De Europese eenmaking was reeds in het interbellum een wijdverspreid thema dat werd aangehaald door denkers als Richard Coudenhove-Kalergi (1923), Trotski (1923), Aristide Briand (1929), Édouard Herriot (1931) en Arthur Salter (1933). In 1922 werd een eerste grote stap gezet via Coudenhove-Kalergi die Paneuropese Unie oprichtte. Het thema van een Verenigd Europa vond tevens zijn ingang in occulte ridderorden en sekten. Na WOII kwam het plan voor de Europese eenheidsconstructie in een stroomversnelling en werd het voorzien van de nodige sérieux, waarbij het concept aan de bevolking werd gepresenteerd als unieke manier om vrede op het continent na te streven en om economisch tegengewicht te kunnen bieden aan grootheden zoals de Verenigde Staten.

De ware redenen zijn te zoeken in reactionaire en anticommunistische sferen die niet altijd even democratisch zijn en gevormd worden door een alliantie van een ultrakatholieke, aristocratie uit de hoek van Opus dei met geostrategen uit de Verenigde Staten, die financieel een handje toestaken (ACUE). De beweging voor een Paneuropese Unie (PEU), opgericht in 1923 door de Oostenrijkse Graaf Richard Coudenhove-Kalergi, rivaliseerde met de European Movement (EM) en had een sterkere christelijke ondertoon. De PEU organiseerde het eerste Paneuropese Congres in 1926 te Wenen. De doelstelling van deze beweging was het streven naar een Rooms-katholiek ééngemaakt Europa, vrij van nihilisme en atheïsme.

Otto von Habsburg als Messias

Als het aan Opus dei had gelegen, was een Habsburger aan het hoofd komen te staan van een Verenigd Europa, als opvolger van de troon van het Heilige Roomse Rijk. De troonkandidaat die de voorkeur wegdroeg zou in eerste instantie Hugo de Bourbon-Parme geweest zijn, ook gekend als wapenhandelaar. Deze liet zich trouwens ontvallen: "L'Opus doit régner sur l'Europe entière. Je suis convaincu que c'est le seul moyen de sauver l'Europe". Na de scheidingszaak van Hugo de Bourbon, werd in 1964 dan maar aartshertog Otto von Habsburg naar voor geschoven, de troonpretendent van Oostenrijk-Hongarije die naast Coudenhove een hoofdrol speelde in de PEU.

Reeds in 1961 zou Franco voorgesteld hebben om, na zijn dood, Otto von Habsburg koning van Spanje te maken, wat deze laatste zou afgeslaan hebben. In hetzelfde jaar liet von Habsburg trouwens zijn aanspraak op de Oostenrijkse troom vallen, waarop hij in 1966 weer in Oostenrijk werd toegelaten. Eerder was hij vanuit zijn schuiloord in Washington na de oorlog in Frankrijk komen wonen, en sinds 1954 in het Duitse Poecking. Nostalgie naar het Heilige Roomse Rijk was hem alvast niet vreemd, zoals bleek uit volgend bericht aan het Europese Parlement uit 1989:

"The [European] Community is living largely by the heritage of the Holy Roman Empire, though the great majority of the people who live by it don't know by what heritage they live".

Was het de bedoeling dat katholieke netwerken, zoals het "Sauvez le guide"-netwerk, de paneuropese en opusiaanse stroming aanstuurden op het overnemen van nationale regeringen, om uiteindelijk te streven naar ultraconservatieve, sterke regeerders die dan geschaard moesten worden onder het algemene rechtmatige beleid van Otto von Habsburg? Deze laatste liet in de Zeitbühne (editie van april 1978) alvast blijken dat hij in "noodsituaties" (zoals terrorisme of nucleaire dreiging) voorkeur gaf aan het overhevelen van de politieke macht naar een sterk bestuur voor een periode van negen maanden, om bepaalde wetten op te heffen en drastische acties te ondernemen.

Structuren: CEDI, etc.

In 1948 zou Opus-leider Balaguer aan Otto von Habsburg en Alfredo Sanchez Bella opgedragen hebben om het European Center of Documentation and Information (CEDI) op te richten. Van 1952 tot 1957 was dit instituut formeel gevestigd in Madrid, en nadien in München. Het CEDI werd financieel gesteund door ondermeer Philippe de Weck (UBS) en verwierf politieke daadkracht dankzij de PEU.

Otto von Habsburg, staat niet alleen gekend als lid van Opus Dei maar ook van de Orde van Malta en de Mont Pelerin Society. Hij was verder patroon van de Augustan Society en "sovereign" van de Orde van het Gulden Vlies. Mogelijk behoorde hij tot de mysterieuze Orde van Zion (samen met Alain Poher en Giulio Andreotti). Paneuropa had tevens een belangrijke Belgische tak.

Impact op de EU

De vlag van de PEU diende als model voor de Europese vlag, die werd ontworpen op verzoek van de Raad van Europa. Het betreft een cirkel van twaalf gouden sterren op blauwe achtergrond, dewelke lijkt overeen te komen met de afbeelding van de Maagd met twaalfsterrige kroon, zoals die staat beschreven in de Apocalyps (12:1-12:8). Arsène Heitz, ontwerper van de vlag, heeft inderdaad verklaard geïnspireerd geweest te zijn door de hogervermelde passage uit de Apocalyps. De vlag werd trouwens in gebruik genomen op 8 december 1955, wat overeenkomt met het feest van de Onbevlekte Ontvangenis van de Maagd Maria.

Het kruis dat oorspronkelijk aanwezig was op de vlag van de PEU werd verwijderd na protest van socialisten en de Turken. Via de Duitse CSU zetelde von Habsburg vanaf 1979 in het Europees Parlement voor een periode van twintig jaar, waar hij probeerde de Europese lijnen te beïnvloeden. Hij heeft het met zowel paus Johannes-Paulus II als Benedikt XVI uitvoerig over de Europese integratie gehad. In zijn haat voor de orthodoxe aartsvijand Servië lijkt Otto von Habsburg dan weer geijverd te hebben voor het bombarderen van Belgrado in 1993. Ook onderhield hij nauwe banden met het Europese grootkapitaal.

Zo werd De Benedetti, hoofdaandeelhouder van ondermeer de Generale Maatschappij, gelauwerd door Otto von Habsburg omwille van de uitbouwing van de "eerste Paneuropese financiële holding". Via Rudolf Dumont du Voitel, hoofd van de audiovisuele divisie van de EEG, had de paneuropese beweging ook een greep op de media.