnetje, kort voor zijn dood: "Het verhaal van de Bende van Nijvel moet helemaal herschreven worden."

Klaartje Schrijvers over het archief van Walter De Bock:

Gedurende meer dan dertig jaar onderzoeksjournalistiek, voor onder meer de krant De Morgen, legde Walter De Bock systematisch en nauwgezet een gigantische verzameling documenten aan. Gaande van diverse krantenknipsels uit de nationale en internationale pers, ontelbare wel uitgekozen excerpten uit het Belgisch Staatsblad, tot ledenboekjes en interne reglementeringen van obscure en minder obscure organisaties, dagboeknotities, briefwisseling met diverse informanten, gerechtelijke dossiers, documenten van de staatsveiligheid en de gerechtelijke politie, rapporten van parlementaire onderzoekscommissies, enz. ... werd een schat aan informatie bewaard die bovendien niet aan een archiefwet onderhevig was (zoals met betrekking tot het verbod op inzage van bronnen die minder dan 50 jaar oud zijn). Daarnaast nam Walter De Bock meer dan 8000 figuren in een fichebestand op, waarin nu eens summiere dan weer uitvoerige biografische gegevens werden genoteerd.

Een leven van onderzoeksjournalist
door Paul Huybrechts

Bij de overdracht van het archief van Walter De Bock aan de KU Leuven op 10 november 2006, blikte zijn vriend Paul Huybrechts in een toespraak terug op de journalistieke carrière van Walter. We publiceren hier de tekst van deze toespraak.

Sta mij toe even in te gaan op de omvang en de waarde van wat Walter in zijn professioneel leven als onderzoeksjournalist heeft samengebracht. En dus op wat hij nu aan de K.U.Leuven schenkt. Ik zal het zo kort mogelijk houden maar dat is met dit zo’n levenswerk niet evident. De loopbaan van Walter als journalist gaat van 1974 tot 2000, een kwarteeuw. Hij was in die periode werkzaam bij de BRT, het weekblad Knack (van 1974 tot 1978), het weekblad Vrijdag - a propos, de schande van onze generatie -, het dagblad De Krant (van Louis Croonen) en vooral bij De Morgen (van 1978 tot 2000), o.m. als hoofdredacteur.

Als onderzoeksjournalist speelde Walter De Bock een vooraanstaande en - enkele keren - een beslissende rol in de actualiteit. Dat was met name het geval in de dossiers betreffende premier Edmond Leburton, het Front de la Jeunesse, WNP en CEPIC – waar Walter een foute inschatting van de rol van de staatsveiligheid bijstuurde; het recht op dwaling houdt ook de plicht tot rechtzetting in - , politicus Paul Vanden Boeynants - Walter boorde hem in 1990 de benoeming door de neus tot secretaris-generaal van de Nato, zij het met informatie die wellicht van de CIA kwam - de Bende van Nijvel, de veroordeling van hoofdcommissaris Frans Reyniers - met steun van de top van de Duitse justitie -, de onthullingen over de rol van Don Felix Przedborsky, de man achter de schermen van veel Belgische en internationale corruptie, de avonturen van Tractebel in Kazakhstan, enz. Na een onderzoek o.m. in Zweden, publiceerde Walter De Bock in 1988 het boek 'Des Armes pour l'Iran' bij de Franse uitgever Gallimard.

In enkele gevallen werd Walter De Bock opgeroepen voor parlementaire onderzoekscommissies. Dat was o.m. het geval in de jaren tachtig ivm allerlei wapenhandel en wapenuitvoer naar Iran. - Met als ik me niet vergis, een legendarische aanvaring met liberale minister Jean Gol - Historisch – en het woord is hier op zijn plaats - was Walters uiteenzetting in december 1995 tijdens een colloquium in de Senaat over de verhouding tussen justitie en media. Even situeren misschien. Justitie en politie waren er op dat ogenblik al 10 jaar lang niet in geslaagd de moorden van de Bende van Nijvel uit de jaren tachtig op te lossen - nog altijd niet, zoals u weet - en justitie was in 1995 goed op weg om ook de moord op André Cools van 1991 niet op te lossen.

In dat laatste dossier identificeerde Walter de opdrachtgevers van de moord al elf maanden na de fatale schoten en later nog eens in een legendarische artikelenreeks ‘De Kameradenmoord’ in november 1994. Justitie hield zich toen meer bezig met onderzoek naar perslekken – met o.m. huiszoekingen van juni 1995 - en Justitie eiste middels procureur-generaal Vélu van Cassatie zelfs "om ontsporingen van onderzoeksjournalistiek als een misdrijf te laten vervolgen".

Acht jaar later in 2003 was Walter voor de rechtbank in de assisenzaak-Cools een kroongetuige. Hij had gelijk gekregen. Walter was toen al ziek en zijn verhoor verliep achter gesloten deuren. De Morgen, alleen De Morgen, onthulde dat hij in zijn getuigenis o.m. de rol van de Loge had aangeklaagd in de jarenlange sabotage van het onderzoek naar de moordenaars van Cools. De waarheid had voor Walter altijd meer rechten dan elke andere overweging ook. "In times of deceit, telling the truth is a revolutionary act", zei Georges Orwell.

In verband met de zaak-Cools, D&H, durf ik zonder aarzelen zeggen dat zelfs de betrokken advocaten niet over een even volledige documentatie beschikken als nu de KU Leuven. Het ligt klaar voor – het smeekt om een doctoraatsthesis die wil blootleggen hoe België echt functioneerde in de laatste tien jaar van de vorige eeuw. De Belgische politiek, de justitie en ook de pers. En voor wat de pers betreft zal die thesis wellicht geen fraaier beeld opleveren dan het beeld van de justitie. Op Walter en enkele schaarse uitzonderingen na. Ook zijn collega's spaarden Walter in die jaren niet.

D&H, de journalistieke productie van Walter De Bock was ook vaak een vorm van hedendaagse geschiedschrijving. Walter De Bock maakte voor Knack en De Morgen verschillende historische reeksen, o.m. in 1982 een vijftiendelige reeks naar aanleiding van het programma over De Nieuwe Orde van Maurice De Wilde op de BRT. Verder van zijn hand zijn er artikelenreeksen over het aantreden en de financiering van koning Leopold I in 1831 - recent na 25 jaar herdrukt in Knack - over de bijdrage van het Belgische Union Minière tot de Amerikaanse atoomwapens vanaf 1943, over de uitbouw van Belgische nucleaire knowhow in de beginjaren vijftig, over de Belgische en Tiense suiker, over de vergeten maar echte grondleggers van de Kredietbank, over de persoonlijkheid van de ‘trieste’ koning Boudewijn, enz. In dit verband met het Koningshuis moet ik een eigenaardigheid aanstippen. Walter heeft werkelijk alles, elke brochure, elke krantenbijlage over het Belgisch koningshuis bijgehouden. Ik verwacht dat er ook nog koekendozen gaan aankomen in de bibliotheek. Walter heeft mij nooit een goede verklaring gegeven voor deze royalistische, monarchistische fixatie maar iedereen heeft recht op zijn geheimpjes. En de KU Leuven kan er maar wel bij varen.

Enkele onderzoeksprojecten van Walter bleven in de documentatiefase steken. De vele informatie en documenten over tijdens de jongste oorlog collaborend en niet-collaborerend extreemrechts bleef bvb. deels ongebruikt. Gelukkig is die laatste en zeer rijke bron en met name niet-collaborerend extreemrechts, intussen aangeboord door een Gentse historica, Klaartje Schrijvers, die hier aanwezig is. Walter en ik zijn nu al trots op haar doctoraat. [Haar doctoraat kan je hier lezen » Forum]

Voor deze artikels en opdrachten verzamelde Walter De Bock documentatie die nu ongeveer 1300 archiefdozen beslaat, zowat 10 kubieke meter. Ongeveer 400 dozen bevatten boeken, terwijl de andere dozen persknipsels, kopies van gerechtelijke ondervragingen, vonnissen, rapporten, notities, enz. bevatten, naast 8.300 biografieën van personen en een 150-tal gedetailleerde chronologieën van gebeurtenissen. Deze laatste documenten zijn ook elektronisch beschikbaar in een relationele databank, zij het onder verouderde software.

Het archief bevat tenslotte ook foto’s en documenten uit de documentatiedienst van de Volksgazet, en unieke documenten die aan Walter De Bock zijn nagelaten door enkele speurders, François Raes verdient hier een vermelding, Goffinon ook, Acke. Ook de zoon van Tsjombe en ULB-kernfysicus Max Cosyns hebben aan Walter documenten nagelaten.

Dames en heren, mede in naam van Walter hoop ik dat veel studenten, politologen, historici en journalisten intens van dit archief gebruik gaan maken. Er is, zoals u weet, wel een beperking. Over de toegang tot de documenten die ressorteren onder het journalistiek bronnengeheim - ongeveer 20% van het geheel - wordt in de volgende twintig jaar beslist door Walter zelf en/of door de secretaris-generaal van de Raad voor de Journalistiek, nu Flip Voets. Ik wil iedereen danken die met Walter en mijzelf deze juridisch innoverende oplossing heeft uitgewerkt. Het is belangrijk dat de journalisten van elke gelegenheid gebruik maken om de rol van hun zelfregulerende Raad te versterken.

Ik dank ook iedereen die heeft geholpen bij de archivering. Professor Vos, professor Roegiers, Marc Derez, Marc Nelissen, Erna Mannaerts, Piet Lambrechts en Piet De Busschere. En op de achtergrond Guido Van Zieleghem die mij bij het project heeft betrokken. Overigens, het archiveren is niet gedaan. Er komt nog veel aan.

Ik dank rector Marc Vervenne voor de parate manier waarop hij op mijn mailtje over deze aangelegenheid heeft gereageerd en voor de wijze waarop hij en zijn medewerkers de ondertekening van de schenkingsakte hebben opgezet. Zo willen we onze universiteit zien.

Mede in naam van Walter hoop ik dat het Archief Walter De Bock voor de KU Leuven niet zomaar een toevallige schenking blijft maar het begin wordt van de uitbouw van een archief van onderzoeksjournalistiek waarin nog gelijkaardige schenkingen een plaats kunnen krijgen.

Ik dank u allen voor uw aandacht.

Bron: Uitpers | nr. 92, 9de jg. | december 2007

Walter, ik ben benieuwd.