Christian Smets en Robert Beijer zijn blijkbaar van hetzelfde gesternte: hautain, verwaand en arrogant en de leugens die ze vertelden bleken waarheden of waren het dan toch leugens? Ze hadden een zelftoegemeten IQ waarmee ze iedereen betoverden. David Copperfield is blijkbaar bij hen in de leer geweest voor zijn illusies...

(Walter De Bock - archieven)

1.12.80: Mutatie Smets van B2-C in Brussel naar Charleroi (B3-215)

Reden is een professioneel konflikt met zijn hiërarchische chef, kommissaris Victor Massart. De leiding van B2-C wordt ad interim overgenomen door André D'Hooghe die na een maand, begin '81, wordt opgevolgd door kommissaris Joseph Kausse. Inspecteur Bernard Estiévenart, de ondergeschikte van Smets bij B2-C, werkt verder onder D'Hooghe en Kausse terwijl Chevalier verbonden blijft aan B2-F (dienst enquêtes).

Estiévenart neemt in Brussel onder Massart en Kausse diens informanten over, o.m. Latinus. Maar de aktiviteit van B2-C inzake extreemrechts vermindert duidelijk na het vertrek van Smets en, later, van De Roock.

In Charleroi maakt Smets in de loop van 81 met 83-215 zowat 100 blz. rapporten over Occi WACL, de Villemarest, Moon, enz.

Hij krijgt echter ook de opdracht om een onderzoek in te stellen naar eventuele relaties van Bougerol en de 'Milice de Jésus-Christ' met de extreemrechts en met de Bonvoisin en Co. Hij mag daarover geen normale rapporten maken maar alleen vertrouwelijke nota's die bestemd zijn voor Raes en De Vlieghere.

Er volgen nota's over Bougerol, de Bonvoisin, PDG, enz... De zaak neemt zulk een omvang aan dat bijkomend onderzoek in Brussel nodig is. Smets krijgt ook toelating van de hiërarchie om in kontakt te blijven met sommige van zijn vroegere informateurs bij B2-C in Brussel, nl. LE, LP, OJ en CJ. De toelating is beperkt tot een welbepaald aantal onderwerpen omdat de informateurs voor alle andere materies onder kontrole staan van zijn opvolgers in B2-C, nl. Kausse en Estiévenart. De situatie is dus delikaat want Massart en Kausse zijn geërgerd dat Smets hen op hun terrein doubleert. Smets ontmoet Latinus veel minder dan vroeger en, vermits Latinus niet meer door hem wordt betaald, kan Smets deze IRC ook niet meer onder kontrole houden want dat was ook zijn taak niet meer. Het kontakt met Latinus, zo werd door de hiërarchie bepaald, betreft nog alleen de relaties van de Bonvoisin met extreemrechts.
Latinus stond in die periode in nauw kontakt met de NEM.

7.81: Smets 3 weken naar Brussel voor bijkomend onderzoek:

De Vlieghere geeft Smets toelating om drie weken in Brussel te komen werken aan een bijkomend onderzoek naar de connecties rond de Bonvoisin, Bougerol, FJ en NEM. (bron: Gol)

In de loop van juli-augustus 81 ontmoet Smets tweemaal Latinus die laat verstaan dat hij het embryo van een groep aan het samenstellen is die zich gaat bezighouden met het inzamelen van politieke inlichtingen. Hij neemt zich voor de groep later uit te breiden via de rekrutering en opleiding van jongeren. Smets kan die beweringen niet verifiëren.

Aanvankelijk denkt Smets dat het hier gaat om een overblijfsel van de réseau PIO van Bougerol. Smets meldt dit ook in september 81 in een eerste verbaal rapport aan De Vlieghere. Men besluit om in de eerste plaats uit te zoeken in wiens opdracht die groep achter Latinus...

9.7.81: Nieuwe nota van de Sûreté in Pourquoi Pas?

Pourquoi Pas? publiceert een intern rapport van de Sûreté. Het dateert van 14.8.80, vermeldt als referentie '1°dir./F.3./UR/IX/236' en is ondertekend door de adjunct-administrateur van de Sûreté, Jacques De Vlieghere (lère Direction is de Contraspionage en UR verwijst naar USSR). Dit rapport was bestemd voor de minister van Justitie en handelt over de aktiviteiten van de sovjets in de havens van Antwerpen en Zeebrugge. Deze materie behoort tot de bevoegdheid van de sectie Contraspionage van de Sûreté. Er staan fouten in het rapport en het weekblad wijst erop dat het dokument aantoont hoe weinig efficiënt de Sûreté wel is: "Tant de fantaisie se passe de commentaires. L'affaire du Cepic était déjà un révelateur et cela ne tourne visiblement pas plus rond du c6té de la Sûreté de l'Etat qu'au département de la Justice", zo besluit het blad.

Tijdens het senaatsdebat van 9.7.81 verklaart minister van Justitie Philippe Moureaux daarover:

"J'ai été saisi aujourd'hui même d'un dossier extrêmement grave, dont on parlera moins sans doute parce qu'on parle moins des choses graves. Ce dossier, publié par le Pourquoi Pas?, révèle partiellement une note de la sûreté qui concerne, elle, des intérêts qui peuvent être vitaux pour le pays.(...)

10/11.81: Eerste les van Smets voor WNP

In oktober-november 81 stelt Latinus aan Smets voor dat hij zou meewerken aan de opleiding van die jongeren. Hij begint aan te dringen opdat Smets hen een les zou geven. Na overleg met De Vlieghere geeft die toelating om op dit voorstel in te gaan. De Vlieghere besluit tot deze direkte infiltratie omdat alle andere mogelijkheden om meer te vernemen over deze organisatie niets hebben opgeleverd. Er wordt afgesproken dat Smets -gezien het lekkenprobleem bij B2 en elders in de sûreté- niet schriftelijk mag rapporteren over deze aangelegenheid vooraleer de opdracht tot een goed einde is gebracht. De opdracht bestaat erin de aard, de omvang en de objectieven van de groep rond Latinus te achterhalen en een maximaal aantal gegevens te verkrijgen over de identiteit en de funkties van de leiders ervan via een minimum aan rechtstreeks kontakt met de organisatie (de 2 lessen en de oefening).

Raes verklaarde hierover aan Lyna op 28.10.83:

"Il s'agit incontestablement d'un milieu très difficile à pénétrer. C'est pourquoi nous avons admis qu'il fasse ce que j'appellerai 'une reconnaissance d'officier' pour pénétrer ce milieu. En outre, Smets étant commissaire, il est à même d'apprécier lui-même les méthodes qu'il peut utiliser. Il nous est revenu de deux c6tés différents et de source tout à fait sûre, qu'une exploitation prématurée des renseignements pourrait faire courir un danger physique certain aux officiers traitants. Nous avons la conviction qu'à aucun moment Smets n'a apporté au milieu qu'il a infiltré un supplément de connaissances qui aurait pu être utilisé. "

Smets verklaarde op 7.11.83 aan OR Lyna:

"Vous me demandez si Latinus n'a pas craint mon infiltration en ma qualité de membre de la sûreté. A cela je vous réponds que je pense que son idée était de me 'mouiller' en me faisant donner des cours à ses amis. Dès ce moment d'ailleurs il ne cesse d'essayer de me compromettre. Je suis en poste à Charleroi et il pense que cela ne me permet plus de poursuivre des recherches à Bruxelles. J'ai été obligé de lui faire croire que personne à la SE ne savait que je donnais des cours au WNP.

1.6.82: Smets van Charleroi naar Brussel:

Onverwachte mutatie van Smets van Charleroi naar Brussel waar hij terug in B2 terechtkomt, nl. in de dienst B2-P (Protection VIP). Smets komt hierdoor hiërarchisch terug onder kommissaris Massart, chef van de brigade B2, te staan wat, zoals vroeger, problemen geeft. Zijn infiltratie-opdracht in WNP en zijn kontakten met Latinus worden stopgezet omwille van de onverenigbaarheid met zijn nieuwe funktie en omdat het veel te riskant is binnen het kadervan B2 aktiviteiten verder te zetten die parallel lopen aan het werk van B2-C. Alhoewel de geheime opdracht, die dateert van einde 81, nog niet is afgerond moet hij zijn eindrapport maken zoals toen met De Vlieghere was afgesproken. Hij weigert echter langs zijn nieuwe hiërarchische weg, B2 en dus Massart, zijn schriftelijk rapport over deze zaak in te dienen omwille van het lekken-risico. Raes belooft dat de dienst Protection binnenkort zal losgekoppeld worden van B-2 en dus van Massart en in afwachting mag Smets wachten met het rapport. Maar het zal nog duren tot begin '83 eer Smets B2 verlaat. Het rapport over de Latinus-konnektie en WNP op basis van de twee lessen en de praktische oefening blijft dus uit.

1.1.83: Smets naar SSP:

Oprichting van een nieuwe afdeling SSP (Section Spéciale Protection) waardoor de vroegere B2-P wordt losgehaakt van B2. Smets, die al chef van B2-P was, is nu als chef van SSP niet langer hiërarchisch afhankelijk van Massart en kan dus zijn eindrapport maken over WNP zonder dat dit langs Massart naar de administrateurs moet. SSP, waarvan ook Dufrasne deel uitmaakt, valt rechtstreeks onder hoofdkommissaris Van Gorp. De sectie B2-P bestond al uit 5 tot 6 protectie-teams, d.w.z. zowat 16 tot 20 personen. Smets zal tot in 3.83 chef zijn van de dienst SSP.

Raes beslist, volgens de groep Massart/Kausse, ook dat SSP bepaalde 'affaires réservées' mag behandelen. Dat zijn nota's die van een lid vd buitendiensten rechtstreeks naar Raes zouden gaan zonder tussenschakels. In werkelijkheid werkte Smets zo nooit. In één enkel geval gebeurde dit slechts. Wel is het zo dat de toenmalige 'kabinetchef' van Raes, Van Mol, het procédé oppikte bij de Italiaanse inlichtingsdiensten waar dit frekwent wordt gebruikt. Van Mol wist Raes er een bepaald moment van te overtuigen dat er leken waren in de dienst en dat dit de enige oplossing daarvoor was. Vooral De Vlieghere was erg ingenomen tegen de idee der 'affaires réservées' omdat hij daarbij uitgesloten werd.

In werkelijkheid bestaan er bij de staatsveiligheid, op die ene voornoemde uitzondering der 'affaires réservées' van Raes, drie procedures bij de SV om te rapporteren: (...)

2 of 3.3.83: Massart over WNP-ontdekking bij zijn chefs:

Na de eerste rapporten over het bestaan van WNP afkomstig uit B2-C vraagt brigadechef B2 Victor Massart met Kausse een onderhoud aan bij hoofdkommissaris Van Gorp met Raes, De Vlieghere. Dat onderhoud heeft plaats op 2 of 3 maart '83. Raes is op dat moment afwezig. Massart signaleert de ontdekking aan De Vlieghere. Hij zowel als Van Gorp blijken, aldus Massart, helemaal niet op de hoogte vd WNP en vd infiltratie van Smets daarin. Na dit onderhoud vraagt Massart om de zaak WNP te operationaliseren, er dus een operatie van te maken zodat de rapporten alleen nog circuleren in rechte lijn omhoog naar de hiërarchie. De Vlieghere zei: 'Neen. Maak rapport, toen het aan mij en ik stop het in een koffer.

Enkele dagen nadien, aldus Massart, ontvangt de staatsveiligheid van een bevriende buitenlandse dienst een rapport over kontakten van WNP-leden met buitenlandse militairen.

(bron: Victor Massart in Kamerkommissie Banditisme op 20.6.89)

Het gaat hier om de kontakten die Libert (...) Spanje (...)

Smets maakt zijn eindrapport over WNP over aan De Vlieghere en Raes onder de vorm van een nota. In tegenstelling tot de normale rapporten hebben de nota's bij de sûreté geen verdere verspreiding. Hij vermeldt de namen van de leiders in de zomer van '82 (Libert voor inlichtingen, Barbier voor de aktie, Latinus, de Lombaerde en nog een tweede Vlaming), wijst Vlaams- en Waals-Brabant en Gent aan als zones van aktiviteit en signaleert dat WNP rijkswachters en militairen rekruteert. Hij meldt ook dat ze informatie inzamelen over'links' en ook informatie verkopen, nl. aan Faez, over drughandel aan de rijkswacht en over gauchisten aan de sûreté. Het rapport vermeldt ook paramilitaire trainingskampen met wapens en molotovs (bronnen: Gol en Raes op 23.5.89 in kamerkommissie banditisme).

8.9.83: Nota vd SV aan minister Gol over stand onderzoek ivm WNP.

Volgens Massart werd B2 en meer bepaald de sectie B2-C volledig buiten het onderzoek naar WNP gelaten door de hoogste leiding vd SV. Daarom werd Claude Janssens, een inspecteur van B4, afgevaardigd naar de GP om de verhoren van Barbier bij te wonen. Janssens bracht daarover mondeling verslag uit ad administrateurs vd dienst. In september '83 ging Massart zelf met vakantie en bij zijn terugkeer werd die politiek tegen hem en zijn brigade nog verdergezet. Men supprimeerde van hogerhand informateurs van B2-C (wie?). De brigade werd niet meer gekonsulteerd maar kwam integendeel in de verdrukking. Eén keer werd een nieuwe IRC uit een extreemrechtse organisatie (WNP?) aangeworven door een inspekteur. Zijn informatie leverde stag voor een rapport aan minister van Justitie Gol.

Achteraf werd de aanwerving vd nieuwe IRC door De Vlieghere afgewezen zodat de inspekteur de eerste kosten vd IRC in spe uit eigen zak diende te betalen.

(bron: Victor Massart var Kamerkommissie banditisme op 20.6.89)

23.9.83: Latinus verklikt Barbier/Lammers aan Marnette:

Latinus legt aan GP (Marnette) spontaan een lange verklaring af waarin hij Barbier en Lammers aanwijst als de auteurs van de dubbele moord uit februari '82. Hij zegt ook: "Lammers aurait commis d'autres homicides auparavant" (Pastorale, pv 119: verklaring aan Marnette).

Latinus verstrekt aan Marnette van de GP ook enkele details over de dubbele moord die hij, zo beweert hij, van Barbier vernam. De details kloppen en ze stonden nog nooit in de krant: de moordenaars zouden de sleutel van de flat meegenomen hebben; Barbier zou zijn pistool in een damespanty gerold hebben om de hulzen op te vangen; hij zou de slachtoffers niet in de ogen of het gezicht geschoten hebben maar ze verschillende nekschoten gegeven hebben; Barbier zou de slachtoffers neergeschoten hebben waarna Lammers hen de keel oversneed. (Hilde Geens in Humo van 28.4.87)

Latinus vertelt aan Marnette hoe hij in '77 tijdens een wederoproeping in Glons van Amerikaanse inlichtingsofficieren een opdracht kreeg. Hij kreeg van dezelfde organisatie in Chili begin '81 de opdracht om met de harden uit het Front een nieuwe organisatie op te richten, de WNP. Daarmee diende hij via de ondergeschikten Smets en De Roock de twee topfiguren Raes en De Vlieghere bewegen tot het begaan van fatale fouten om hun KGB-konnektie bloot te leggen. Eenmaal het zover was, zou het schandaal de top van de staatsveiligheid ten val bengen en was het doel bereikt, aldus Latinus. Hij verklaarde verder: "Het is evident dat de ganse operatie WNP in zijn eindstadium bij de publieke opinie een zo groot mogelijke weerklank moest krijgen zodat men de zaak onmogelijk nog in de doofpot kon steken". Barbier en Lammers heeft hij van februari '82 tot september '83 niet als auteurs van de moorden verklikt omdat het eindstadium van zijn zending nog niet was aangebroken, zo zei hij.

20.10.83: Dossier BdB contra Raes: Lyna bij de sûreté:

OR Lyna brengt een eerste bezoek aan de sûreté in aanwezigheid van een substituut van de prokureur en van de griffier. Lyna wordt eerst ontvangen door De Vlieghere omdat Raes afwezig is. Twee uur later komt Raes toe en ontvangt Lyna. Het gesprek loopt o.m. over de dubbele moord uit '82. Zij vraagt hem o.m. het dossier WNP van de dienst. Hij verklaart dat het dossier zich op het kabinet van minister Gol bevindt (cfr. datum 17.10.83). Raes belooft haar een dossier te bezorgen in de loop vd volgende week.

Voor de kamerkommissie inzake banditisme en terrorisme zal Lyna in 4.89 verklaren dat Raes na haar bezoek aan de sûreté, volgens wat twee ambtenaren vd staatsveiligheid in haar kabinet na een verhoor verklaarden, zou gevraagd hebben aan zijn diensten "Bezorg mij eens het dossier van die Lyna of van haar man". Lyna heeft de namen vd twee ambtenaren onder omslag overgemaakt aan de vz. vd kommissie (...)

5.11.83: Gol ontmoet in Luik journalisten met De Vlieghere:

In een brief van 15.2.84 aan or. Lyna schrijft Mr. José Saels dat Justitieminister Gol in de loop van december '83 in een Luiks restaurant vier journalisten heeft uitgenodigd samen met De Vlieghere van de sûreté, nl. Bricman, De Bock, Haquin en De Wael. De perschef en de kabinetchef van Gol nemen deel ah gesprek dat van 's middags tot rond 20u plaats duurt. De bijeenkomst had, volgens Saels, tot doel om de journalisten ervan te overtuigen dat de sûreté over de bewijzen beschikt van haar beschuldigingen tegen de Bonvoisin.

Rond 15.11.83 2de kontakt vd journalisten met Gol op diens kabinet in Brussel in aanwezigheid van De Vlieghere en Smets maar zonder Bricman. Smets wordt er uitvoerig ondervraagd eerst door Gol en vervolgens door de journalisten. Het gesprek wordt rond 13u verdergezet in een nabijgelegen Chinees restaurant tot in de namiddag.

23.12.83: Rapport van Massart (B2) aan Van Gorp:

Massart stuurt een nota aan hoofdkommissaris Van Gorp ivm de weigering om een kandidaat IRC van B2 te homologeren. De Vlieghere had hem gezegd dat men de konklusies in de WNP-affaire diende af te wachten. B2 moest dus 6 maanden wachten met de aanwerving.

(bron: Victor Massart voor Kamerkommissie banditisme op 20.6.89)

12.5.87: Albert Raes getuige voor het assisenhof van Brabant:

Raes getuigt 2 uren achter gesloten deuren. Hij verdedigt en dekt Smets 'met de steun van de politieke voogdij en van de rechterlijke macht', zo verklaart hij. Hij noemt Smets een zeer betrouwbaar agent, één van de zeldzame in de dienst waarop hij steeds heeft kunnen rekenen. Smets, aldus Raes, was in alle stadia van zijn opdracht in de jaren '78 tot '83 gedekt door zijn superieuren. Hij bracht daarover regelmatig verslag uit aan zijn hiërarchie via mondelinge rapporten én geschreven nota's aan Van Gorp en De Vlieghere maar niet aan ondergeschikte diensthoofden. Zo luidde zijn opdracht. Alleen zijn deelname aan 'operatie Esperanza' noemt hij een flater. Omdat het extreemrechtse milieu een moeilijk te penetreren en gevaarlijk milieu is, aldus Raes, kreeg Smets de speciale opdracht om als officier zelf een verkenningsopdracht uit te voeren en alleen aan zijn hoogste superieuren te rapporteren. De staatsveiligheid beschikte over inlichtingen, aldus Raes, dat een vroegtijdige exploitatie van zijn infiltatiewerk onder vorm van in de dienst circulerende rapporten voor Smets een fysiek gevaar kon vormen. Raes gaf daarentegen te verstaan dat Kausse zelf te zeer gelieerd is met extreemrechts. (WDB in De Morgen van 13.5.87)

10.88: Breydel, Dufrane, De Reys, Teichmann, de Jonghe d'Ardoye à Ixelles:

Lors des élections communales à Ixelles figurent sur la liste du bourgmestre Albert Demuyter quantité de candidats dont les liens avec l'histoire de l'extrême-droite sont notoires:

(...)

Michel Dufrane (1950 °), est membre du PRL et 32ième candidat sur la liste. Ancien membre du CEPIC avec son ami Jean Breydel à partir de '78, il fût inspecteur à la sûreté de l'état entre '76 et '84. Dufrane a joué un rôle très actif dans les déboires de la sûreté avec l'extrême-droite à l'intérieur comme à l'extérieur de ce service. Il est le témoin principal du baron Benoit de Bonvoisin dans sa campagne contre "les agents du KGB à la direction de la sûreté" (Raes, De Vlieghere, Smets).

23.5.89: 2de getuigenis Albert Raes voor Bendekommissie in publieke zitting.

25.5.89: 1ste getuigenis De Vlieghere voor Bendekommissie.

8.6.89: Getuigenis van Smets in de Bendekommissie.

Kan ook een ouderdomsvlekje zijn, Ben.