Cyrille Fijnaut is hoogleraar (KUL Leuven en Univ van Tilburg) en nationaal en internationaal vermaard wetenschapper op het vlak van criminologie en strafrecht.
Uit zijn boek"Over Grenzen":
Hij werd door de jonge minister van justitie Stefaan de Clerck op 18 November 1995 uitgenodigd om het strafrechtelijk onderzoek ivm de Bende van Nijvel in volledige onafhankelijkheid te onderzoeken. De eerste voorzitter van het Hof van Cassatie Oscar Stranard en de betrokken procureur-generaal Jacques Velu lieten aan de minister weten dat dit in strijd was met het principe van de scheiding der machten en dus onaanvaardbaar. Ook de Nationale Commissie voor de Magistratuur sprak zich ‘met de grootste bezorgdheid’ in die zin uit. Ook het hof van Cassatie reageerde verontwaardigd
Uiteindelijk mocht de man toch aan het werk. Op zijn vraag het dossier eens te mogen bekijken op het paleis van justitie werd hij door Demanet afgescheept met de meest bizarre smoezen. Zo was de sleutel vd kamer met twaalf kasten dossiers zoek en nergens terug te vinden. De professor zegde dat hij zolang op het paleis zou blijven zitten tot de sleutel boven kwam!
Wegens maken van kopieën was het dossier echter onbestudeerbaar geworden. De onderzoeksrechter zei dat zijn griffier samen met 3 andere personen minstens 3 maanden nodig hadden om de boel in orde te brengen. ’Bendedossier is een puinhoop’ meldde de Gazet van Antwerpen.
Toen de prof aan een van de onderzoekers in Charleroi vroeg hoe ze wijs raakten uit het dossier antwoordde die dat ze bij problemen ‘hun collectieve geheugen’ raadpleegden. Kennelijk hadden zij nog noot gehoord van het maken van voortgangsrapporten! Een bijkomend probleem was dat de Franstalige experts niet bij machte waren het zo belangrijke deelonderzoek naar de mogelijke betrokkenheid van (ex-) rijkswachters op tijd uit te voeren.
Enkele van zijn bevindingen:
Het is onjuist dat het spoor van extreem rechts niet zou zijn gevolgd. In de loop van het onderzoek was dit een steeds belangrijker mikpunt geworden.
Het spoor van Philippe de Staerke was meer en meer vastgelopen
Onderzoek naar betrokkenheid van ex-rijkswachters gaf niet de verhoopte duidelijkheid.
Humo-journalisten Raf Sauviller, Hilde Geens en Dany Illegems wilden perse bewijzen dat er voorafgaandelijk geheime contacten waren tussen de rijkswacht en de firma van de kogelvrije vesten en publiceerden hieromtrent valselijk een deel van een proces-verbaal. De Standaard verschafte de professor een kopie van het volledige oorspronkelijke proces-verbaal zodat er ruimte was voor een deugdelijk weerwoord.
De Morgen-journalist Douglas de Coninck schreef dingen over het onderzoek die kant noch wal raakten, maar toch onzekerheid schiepen. Dreiging met gerechtelijk onderzoek was nodig om hoofdredacteur Yves de Smet een weerwoord te laten publiceren.
Het wantrouwen tussen de Gerechtelijke Politie en de Rijkswacht legde een zware hypotheek op het onderzoek. De eerste verdacht de Rijkswacht omdat er mogelijk ex-rijkswachters konden betrokken geweest zijn en beide dienste zochten de suprematie bij de bestrijding van het banditisme. Versmelting van beide diensten drong zich op.