Die beweging ontstond in 1940 uit een Rexistische jeugdbeweging in Aarschot, maar waarbij de leden Lucien Meyer en Theo Simon de collaboratiepolitiek van REX en het VNV bekritiseerden. Zij kwamen in contact met de Leuvense hoogleraar Eugène Mertens de Wilmars die de leiding op zich nam van de nieuwe organisatie. Professor Mertens was zelf ook een gewezen Rexist en een fervente aanhanger van koning Leopold. De NKB rekruteerde voornamelijk in studentenmilieus en bij onderofficieren.

Aanvankelijk deden zij zich voor als een turngroep, maar toen Lucien Meyer in 1941 door de Duitsers werd gearresteerd werd de NKB verboden. De NKB opereerde voortaan in de clandestiniteit en nieuwe leden uit katholieke en militaire milieus dienden zich aan: prins Albert Eduard de Ligne, Louis Boël, Jean Naus, generaal Ernest Graff, majoor Monteyne en kapitein Gaëtan Van Nooten. De leiding berustte bij Eugène Mertens (tevens reservecommandant) en met hem als ideoloog groeide de NKB uit tot een reactionaire beweging. Mertens werd echter in 1942 opgepakt en opgevolgd door generaal Graff. 

De NKB stond voor een autoritaire staat onder leiding van de koning, was tegen het algemeen enkelvoudig stemrecht en wilde het parlementair-representatieve systeem vervangen door een corporatief bestel. Om dit te verwezenlijken creëerde het koninklijke troepen en een koninklijke wacht. Die laatste was belast met de propaganda en de ordehandhaving. In 1941 werden de politieke grondbeginselen van de NKB vastgelegd in een brochure. Niet alleen werd er felle kritiek gegeven op de politieke partijen, maar ook de verlichtingsideeën moesten eraan geloven. Het zal de lezer opvallen hoeveel gelijkenissen de volgende visie van de NKB vertoont met de hoger vermelde stellingen van de CEPIC en van Coudenhove-Kalergi, maar ook zoals we zullen zien bijna letterlijk de leer van Charles Maurras verwoordt:

"Gelijkheid is louter hersenschim. Ongelijkheid is eigen aan de menselijke natuur. Er heerst orde wanneer die ongelijkheid op de meest harmonische wijze en met het oog op iedereens welzijn wordt geregeld."

De fervente koningsgezindheid van de NKB lokte echter veel wantrouwen uit bij de regering te Londen en er viel dan ook niet veel steun van haar te verwachten. Volgens de NKB aanzag die regering hen trouwens als een "dictatoriale organisatie, die een staatsgreep voorbereidde".

Na de oorlog toen diverse verzetsbewegingen alsnog door de regering werden erkend, verwierf de NKB moeizaam die status ondanks het heldhaftig optreden in Antwerpen waar zij een essentiële rol speelden in de bevrijding van de haven. 

(...) Intussen werd Marcel De Roover wegens zijn diverse contacten met het verzet in 1942 door de Duitse politie aangehouden. Hij werd evenwel een maand later vrijgelaten door tussenkomst van de koning en generaal Van Overstraeten. Het Rassemblement Biebuyck werd echter door de Duitsers verboden. De Roover ging vanaf dan intenser samenwerken met de NKB. Ook Jean Spiltoir van SEPES was intussen lid geworden van de NKB. 

In 1943 stelde NKB-man Eugène Colson een plan op tot redding van de haven van Antwerpen (1). In de gebouwen van de Bank van Brussel werd dit plan in aanwezigheid van De Roover en generaal Graff aan een SOE-agent voorgelegd. Tezamen met het Geheim Leger werd de operatie een succes. Het werd wel de enige grote bevrijdingsactie
van de NKB.

(...) Maar België kampte met een nog veel prangender probleem: met name de repressie. En uitgerekend vooral leden uit katholieke en Vlaamse middens die hadden gecollaboreerd, werden door deze repressie getroffen. Het is hier dat de kiem werd gelegd voor wat we hoger al aanhaalden, een toenadering tussen extreem-rechts uit de collaboratie en de erfgenamen uit het rechts verzet. Het royalisme van dit rechts verzet vond in de genadeloze etikettering van Leopold III als landverrader een opening naar rechts dat hetzelfde had gedaan. In het blad Vrij Volk van de NKB werd meteen na de bevrijding al opgeroepen tot kalmte inzake de vervolging van collaborateurs:

"In een beschaafd land is het hoge woord aan het gerecht. Wij doen geen zelfrecht."

De NKB werd na de oorlog heropgericht onder de naam Verbroedering der Nationaal Koningsgezinde Volksbeweging, en in de jaren 1948-50 waren leidende figuren onder meer Eugène Mertens, Ernest Graff, Frans De Moor en Alice Chèramy.

Enkele leden van de NKB richtten in 1945 het Eldrie-verbond op (2). Eldrie was een paramilitaire en uiterst antipolitieke organisatie waarin heel wat legerofficieren zaten. Het zag zichzelf als een soort bijkomende troepenmacht van de rijkswacht in het geval die moest ageren tegen linkse subversie. Bovenal ijverde men voor de terugkeer van Leopold III. Eldrie werd geleid door een raad van zes, bestaande uit Bob Van Steenlandt, Jacques De Groodt, Frans De Moor, Jan Verhaeghen, Tom Janssens en Eugène (Harry) Colson. Om lid te worden moest men de zogenaamde 'Grote Gelofte' afleggen. Volgens Bob Van Steenlandt legden tussen 1945 en 1950 meer dan 200.000 Belgen de eed af. 

Bron: De netwerking van een neo-aristocratische elite | Klaartje Schrijvers

(1) Hier staat een interessante voetnoot: Een andere protagonist in de bevrijding van Antwerpen was Eduard Pilaet, die geregeld ook opdook in vergaderingen van de NKB. Hij werd ook met aandacht bestudeerd in de Lumumbacommissie en zijn mogelijke betrokkenheid in de moord op Lumumba. Zo was hij inlichtingenagent in Kongo voor Norbert Laude. Zie: Rapport van de Parlementaire Onderzoekscommissie naar de moord op Lumumba, 2001, "missie Pilaet", 22 september – 20 oktober, pp. 49-53. 

(2) Zie de zaak-Lahaut voor meer info over het Eldrie-verbond.

Na de capitulatie van het Belgisch leger op 28 mei 1940 en in afwezigheid van regering en parlement, werden van diverse zijden pogingen ondernomen om de anti-parlementaire gedachten uit de jaren dertig verder uit te werken en eventueel in de praktijk te brengen. (…)

Van het grootste belang (…) zijn nochtans de hergroeperingen van beroeps- en reserveofficieren, die tijdens de zomer van 1940 plaatsvonden en in allerlei bewegingen uitmondden. De belangrijkste hiervan waren het clandestien Belgisch Legioen, de Nationale Koningsgezinde Beweging (slechts in mei 1941 door de bezetter verboden en aanvankelijk geleid door een gewezen Rexist), en de Phalange, gesticht door de gewezen Rexist Xavier de Grunne. Bij al deze Belgisch-nationalistische groepen was een zekere anti-Duitse instelling aanwezig, maar zeker van de NKB en de “Groep de Grunne” kan niet gezegd worden dat ze pro-Engels waren. Van begin 1941 af was bij het Belgisch Legioen een aanzet tot verzet te merken, maar de eerste bekommernis was en bleef de ordehandhaving onmiddellijk na het einde van de oorlog. Deze bewegingen beschouwden zich trouwens als “ordegroepen”. Alleszins tot de zomer van 1941 werd door al deze groepen rekening gehouden met een mogelijke vrede door een vergelijk in het Westen, tussen Engeland en Duitsland dus. 

Wie bedreigde dan wel de “orde”? In de eerste plaats de communisten, ook de Vlaams-nationalistische separatisten en mogelijks de Rexisten. In dit verband is het kenschetsend dat het Belgisch Legioen in juli 1941 contact liet opnemen met een persoon (of personen?) uit de VNV-leiding, met de vraag hoe het tegenover de koning en de Belgische eenheidsstaat stond. In het verslag dat hieromtrent werd opgesteld, werd onderstreept dat het VNV onverbiddelijk anti-communistisch was en en bereid was zijn gewapende milities tegen de communisten in te zetten.

Zowel bij het Belgisch Legioen, de NKB als de Phalange vierde de mystiek van de Koning-Leider hoogtij. Het was duidelijk dat deze groepen zich erop voorbereidden om na de bezetting, hoe de oorlog ook mocht aflopen, een regime te vestigen waarin de democratische uitingsvormen alleszins zouden beperkt zijn. Zo’n regime kon variëren al naargelang de temperamenten van een militaire dictatuur tot een overgangsregering met uitzonderlijke volmachten.

Van belang hierbij is, dat vooral het Belgisch Legioen in betrekking stond met het Nationaal Legioen, één van de uitgesproken voor-oorlogse extreem-rechtse bewegingen, waarin de Koning als dé leider bij uitstek werd beschouwd. Dat er voor en tijdens de oorlog (het Nationaal Legioen werd pas in september 1941 door de bezetter verboden) contacten waren tussen het Hof en het Nationaal Legioen staat vast. Het Nationaal Legioen, evenals het Belgisch Legioen en de NKB konden trouwens rekenen op de financiële steun van baron Paul de Launoit, één van de financiële raadgevers van de Koning. De leider van het Nationaal Legioen, Paul Hoornaert, was bovendien juridisch raadgever van het staalbedrijf Ougrée-Marihaye, dat door de Launoit werd geleid.

Ook voor sommige in het land gebleven politici scheen tijdens de zomer van 1940 de tijd rijp te zijn om de grondwet in autoritaire en corporatieve zin te hervormen. De meest toonaangevende figuur hierbij was graaf Maurice Lippens, gewezen gouverneur-generaal van Congo, gewezen gouverneur van Oost-Vlaanderen, en één van de leidende personaliteiten in de Société Générale. In juni 1940 schaarde hij een 40-tal vooraanstaanden rond zich, die een regimewijziging uitwerkten, waarbij naar regeringsvormen uit de tijd van Lodewijk XIV werd teruggegrepen. Lippens en het Dagelijks Bestuur van zijn groep besloten tevens in augustus 1940 een beroep te doen op de medewerking van leiders van Rex, het Verdinaso en het VNV.

Het is duidelijk dat deze politici en “ordegroepen”, zoals het Belgisch Legioen, gebruik wilden maken van het machtsvacuüm, dat na de 28ste mei 1940 was ontstaan door het vertrek van de regering en door het feit dat het parlement onmogelijk kon vergaderen. Bovendien waren de vakbonden in hun vooroorlogse vorm opgedoekt.

Nochtans is van deze plannen niets terecht gekomen. Weliswaar bleef de “ordehandhaving” één van de grote bekommernissen van een aantal leidende officieren van het Geheim Leger, dat uit het Belgisch Legioen was gegroeid en de belangrijkste militaire verzetsgroepering was. Ook bij de NKB bleef een grondwetswijziging in autoritaire zin leven. De vrees voor het communisme en voor nieuwe sociale eisen - die zich steeds na een periode van ontbering, zoals een oorlog, manifesteren - bracht met zich mee dat behoudsgezinde kringen nog tijdens de bezetting aan een sterk regime dachten om de progressieve beweging de pas af te snijden. Die vrees voor verregaande sociale eisen was ook reeds bij de werkgevers opgedoken, die tijdens de zomer van 1940 het verdwijnen van wat zij “de politieke vakbonden” noemden, hadden toegejuicht. De besprekingen, die van 1941 af tussen vertegenwoordigers van het patronaat en niet-collaborerende christelijke en socialistische vakbondsleiders werden gevoerd, leidden in april 1944 tot het “Pact van Sociale Solidariteit”, waarin de overlegeconomie en 

Bron: De kreeft met de zwarte scharen - 50 jaar rechts en uiterst rechts in België | Frank Uytterhaegen, Etienne Verhoeyen