Straf

De rol van Deprêtre en het diskrediet van dossier in de zaak Latinus

Zeer kort na 25 april 1984, toen bekend werd dat WNP-leider Paul Latinus door verhanging om het leven was gekomen, deelde de procureur van Nijvel Jean Deprêtre in een persmededeling zonder omwegen mee dat het zonder enige twijfel over een zelfmoord ging en dat er geen sprake was van moord. Daags na de ontdekking van het lijk had het parket van Nijvel trouwens al officieel toestemming verleend om het lichaam te begraven.

Maar die beslissing werd zeer snel weer ingetrokken op voorstel van de BOB van Waver en van commissaris Georges Marnette van de Gerechtelijke Politie te Brussel omdat zij wisten dat Latinus een controversieel figuur was. Hij stond nl. al sedert september 1983 centraal in een reeks delicate gerechtelijke onderzoeken waaronder het dossier van een dubbele moord en een ander naar de neo-nazi militie Westland New Post waarvan Latinus in ’81/83 de leider was geweest. 

Gedurende gans het gerechtelijk onderzoek, van april 1984 tot oktober 1986, bleef die vooringenomen houding van procureur Deprêtre in de zaak Latinus verwondering wekken. Net zoals hij in de affaire van de Bende van Nijvel bleef vasthouden aan de stelling dat dit geen politieke terreur was maar een puur crimineel fenomeen, hield hij al die tijd in de zaak Latinus vol dat moord uitgesloten was. 

Nog voor het dossier inzake de dood van Latinus door onderzoeksrechter Schlicker in Nijvel afgerond was, deelde Deprêtre bv. aan zijn hiërarchische oversten bij het parket-generaal te Brussel al mee dat hij op het einde van het onderzoek in elk geval van plan was om de zaak te laten klasseren zonder gevolg als zelfmoord. En zo gebeurde het ook. Op 3 november 1986 ging de raadkamer in op zijn voorstel en nam ze zelfs zijn motivatie over. 

Er waren nog wel meer zaken op het parket in Nijvel in de zaak Latinus die bij sommigen verwondering wekten. Op dat parket werd in juli ’85, midden in het onderzoek, een gerechtelijk stagiair, de heer Cumps, tot substituut benoemd en belast met het directe opvolgen van het onderzoeksdossier Latinus. Cumps stond als reserve-officier niet alleen in contact met de militaire veiligheidsdienst maar die ook in verbinding stond met commissaris Massart van de Staatsveiligheid. Nog voor zijn benoeming tot substituut, op 16 april 1985, richt Cumps zich tot onderzoeksrechter Schlicker waarin hij vraagt om nauwkeurig op de hoogte gesteld te worden van de geplande onderzoeksverrichtingen en van de stand van het onderzoek.

En ook het parket-generaal te Brussel volgde het Latinus-onderzoek op de voet, wat normaal was. Heel wat minder normaal en hoogst uitzonderlijk was echter het initiatief van procureur-generaal Van Honste om op 16 maart 1986 onderzoeksrechter Schlicker bij zich te ontbieden voor een gesprek over de zaak Latinus. Nadien zal procureur Deprêtre zich nog actiever inlaten met het onderzoek inzake Latinus.

Eind oktober 1986 krijgt Schlicker de opdracht van het parket-generaal om het dossier snel af te ronden. Op 31 oktober 1986 komt het dossier in behandeling voor de raadkamer van Nijvel in afwezigheid van de onderzoeksrechter - alweer een anomalie - en daar vordert Deprêtre persoonlijk om de zaak zonder gevolg te klasseren. Schlicker liet later verstaan dat hij het zinloos vond om op dat moment nog in te gaan tegen de druk van het parket en op de raadkamer zijn stem te verheffen.

Toen jaren later de Bendecommissie in de Kamer werd opgericht en ook het dossier Latinus werd onderzocht, defileerden alle betrokken magistraten als getuigen. De conclusie van de commissie was in ’89 dat het onderzoek in de zaak Latinus opnieuw diende geopend te worden. Minister van Justitie Wathelet gaf daartoe het bevel aan het parket-generaal te Brussel in april 1990.

Op dat moment kwam procureur Deprêtre opnieuw in het nieuws. De nieuwe onderzoeksrechter Maes maakte er zijn beklag over dat de procureur hem onder druk had gezet om het dossier Latinus zonder nieuw onderzoek opnieuw te laten klasseren. Ditmaal besloot Wathelet om op te treden tegen Deprêtre en hij vorderde een disciplinair onderzoek tegen de procureur van Nijvel. De minister gaf die opdracht echter niet, zoals gebruikelijk, in handen van diens hiërarchische chef, de procureur-generaal te Brussel, maar wel aan de procureur-generaal van het hof van Cassatie, Krings.

Sedert diens opruststelling is er over het verder verloop van dit onderzoek niets meer vernomen. Op het kabinet Wathelet wordt eerst gewacht op het afronden van een ander, strafrechtelijk onderzoek waarin Deprêtre betrokken is. Pas dan kan beslist worden of er inderdaad een disciplinaire maatregel komt tegen Deprêtre die dus, tot nader order nog steeds procureur in Nijvel is.

Al deze peripetieën wijzen erop dat in de affaire Latinus twee extreme vooringenomen visies op het onderzoek in botsing kwamen. Voor procureur Deprêtre was de thesis van de zelfmoord een muurvast a priori. Voor de speurders van de rijkswacht, de BOB van Waver, waarop onderzoeksrechter Schlicker zich baseerde, stond het daarentegen vast dat het een moord betrof. Van beide kanten werden heel wat vragen uit de weg gegaan en zelfs de feiten over het hoofd gezien om een a priori door te drukken.

Bron: De Morgen | Walter De Bock | 27 april 1991

Uit het verslag van de Tweede Bendecommissie:

Het dossier-Latinus werd besproken door de drie magistraten-deskundigen in het raam van de eerste parlementaire onderzoekscommissie naar de bende van Nijvel (PaZ,A, blz. 79 tot 91 +blz. 92). Ons eerste verslag onderzoekt tevens het speurwerk met betrekking tot de zaak-Latinus in het raam van het dossier van de Bende van Nijvel (ons eerste verslag van 16 januari 1997, blz. 28 tot 31). Dat dossier, dat eveneens in handen was van onderzoeksrechter Schlicker, werd door substituut Cumps van het parket van Nijvel aan een follow-up onderworpen. Zo heeft de heer Cumps de volgende verklaring afgelegd:

(...)

Vraag: "Wat ons verontrust, is dat er een verzoek tot buitenvervolgingstelling is terwijl apostilles (van onderzoeksrechter Schlicker gericht aan de heer Dussart) niet werden uitgevoerd. Vanwaar die weliswaar niet abnormale doch versnelde procedure? Er worden vragen gesteld inverband met het versnellen van de procedure zelf (...)."

Antwoord Cumps: "Ik wil daaraan toevoegen dat de procureurer vanaf het begin van overtuigd was dat het om een zelfmoord ging. Ik geloof niet dat hij blijk heeft gegevens van slechte wil toen hij op 31 oktober 1985 die vorderingschreef." (hoorzitting van 21 februari 1997, blz. 3 tot 6). 

Bron: Verslag Tweede Bendecommissie (bijlage 6 en 7)

Enkele stukken uit de bovenstaande post van Ben.

Het getouwtrek en het verdoezelen van de gebeurtenissen rond WNP en Latinus is toch ongelooflijk. Het zal wel toeval zijn dat 2 dagen na het klasseren van de zaal-Latinus Lammers uit zijn cel word gehaald om een uitstapje te maken en dat er een paar dagen erna zakken worden opgevist met Bende-spullen die voornamelijk ook een duidelijk accent leggen op Temse en Nijvel ... Vooral niets achter zoeken.

Ook de aanstelling van Cumps, met de andere lopende zaken op het moment van WNP! Een jonge reserve-officier, vriend van Massart die op zijn beurt close is met Bourgerol en die beiden Latinus goed en lang kenden, waar ook VDB niet mag vergeten worden. En dat Bourgerol met Libanese moordenaars op stap was doet er waarschijnlijk niet toe. Dat Latinus doodbedreigingen kreeg en dat Attala na Ohain het land verliet zal volgens hun niets met zijn dood te maken hebben.

In het verslag van de Bendecommissie over het onderzoek naar rijkswachters staat er dat sommige BOB'ers van Waver melden dat Lekeu ook een lijfwacht was van Latinus. Waar de andere BOB'ers op antwoorden: "men moet daar niet veel achter zoeken, dit had met een caféruzie te maken". Die caféruzie is rond de periode dat Latinus doodsbedreigingen kreeg en Louvaert sterft. Wat deed Lekeu i.v.m. die drugdoden dan zo ver van huis bij Latinus rond de periode van Ohain als lijfwacht van Latinus? Ook wetende dat Latinus vlak voor zijn dood iets kwijt wilde over een drugsdode.