Emmanuel Gerard, professor hedendaagse geschiedenis aan de faculteit Sociale Wetenschappen (*), kadert de Bende van Nijvel in de sfeer van de Koude Oorlog. "In die periode is er een nieuwe fase in de Koude Oorlog. Denk aan de kruisraketten, de vredesbetogingen. Bepaalde geheime diensten zouden bepaalde groepen hebben gestuurd en dat zou dan uit de hand zijn gelopen. Maar het blijven speculaties."

Lees hier het hele artikel » Nieuws

(*) Hij leidde ook het onderzoeksproject naar de moord op Julien Lahaut.

Martens: België zal raketten plaatsen - Stationeringsschema in maart bekend

Premier Wilfried Martens heeft gisteren aangekondigd dat België Amerikaanse kruisraketten zal plaatsen. „Tegen het einde van maart" zal de regering een schema bekendmaken voor de aankomst van de eerste zestien raketten. In totaal moet België volgens het NAVO-dubbelbesluit tegen 1987 48 kruisraketten opstellen.

“Wij zijn op een punt beland waar we (het dubbelbesluit) moeten uitvoeren," zei Martens op een persconferentie in Brussel. "Er is niet langer een evaluatie van wapenonderhandelingen tussen Oost en West waar de regering tot dusver de plaatsing heeft laten afhangen. Eind maart zal er een besluit worden genomen over het tijdschema voor de stationering van de eerste zestien raketten, Martens noemde dit een ‘radicale wijziging’ van het beleid. De premier voegde er aan toe dat de voorbereidingen op de basis Florennes ten zuiden van Brussel zullen voortgaan. Ook al is nog niet bekend wanneer de eerste raketten zullen aankomen.

NAVO-bondgenoten
Een Amerikaanse functionaris bij het hoofdkwartier van de NAVO wilde nog geen commentaar leveren op de uitlatingen van Martens. "Het Belgische raketstandpunt lijkt te evolueren. Wij willen zijn uitspraken nauwkeurig bestuderen," zei hij. De functionaris herhaalde dat Washington "steeds zeer duidelijk heeft gemaakt" dat het van België solidariteit met de andere NAVO-landen verwacht om alle 48 kruisraketten op te stellen.

De praktische consequentie van Martens’ uitlatingen is dat België niet zal voldoen aan het oorspronkelijke plaatsingsschema van de NAVO. Volgens welke de eerste kruisraketten half maart in België gestationeerd moeten worden.

Martens zei dat het besluit over het schema van de eerste plaatsingen eind maart zal worden genomen "in overleg met onze NAVO-bondgenoten".

Minister Leo Tindemans van Buitenlandse Zaken zal de diverse hoofdsteden bezoeken om over het schema te praten.

Voorwaarde
De kruisraketten zijn de eerste kernwapens die in België worden gestationeerd. "De NAVO mag verheugd zijn dat wij voor eind maart (over een plaatsingsschema) zullen beslissen en dat de periode van louter evaluatie is overgegaan in een duidelijk besluit (tot plaatsing) van de Belgische regering," zei Martens.

De premier sprak enkele uren na zijn terugkeer uit de Verenigde Staten, waar hij over de plaatsingsperikelen heeft gesproken met de Amerikaanse president Ronald Reagan. Zowel in België als de Verenigde Staten heerste na die bespreking grote verwarring over de Belgische houding ten aanzien van de raketten. Op zijn persconferentie in Brussel leek Martens erop gebrand te zijn duidelijkheid te verschaffen. Hij benadrukte de Belgische naleving van het dubbelbesluit van 1979 om 572 kruisraketten en Pershing-2’s in West-Europa te plaatsen als antwoord op de SS-20-raketten van de Sowjet-Unie.

Tot op heden had de regering-Martens een besluit over plaatsing laten afhangen van de vorderingen in wapenbeheersingsonderhandelingen tussen de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie. Op de vraag waarom België die voorwaarde thans heeft laten vallen, antwoordde Martens: "Wij zijn op het punt aangekomen waar wij (het dubbelbesluit) moeten uitvoeren".

Bron: Reformatorisch Dagblad | 18 januari 1985

Martens belooft: Beslissing raketten einde maart gekend

Martens (bijgestaan door Tindemans) heeft bij zijn terugkeer uit Washington het Belgische regeringsstandpunt toegelicht waarmee hij deze week de wereldpers heeft gehaald: minister Tindemans zal de NATO-partners polsen over een andere begindatum dan maart 1985 voor de plaatsing van de eerste kruisraketten in Florennes. De kalender van de operatie zal tegen einde maart opgesteld en aan het Parlement medegedeeld worden. Maar maandag zal Martens al op de vragen van Tobback moeten antwoorden.

Bron: Het Laatste Nieuws | 18 januari 1985

In dit kader van Florennes, de tijdslijnen, de verschillende standpunten van politici ivm met de 16 en 48 kruisraketten en de nodige infrastructuurwerken zijn er interessante passages in de memoires van Martens. In het bijzonder de stukken tussen pagina 374 -397.

Wat blijkt? Volledig achter de rug van de regering hebben het Min. Van Landsverdediging en het Min. van Buitenlandse zaken de infrastructuurvoorbereidingen EN toezeggingen naar de Amerikaanse militaire autoriteiten reeds gedaan. Voordat de regering beslissingen had genomen over wel of niet plaatsen. Vreven zelf is dan maar met het volledige plan op de proppen gekomen.

Binnen de CVP was Swaelen tegen plaatsing, CVP-jongeren ook en vele partijgenoten Martens incluis. Tindemans was degene die de plannen voor Florennes op zak had, die wist dat die locatie belangrijk was en die de hoogdringendheid van plaatsing verdedigde. Dehaene was anti-Florennes. Gol oefende druk uit om de plaatsing door te laten gaan, onafhankelijk van de resultaten van de besprekingen tussen Rusland en de USA. De bevolking wilde er met 400.000 betogers niks van weten.

De druk intern binnen de regering moet enorm zijn geweest terwijl ze door de twee bovenstaande ministeries zwaar voor voldongen feiten werden gezet. Naar Reagan toe heeft de Belgische regering de plaatsing willen uitstellen en ze zijn daar met hun klikken en klakken buitengestuurd geweest. Reagan eiste onvoorwaardelijke uitvoering van de tijdslijn van landsverdediging en buitenlandse zaken.

Periode 15 maart 1985 ... 22 november 1985. Is de regering dan ook op andere manieren onder druk gezet geweest?

Het enige waarover met geen woord wordt gerept in de memoires van Martens, is wie er deze infrastructuurwerken in Florennes heeft uitgevoerd en over welke tijdsspanne. Lijkt me interessant om dat uit te vlooien omdat De Wit, Fourez, Lefère daar ergens een vinger aan de pols zouden kunnen gehad hebben. En dan verdwijnt denkelijk het toeval.

Dus weet iemand welke gronden onteigend zijn, welke de beton en staalboeren waren en welke bedrijven de werken uitvoerden? De planning en tijdsschema lag al vast bij Landsverdediging en Buitenlandse Zaken en zoiets kan je enkel doen als de betreffende bedrijven toen al in de loop zaten. Dus nog lang voordat de regering er weet van had...