Wanneer Guy Bouten in de gevangenis van Vorst zit, maakt hij kennis met Claude Silverans, een kompaan van gangster Patrick Haemers, 35, 1m65 groot, atletisch lichaam en x-benen. Hij had al zeven jaar gezeten, wat ik merkte aan de getatoeëerde punten tussen duim en wijsvinger. Silverans leerde het vak bij Haemers en daarna in de praktijk door zelf overvallen op geldtransporten te organiseren. Hij praatte Vlaams met een typisch Brussels accent maar toch was hij geen ketje, daarvoor ontbraken de roots van de Marollen. We ontmoetten elkaar af en toe in de isolatiecel in afwachting van het bezoek of tijdens het luchten. "Patrick Haemers was mijn leidsman. Ik keek als jongeling van nauwelijks achttien naar hem op."

Hoe leerde je hem kennen?
"Op de koer sprak hij me eens aan. Ik was aangehouden voor een overval op een benzinestation. November 1986. Ik zal het nooit vergeten, zo trots was ik. Het klikte meteen tussen ons en hij nam me in vertrouwen. Haemers wou hier absoluut weg raken want hij riskeerde minstens dertig jaar voor enkele bloedige overvallen op geldtransporten waarbij twee doden vielen, ik geloof in Verviers. Hij wist dat ik spoedig zou vrijkomen. Samen met Tosca (Basjrami) spraken we af om hem te helpen."

"Negen maanden later hebben we hem bevrijd tijdens een transport tussen Leuven en Vorst. In Heverlee reden we de celwagen klem. Zijn vriend Philippe Lacroix, Tosca zelf en Frédéric Hilger zaten in een Audi en ik volgde met een tweede vluchtwagen. Hij heeft zich een tijd verscholen in een appartement in de Vossendreef in Ukkel, in afwachting van een grote slag. Ik wist toen niet wat hij bedoelde. Het bleek te gaan om de ontvoering van politicus Paul Vanden Boeynants."

Patrick was verslaafd aan drugs.
"Ja. Hij pleegde zelfmoord hier vlakbij. In Sint-Gillis kon hij nog drugs op de kop tikken. In zijn cel bezat hij een kleine glazen spuit handig verstopt in een blikje fruit. Maar omdat hij te goed met de bewakers opschoot verhuisde men hem naar hier, waar hij er niet in slaagde het spul binnen te smokkelen. In ruil kreeg hij een massa kalmeermiddelen voorgeschreven. Drie jaar lang mocht hij met niemand spreken en het luchten gebeurde in een kooi driemaal groter dan een cel."

"Daarbij was er de pijn in zijn rechter been, de verveling die alleen doorbroken werd door wat lectuur, door kruiswoordraadsels op te lossen en veel te slapen. Bovendien papte zijn vrouw Denise Tyack aan met een andere man en konden zijn vrienden Lacroix en Basjrami uit Sint-Gillis ontsnappen... Het was hem allemaal te veel. Toen men hem een weekend lang geen methadon en calmants meer gaf, was het voor hem voorbij."

"Zijn verzwakte geest kon het leven zonder ersatz drug niet meer aan. Hij knakte als een riet, kreeg hersenschimmen, een lijf dat niet meer leven wou, waanzin. Op zijn bed vonden de cipiers een afscheidsbriefje, een noodkreet: 'Denise, je moet geen heimwee hebben, mijn leven is nu eenmaal een beetje speciaal, maar ik heb dit gekozen, het zij zo...'"

Is zijn zelfmoord uitgelokt?
"Mogelijk, maar moeilijk te bewijzen."

Wist hij te veel? Ik denk aan de Bende van Nijvel.
"Hij schreef ooit een brief aan volksvertegenwoordiger Van Rossem waarin hij Jean Bultot, de adjunct-directeur van de gevangenis van Sint-Gillis, op de korrel nam. Bultot zou hem en de bende van Johnny De Staerke – ik denk aan de broers Pulci, aan Dominique Salesse en Sergio Papadopoulos – begin 1985 een vet contract hebben voorgesteld. De daders kregen één miljoen frank cash per persoon (25.000 euro) plus de buit en een opleiding in de Phenix, een schietclub. Eric Lammers coördineerde de actie. Twee leden van de gerechtelijke politie brachten hem hier in Vorst een bezoek en stelden een deal voor. Als hij zou bekennen dat hij de reus van de Bende was, kreeg hij gegarandeerd bezoek van zijn zoontje Kevin, waar hij zo dol op was."

En hoe reageerde hij?
"Hij heeft ze de deur gewezen."

Wat me vooral interesseerde was zijn mening over de Bende van Nijvel.

"C'est politique. De raids op de Delhaize zijn puur terrorisme. Extrême droite. Bouhouche, Beijer, Lekeu zeker, allemaal oud-rijkswachters. En verder de wapenhandelaar Tonio Mendez, Johnny De Staerke en Jean Bultot. Wat die zich allemaal kon permitteren. Hij liep rond met een pistool in een schouderholster en ronselde cipiers voor zijn schietclub."

"In zijn bureau stond een oude piano waarvan hij de snaren had verwijderd om erwapens in op te bergen. Ongetwijfeld fungeerde hij als een soort doorgeefluik, want hij rekruteerde gangsters om de Bende-overvallen uit te voeren. Om de eindjes aan mekaar te knopen verzeilde hij in de illegale wapenhandel. Hij leefde op grote voet, denk maar aan al de vrouwen die hij moest onderhouden en al die andere hoeren in de Jonathan, een privé-club in Sint-Gillis en het hoofdkwartier van extreem rechts."

"Men heeft gedacht dat Patrick de reus van Aalst was. Ik geloof dat niet. Hij was in elk geval van plan om tijdens zijn proces een boekje open te doen. Neen, de Bende was volgens mij een operatie die maar één doel beoogde: meer middelen voor de rijkswacht. Kijk maar naar het resultaat. De federale politie heeft nog nooit zoveel speelgoed gekregen en de rijkswacht heeft de beste postjes veroverd."

Er zijn toch getuigen die Haemers bij twee Delhaize-overvallen hebben herkend. En in zijn garagebox op de Alsembergsesteenweg in Ukkel heeft men carnavalsmaskers gevonden zoals de Bende gebruikte in Eigenbrakel en Overijse.

"Tiens. Patrick interesseerde zich in elk geval niet voor politiek, tenzij men hem fors heeft betaald... Voor hem betekenden terroristen rottigheid: wegblokkades, politiecontroles, robotfoto's van verdachten, kortom minder bewegingsvrijheid en meer gevaar. Als hij niet aan de coke zat, bezat hij zeker niet het profiel van de koude moordenaar. Eenmaal aan de drugs was er geen land mee te bezeilen, dat is juist. Het volstond hem een uzi in de handen te stoppen en hij schoot erop los, ontpopte zich als een arrogante smeerlap die zelfs meisjes verkrachtte, ook al kon hij ze met één oogopslag krijgen. Door zijn drugsverslaving kreeg hij een nors en hautain karakter, een zeurpiet die klaagde over de kwaliteit van de dure whisky die hij overvloedig naar binnen sloeg."

"Maar heeft de pers daar geen schuld aan? Heeft men van hem geen mythe gemaakt door hem de reputatie van 'bendeleider' aan te smeren, een diabolisch personage, de mooie blonde god die van zijn voetstuk viel, terwijl over Philippe Lacroix of Basjrami, die misschien veel gevaarlijker waren, zedig werd gezwegen. Zij waren immers maar gewoon, alledaags... Voor Patrick was een woord heilig. Een afspraak diende te worden gerespecteerd. In het milieu is dit zeer belangrijk."

Bron: De Bende van Nijvel | Guy Bouten