Een interview met Radaslav Totorov, die gedurende 15 jaar aan het hoofd stond van Kintex:

Radaslav Totorov, kaal, klein, met een grote hoornen bril en een ouderwets kostuum, troont me na een korte begroeting mee naar de straat want de muren hebben oren. Paranoïa? Beroepsmisvorming? Of dreigt er echt gevaar? "U begrijpt dat ik u maar eenmaal wil ontmoeten. Ik kan u mijn telefoon en adres niet geven. Ook al kent u mijn nichtje Jenny, die als ik u goed begrepen heb, in Brussel als bejaardenhelpster aan de kost komt."

Is hij zo naiëf? Of doet hij alsof? Weet hij dan niet dat Jenny, blond lang haar, een zonnebril en veel make-up, met haar grote borsten en sexy uiterlijk in het rode lichtendistrict van de Europese hoofdstad haar boterham verdient door mannen te verleiden? De Bulgaarse maffia heeft er de commerce van de verjaagde Albanezen overgenomen en zet er minstens honderd jonge vrouwen aan het werk afkomstig uit Varna, Burgas, Plovdiv en Sofia.

Totorov lijkt voor zijn 75 jaar nog goed te been want hij stapt gezwind en loodst me via de Vitosha Boulevard naar het gebouw op het nummer 66 waar Kintex ooit gevestigd was. Gedurende vijftien jaar stond hij aan het hoofd van deze prestigieuze handelsmaatschappij die een belangrijke rol speelde in de voorbereiding van de aanslag op de paus door de Turk Mehmet Ali Agça.

"U weet zo goed als ik dat wij bij Kintex niets met deze zaak te maken hadden." Een flagrante leugen want de toplui van Kintex waren listig, sluw en gewetenloos en slaagden er meestal in hun moordcomplotten perfect te camoufleren. Het mannetje naast me staat stil en kijkt me doordringend aan, terwijl hij kordaat met zijn wandelstok slaat op een losse tegel van een half verharde wegel, wat moet doorgaan als een voetpad.

"Indien iemand bij ons op de hoogte was, en ik leg de nadruk op 'indien', dan alleen generaal Terziew en die kreeg zijn orders van de KGB. Zodus... Kintex is opgericht in 1970 en wij hielden ons bezig met de verkoop van wapens, drugs en namaaksigaretten. In 1982 haalden we een omzet van enkele miljarden dollars. Brussel was toen voor ons het centrum van de wereld. Denk maar aan de NAVO en de Europese Gemeenschap. Wie had ooit gedacht dat we amper twintig jaar later lid van jullie organisaties zouden worden... De KGB beschouwde drugs toen als een machtig wapen waarmee we het kapitalistische Westen konden overspoelen. Geef toe, drugs kunnen op termijn destabiliserend werken op voorwaarde dat men de jeugd kan aantasten. Denk maar wat er toen in Amsterdam gebeurde en aan sommige Amerikaanse universiteiten. En wie de drugshandel controleert, heeft ook een stevige greep op de internationale wapenhandel."

Hebt u veel geld verdiend?

"Ik krijg een staatspensioen. Omgerekend in uw munt zo'n 300 euro. Veel is het niet maar genoeg om van te leven."

Wat deed Kintex met de winst?

"De Bulgaarse overheid bezigde de deviezen om het ambtenarenapparaat te betalen, ook al verdienden de meeste functionarissen nauwelijks een habbekrats. Het toerisme stelde nog niets voor. Wij waren de kostwinnaars van de staat!"

Heeft Kintex zijn activiteiten kunnen voortzetten?

"Daarvoor moet u bij Roumen Petkov terecht. Ik leerde hem het vak. Een schrandere man die het ver heeft geschopt."

Hij heeft dit laatste met een zekere fierheid uitgesproken hoewel ik in de felle ondertoon nijdigheid ontwaar.

Wie waren uw belangrijkste contactpersonen in België?

"Pourtois en Van Baelen van de firma Nutribel. Ja, zonder twijfel. Ik heb thuis nog een telex gevonden die ik kreeg van onze correspondenten in Brussel Damianov en Chtilianov. Een bestelling. Lees maar."

Veuillez me faire quotation pour:
10.000 ak kalashnikov
5.000.000 cartouches m43
2.000 rpg7
10.000 rpg7
Livraison immédiate si possible
Destination: Irak
Fonds à disposition en Suisse
Amitié Willy Pourtois.

Wisten jullie dat hij voor de Belgische geheime dienst werkte?

"Ja. Wij hadden daar ook onze mannetjes."

Wie als ik vragen mag?

Hij kijkt me aan maar doet er het zwijgen toe.

(...)

"Luister, mister. Voor de wapenindustrie brak in 1980 een gouden tijdperk aan. Het begin van acht vette jaren. In Libanon woedde een hevig conflict tussen de christelijke Falangisten en de Palestijnen. Wij steunden het kamp van de revolutionairen, dat spreekt. De concurrentie – ik denk aan jullie bloeiende wapenbedrijven in het Luikse – koos de kant van de christenen en Israël. Tegelijk begon de oorlog tussen Irak en Iran, die acht jaar zou duren. Wij leverden aan Sadam Hoessein, de Amerikanen en de Fransen kozen de zijde van Iran."

"Luister, op een bepaald moment vervagen de ideologische grenzen en telt alleen het geld. Er was, net als nu, overal in de wereld een honger naar wapens. Ons exportproduct was de kalasjnikov, beter gekend als de AK-47. Het beste aanvalswapen ter wereld en geliefd bij iedereen. Een supersamenstelling van staal en triplex, breekt of blokkeert nooit, vuurt in alle weersomstandigheden, zelfs vol modder of zand. Kinderen kunnen het hanteren, wat ze ook doen. De Sovjets zetten de kalasjnikov op hun munt, de Mozambikanen op hun vlag."

Een beetje zelfgenoegzaam blijft hij staan en ik voel in zijn stem een zekere verachting.

"Mijn leven is niet koosjer geweest. Toen ik bij Kintex begon, had ik al ervaring in de wapenbusiness. Wij leverden aan de hele wereld: de Palestijnen van Abou Nidal, de terrorist Carlos, het regime van Assad in Syrië en Kadda  in Libië. En in Europa: de ETA, de Corsicaanse FLNC, het IRA en hun epigonen als Action Directe, Baader Meinhof, de Rode Brigades in Italië en bij jullie de CCC en ik vergeet er wellicht nog een paar."

De Bende van Nijvel?

"Die ken ik niet. Wat zegt u? Nijvel? Waar ligt dat?"

Houdt hij zich van de domme, veinst hij of is hij oprecht? Ik twijfel en zoek zijn blik die me achter de dikke brilglazen verbaasd aankijkt.

Hoe was uw contact met Willy Van Baelen?

"Een weinig interessante  guur, eerder een loopjongen. Wij hebben hem gebruikt. Nutribel kwam ons goed van pas. Meer moet u er niet achter zoeken."

Verliepen de contacten tussen Kintex en Nutribel rechtstreeks?

"Neen, via de firma Corecombel. Er was daar een Engelse kolonel. Ik heb hem nog ontmoet. Hij had nog gevochten in Birma. Een aardige kerel, very British."

Als dekmantel deden jullie aan import en export van voedingswaren.

"Hoe kunt u het raden."

Deed u nog zaken met andere Belgen?

"Een naam die me te binnen schiet, is Geza Mezösy [vriend van Jean Bultot en gewezen waarnemend NVA-voorzitter van Ukkel]. Een jonge kerel, vriendelijk en bescheiden. Hij was geen echte wapenhandelaar maar eerder un intermédiair commercial. Hij kreeg gratis logies in het Hotel Vitosha en we ontvingen hem dan officieel in onze kantoren. U moet zich dat voorstellen. We zaten daar op de tweede verdieping in een grote vergaderzaal, altijd vergezeld door twee à drie commissarissen van de communistische partij. Alle gesprekken werden afgeluisterd. Niemand vertrouwde niemand. We bespraken dan officieel het contract. De prijs, de hoeveelheid, de bestemming. Zoveel AK-47’s aan twintig dollar per stuk. Maar enkele uren later steeg die prijs al met twintig of dertig procent naargelang de modaliteiten van de deal. Deze gesprekken vonden plaats op straat of in een anoniem restaurant. We wisten toch dat onze kopers hetzelfde geweer voor honderd dollar in Afrika of in de jungle van Zuid-Amerika van de hand zouden doen. We waren onderbetaald. Zou u die kans laten liggen?"

Volgens de gegevens die op telexen werden aangetroffen stond Kintex in Brussel ook in contact met enkele Libanezen. Herinnert u zich nog hun namen?

"Neen."

(...)

Kende u Albert Raes, de baas van de Belgische Staatsveiligheid?

"Ja, het was iemand met wie te leven viel. Hoe konden zijn zakenrelaties anders tapijt leveren van Moskou tot Sofia. Kilometers lang! Neem nuuw gewezen minister van Defensie Vanden Boeynants. Jarenlang heeft hij voor zijn bedrijven goedkoop vlees geïmporteerd vanuit Hongarije. Die oost-westtegenstelling moet u met een inke korrel zout nemen. Langs beide kanten heerste de propaganda, voor de schone schijn en om de publieke opinie een rad voor de ogen te draaien. In werkelijkheid draait alles, zowel bij ons als bij jullie om geld!"

Wist u dat uw organisatie geïnfiltreerd was door de Staatsveiligheid?

"Neen."

Uw vertegenwoordiger Tsondu Chtilianov is toch uitgewezen in juni 1984!

"U begrijpt dat ik daar geen commentaar op geef."

Een tikje gepikeerd klemt hij de wandelstok steviger in de hand en loopt metdezelfde tred van tevoren over de Boulevard het drukke verkeer tegemoet.

Bron: De Bende van Nijvel | Guy Bouten