‘Twee keer onder hypnose om de Reus te laten tekenen’

De befaamde robotfoto 19 waarop familie en oud-collega’s rijkswachter Christiaan B. herkennen als de Reus, kwam tot stand door de beschrijving van Theo K. (64) uit Overijse.

Theo K. was op 27 september 1985 met zijn vrienden Marc, Luc en Rudy verkiezingsaffiches aan het plakken, aan de parking van de Delhaize in Overijse (zie hierboven) toen de Bende van Nijvel er toesloeg. Terwijl Luc Bennekens als levend schild werd meegenomen in de winkel, vluchtten Theo, Rudy en Marc weg achter de carwash die aan de parking grenst. ‘Ik ben van daaruit naar de overkant gelopen, naar slagerij Dits om de hulpdiensten te verwittigen. Toen ik terugkwam, heb ik die lange goed gezien, die ze nu de Reus noemen.’

Datzelfde jaar, de precieze datum weet hij niet meer, werd in de rijkswachtkazernes van Etterbeek robotfoto 19 gemaakt, op basis van zijn input. ‘We zaten met z’n vieren in een klein lokaal: een tekenaar, de man die door het gerecht was aangesteld om me onder hypnose te brengen, en een derde persoon die alles gefilmd heeft’, zegt K. Het was anders dan hij zich had voorgesteld. ‘Ik zat in een zetel en naast mij zat die hypnotiseur, die telkens dezelfde woorden herhaalde: ‘‘Je neemt een lift en je gaat naar beneden.’’ Blijkbaar was dat toen de modernste techniek om iemand onder hypnose te brengen.’

Toen hij uit hypnose kwam, hield de tekenaar een tekening voor zijn gezicht. ‘Ik was heel suf, maar herinner me dat ik een paar opmerkingen had, waarna ze mij opnieuw onder hypnose brachten.’ Volgens Theo K., die destijds als chauffeur bij Volkswagen Vorst werkte, lijkt de uiteindelijke robotfoto sprekend op de man die hij gezien heeft. ‘En als ik nu de foto’s van Chris B. zie, denk ik: ja, dat zou de Reus kunnen zijn. Helemaal zeker ben ik niet. Maar voor negentig procent zeg ik: ja, dat is hem.’

Overigens kon Theo K. nog een belangrijk spoor aanbrengen. Door zijn werk in de Volkswagenfabriek wist hij de speurders de precieze kleur te vertellen van de Golf GTI waarin de gangsters zich verplaatsten.

Bron » De Standaard

‘Ik geloof niet dat Chris B. de Reus is’

Marc Ghekiere (63) stond op 27 september 1985 oog in oog met de Reus op de parking van de Delhaize in Overijse. Terwijl hij zich verstopte, werd zijn beste vriend doodgeschoten. ‘Toen ik deze week de foto’s zag van Chris B., wist ik: die man heb ik niet gezien.’

Hij doet nog wekelijks zijn boodschappen in de Delhaize aan de Brusselsesteenweg in Overijse. Maar nooit stapt Marc Ghekiere er binnen zonder aan zijn jeugdvriend te denken.

Op 27 september 1985 was hij getuige van de overval die het leven kostte aan vijf mensen, onder wie zijn kameraad Luc Bennekens. ‘Ik was voorzitter van de jongerenafdeling van CVP en we gingen affiches hangen voor de provincieraadverkiezingen in oktober. Luc was de magerste van ons.’

‘Hij stond altijd boven aan de ladder, en ik gaf de affiches aan. Van Jean-Luc Dehaene, dat weet ik nog. Luc droeg een hoedje, zodat er geen lijm op zijn haren zou druppen. Ineens stapte er een man op ons af, zijn wapen in de aanslag.’ “Avec ton petit chapeau. Descends et viens avec nous.”

Getuige overval in Overijse

Bennekens kwam van de ladder. Enkele ogenblikken later werd hij door een van de gangsters als levend schild de winkel binnengesleurd. Een veertienjarig jongetje op de fiets zag wat er gebeurde en bleef verstijfd van angst staan. Marc, Theo en Rudy zagen hoe de jongen koelbloedig werd doodgeschoten. ‘Vanaf dat moment heb ik op automatische piloot gehandeld. Samen met Theo en Rudy ben ik weggerend. We hebben ons verstopt achter de carwash, die aan de parking grenst. Rudy kon nog een klein meisje dat de winkel was uitgelopen, meetrekken om te schuilen.’

Geluid van schoten

Marc, vandaag gepensioneerd, maar destijds steward bij Sabena, herinnert zich het geluid van de schoten in de winkel. Hij weet nog hoe lang het leek te duren voor de politie arriveerde. ‘Toen ik de daders in hun Golf GTI met gierende banden zag wegrijden, de koffer nog open, ben ik teruggelopen om Luc te zoeken.’

Bennekens (31), milieuambtenaar en jonge vader, lag op de grond, vlak bij de plaats waar de gangsters hun wagen hadden geparkeerd. ‘Ik ben naast hem gaan zitten. ‘Luc, het gaat gaan. Luc, het gaat gaan’, zei ik. Maar hij bewoog niet meer. Toen er een dokter bij kwam, hoorde ik dat hij al overleden was.’

Vandaag hebben de houten aanplakborden op de parking plaatsgemaakt voor een leeggoedautomaat. Marc Ghekiere kan de plaats nog aanwijzen waar de gangsters stonden. Hij weet nog precies waar op de parking de lichamen lagen. Van de veertienjarige Stephan Notte, van bankier Leon Finné, en van zijn vriend Luc.

IJzig kalm

Al 32 jaar staan de beelden in zijn geheugen gegrift, maar hij heeft nooit veel gepraat over wat hij toen heeft gezien. ‘Ik heb wel geluisterd, en mijn eigen conclusies getrokken’, zegt Ghekiere.

Vlak na de aanslag vermoedde hij al dat de rijkswacht er voor iets tussenzat. ‘Een crimineel pleegt geen moord voor zo’n kleine buit. Maar het was ook de manier waarop ze bewogen, hoe ze schoten. Ze liepen niet, maar wandelden. IJzig kalm, en getraind om te schieten op alles wat bewoog.’

Ghekiere meent zelfs dat hij een van de daders kent. ‘Toen ik die gewapende man op ons zag afkomen, had ik het gevoel dat hij me herkende en ik hem. Ik durf geen namen te noemen, omdat ik niet 100 procent zeker ben, maar volgens mij gaat het om een rijkswachter die ik ken uit mijn jeugd, ook iemand van de Groep Diane.’

‘Mogelijk wilde die man me beschermen’, vervolgt hij. ‘Hoe verklaar je anders dat ze Luc als gijzelaar namen, terwijl ik beneden aan de ladder stond? Was het niet logischer geweest om mij mee te nemen?’

Ontmaskerd?

Het zijn vragen die al 32 jaar in zijn hoofd blijven malen. ‘Ik heb gevoeld dat bepaalde sporen amper zijn onderzocht. Soms kreeg ik de indruk dat ze deze zaak niet wilden oplossen. En dat doet pijn. Waarom hebben ze nooit een reconstructie van de overval gehouden?’

Ghekiere hoopt nog altijd dat de Bende van Nijvel ooit ontmaskerd wordt, maar hij is lang niet zeker of deze week daarvoor een doorbraak heeft opgeleverd. Hoewel robotfoto 19 tot stand kwam door de beschrijving van zijn vriend Theo K., gelooft hij niet dat rijkswachter Christiaan B. de Reus is. ‘Toen ik deze week de foto’s zag van Chris B., wist ik: die man heb ik niet gezien. Je begint te twijfelen, dat wel. Maar in mijn hoofd zag de Reus er anders uit.’

De gebeurtenissen van afgelopen week haalden oude wonden open. ‘Er komt zoveel terug’, zegt hij. ‘Ik zit er nog altijd mee: dat het mijn idee was om nog langs de Delhaize te rijden, terwijl de anderen meteen naar het centrum wilden. Dat ik Luc ben gaan halen, maar nooit naar huis heb teruggebracht.’

Bron » De Standaard

Overvallen Eigenbrakel en Overijse gaven gerecht voor het eerst inzicht in profiel van de Reus – Waarom de Reus er wel bij was in Overijse en niet in Aalst

Een kassierster, zes klanten en een kind van veertien. Bij de 16de en 17de overval van de Bende van Nijvel, op warenhuizen in Eigenbrakel en Overijse, vallen op 27 september 1985 acht doden. Getuigen zeggen die avond een Reus te hebben gezien die hinkte. Toeval of niet: de dag voordien had Aalsters rijkswachter Chris B. (61) zich ziek gemeld met een blessure aan de voet.

27 september 1985. Eigenbrakel, de Rue de la Graignette. Het is zeven minuten over acht ’s avonds en buiten al donker als een grijze Golf GTI de parking van de Delhaize oprijdt. Drie met riotguns gewapende inzittenden, verscholen achter een carnavalsmasker, stappen uit. Een twaalfjarig kind dat in afwachting van zijn winkelende ouders rondjes fietst op de parking, wordt meteen gegijzeld. Het kind moet dienen als menselijk schild.

Een eerste klant, Ghislain Platane, krijgt meteen enkele kogels van een riotgun in het lijf. “Ouvre ta caisse ou tu vas crever”, roepen de drie Bendeleden in het Frans tegen de kassierster.

Roger Engelbienne, die “te laat” op de grond gaat liggen, wordt van dichtbij afgemaakt. Buiten op de parking schiet de bende ook voorbijganger Bozidar Djuroski dood. De buit: 388.000 frank, oftewel zo’n 10.000 euro.

22 kilometer verder, op de parking van de Delhaize in Overijse, staan drie vrienden in het donker verkiezingsposters te plakken voor de toenmalige CVP. Luc Bennekens is een van hen en fungeert voor hij het goed en wel beseft als tweede levend schild. Opnieuw slaat de Bende van Nijvel toe, allicht in dezelfde driekoppige constellatie met de Reus als regelaar, de Ouwe als chauffeur en de Killer als afwerker. Klaar voor overval nummer zeventien, de voorlaatste die de Bende zal plegen. Nadien zal alleen nog de overval op de Delhaize in Aalst volgen.

Bennekens overleeft het niet, net als twee klanten (Jean-Marc Busiau en Leon Finné), een caissière (Rosa van Kildonck) en een kind van veertien (Stephan Notté). Lucs boezemvriend Mark meent in de blik van de schutter een jeugdvriend te herkennen, maar durft tot op vandaag met die naam niet naar het gerecht te stappen.

Onder hypnose

Een andere kroongetuige is formeel: de Reus hinkte die dag. Voor het eerst wordt een realistische robotfoto opgesteld, op basis van de getuigenis van minstens één klant, die onder hypnose wordt gebracht. Dat bevestigt minister van Justitie Koen Geens (CD&V). “De robotfoto is gemaakt volgend op een getuigenis van de aanslag in Overijse op 27 september 1985.” Het was de eerste keer dat de Reus, of althans een van de Reuzen, een gezicht kreeg. Hij werd nummer 19 op de affiche met robotfoto’s. En dan wordt, jaren na de feiten, in de richting gekeken van een intussen overleden rijkswachter.

Chris B., de vermoedelijke Reus bij die twee overvallen, zat bij de Groep Diane van ‘77 tot ‘79, waarna hij na een schietincident moest beschikken. “In ‘85 was hij nog steeds toegewezen aan de brigade in Aalst”, bevestigt Geens, de Luikse procureur-generaal Christian De Valkeneer citerend.

Volgens een getuige, aldus Geens, sprak een van de daders bij de overval in Eigenbrakel Frans met een Vlaams accent. “De rijkswachter is Nederlandstalig, maar spreekt correct Frans.” Dat bevestigt ook zijn ex-vrouw aan onze redactie.

Afwezig door ziekte

Jarenlang werden foute namen op de Reus van Eigenbrakel en Overijse geplakt. De voorbije week kwam aan het licht dat verschillende elementen naar de Aalsterse rijkswachter Chris B. – alias Bonno – wijzen. Geens behoedt iedereen voor voorbarige conclusies, maar sprak in de commissie Justitie van een “interessante piste”.

Het uitpluizen van het medisch dossier van Chris B. wijst immers op een bijzondere toevalligheid. Zo meldde hij zich op 26 september 1985, een dag voor de overvallen in Overijse en Eigenbrakel, ziek. Hij zou zich geblesseerd hebben aan de enkel. Zijn broer zegt dat B. in die periode op krukken liep. De precieze dagen herinnert hij zich niet. Zeker is dat een dag na het indienen van het ziektebriefje de dubbele aanslag plaatsvindt. En zien getuigen een Reus die van de plaats van de misdaad weg hinkt omdat hij geblesseerd is. Toeval?

Maar wie verloor dan vissershoedje?

“Chris B. heeft niet deelgenomen aan de bloedige raid in Aalst.” Daar zijn verschillende ex-speurders zeker van. Een vissershoedje kan dit wellicht uitklaren.

Dat B. bij de Bende van Nijvel behoorde, biechtte hij zelf op. Al minstens drie mensen herkenden hem als de Reus op robotfoto nr. 19, gemaakt na de aanslag in Overijse. Maar er kunnen verschillende reuzen bij de Bende geweest zijn. “We houden er rekening mee dat er verschillende teams waren”, zegt het parket-generaal van Luik.

De bloedigste aanslag was de laatste: op de Delhaize van Aalst, op 9 november 1985. Drie gewapende mannen stapten de winkel binnen en schoten acht mensen dood. Een van hen was minstens 1 meter 90 groot, een Reus, net zoals bij de andere overvallen.

“Maar als je alles bekijkt, kan Chris B. niet bij de overval in Aalst geweest zijn”, zo zeggen ex-speurders nu. Via de verklaringen van ooggetuigen van toen hebben ze duidelijke profielen opgemaakt van de drie daders. “En B. past in geen enkel.”

Op 11 oktober 1985, één maand voor de overval – en enkele weken nadat hij een eerste voetblessure had opgelopen (zie grote stuk) – brak hij zijn voet. Dat blijkt uit zijn medisch dossier. “Maar de Reus in Aalst hinkte niet.”

In het dossier zit één element dat wellicht kan uitklaren of B. in Aalst was. Bij die overval verloor een Reus zijn kaki vissershoedje. De federale politie heeft er ooit een foto van verspreid.

Volgens de advocaat van de familie van Chris B. droeg de man vaak zo’n hoedje. Zo ook op een beeld dat de familie eergisteren verspreidde. “Hij had er verschillende. Hij was er bijzonder tuk op”, zegt advocaat Geert Lenssens. Aan de hand van het zweet in het Aalsterse hoedje kon lang geleden achterhaald worden dat de drager bloedgroep O positief had. Of B. ook O positief heeft, is niet duidelijk.

Bron » Het Nieuwsblad

Getuigen van overval Bende van Nijvel spreken na 32 jaar voor het eerst: “Ik had het gevoel dat ik schutter herkende”

Al vier dagen lang staat het land in rep en roer over de onthullingen over de Bende van Nijvel. Ook in Overijse spreken getuigen nu voor het eerst. Op 27 september 1985 sloeg de Bende toe in de Delhaize. Mark (63) en Theo (64) verloren hun beste vriend bij de aanslag. De ontmaskering van De Reus haalt oude wonden open.

Mark herinnert zich de aanslag nog als gisteren. “We waren lid van de jeugdafdeling van het CVP en gingen met drie anderen verkiezingsposters ophangen. Wij stonden onderaan, terwijl Luc Bennekens, een van onze beste vrienden, bovenop een ladder posters aan de muur kleefde. Er liep een man op ons af, en hij riep in het Frans dat Luc van de ladder moest komen. Hij was gewapend. Luc gehoorzaamde. De man greep hem als levend schild en sleurde hem de Delhaize binnen. Een veertienjarig jongetje op de fiets zag wat er gebeurde. Stijf van angst belemmerde hij de weg, en werd als een hond neergeschoten.”

“We namen zo snel mogelijk de benen en schuilden achter de carwash”, herinnert Theo zich. “Daar belden we de politie, maar ze zouden pas over dertig minuten komen opdagen.”

“Pas toen de gangsters gevlucht waren in hun Golf GTI zijn we teruggelopen, op zoek naar Luc”, zegt Marc. “We vonden hem. Hij was neergeschoten. Ik ben de hele tijd bij hem gebleven en zei hem dat alles goed zou komen, maar blijkbaar was hij al lang dood. Ik had nog nooit een lijk gezien.”

“Wat die avond gebeurd is zal ons blijven achtervolgen. Onze vriend Rudy was die dag de grootste held. Hij heeft een klein meisje bij de arm gegrepen en helpen schuilen”, zegt Theo.

Schuldgevoel

Mark heeft dertig jaar niet gepraat over wat er gebeurd is. Nu doet hij dat wel, maar het kost hem nog steeds moeite. “Wanneer ik de schutter zag, had ik het gevoel dat hij me herkende, en ik hem. Hij leek op iemand uit mijn jeugdkringen. Ik durfde geen namen noemen omdat ik niet 100 procent zeker was, maar net als De Reus was hij lid van Brigade Diane. Ik heb hem nog gezocht op Facebook en Google, maar hij is spoorloos verdwenen. Niemand in zijn oude vriendenkring weet wat er van hem geworden is.”

“Volgens mij hoorden er wel meer leden bij Brigade Diane. Dit was geen gewone overval. Een crimineel pleegt geen moord voor zo’n kleine buit. Volgens mij is er erg veel bewijsmateriaal in de doofpot gestopt”, vervolgt Theo. “Ik ben blij dat de waarheid langzaam maar zeker komt bovendrijven. Al zijn er veel machtige mensen die het liever anders zien.”

Mark ziet het somber in: “De waarheid gaan we volgens mij nooit weten. Al van in het begin vermoedde ik dat de rijkswacht er voor iets tussenzat, maar die piste werd nooit onderzocht. Ik ben ook niet te spreken van hoe ik als getuige ondervraagd werd. Ze behandelden me als een crimineel.”

Voor Mark en Theo blijft deze dag een trauma, net als voor zoveel van zijn medebewoners. “Hoe verwerk je dit? Bij een aanslag weet je normaal hoe of waarom iets gebeurd is. Maar voor ons blijven die vragen open.”

Bron » Het Nieuwsblad

Bende-aanvallen waren altijd bloedig, soms ook zeer bizar

Dat er zoveel hypotheses over de Bende van Nijvel circuleren, heeft onder andere te maken met het feit dat de aanslagen sterk van elkaar verschillen. Ook de uiteenlopende profielen van de slachtoffers verklaren waarom onderzoekers en journalisten zoveel pistes bewandelen.

De Bende van Nijvel is vooral bekend van de bloedige aanvallen op een aantal Delhaize-supermarkten. Zo was er op 27 september 1985 de dubbele aanslag op warenhuizen in Eigenbrakel en Overijse, waarbij respectievelijk drie en vijf doden vielen en waarbij in totaal 27.000 euro werd buitgemaakt. Ruim een maand later was er de moordpartij bij de Delhaize in Aalst; de daders schoten toen acht mensen dood.

Twee jaar daarvoor voerde de bende een gelijkaardige serie van zes raids uit op supermarkten. Daarbij vielen vijf doden.

Het zijn vooral deze aanslagen die voeding geven aan de hypothese dat de Bende van Nijvel een groep misdadigers was waarvan de leden vooral geïnteresseerd waren in geld. Hoewel de gezamenlijke buit van 150.000 à 175.000 euro relatief laag was, gaat het volgens bepaalde experts wel degelijk om een bedrag waarvoor criminelen bereid zijn om aanzienlijke risico’s te nemen, zeker als het over weinig bemiddelde daders zou gaan.

Groep Diane

Maar wie ook de minder bekende aanslagen van de Bende bekijkt, komt tot een veel ingewikkelder daderbeeld en zal onvermijdelijk ook een aantal andere hypotheses tegen het licht moeten houden. Zo was er op 31 december 1981 de allereerste aan de Bende gelinkte inbraak in de rijkswachtkazerne van Etterbeek. Daarbij gingen de daders met de modernste vuurwapens aan de haal die behoorden tot het arsenaal van de Groep Diane, de speciale interventie-eenheid van de rijkswacht. Nu bekend raakte dat de zogenaamde ‘reus’ van de Bende tot de Groep Diane behoorde, is het zo goed als zeker dat deze inbraak een inside job was en werd uitgevoerd door daders die de gebouwen en de strenge beveiligingsmaatregelen van de rijkswachtkazerne goed kenden.

Op basis van die allereerste aanslag werd ook de theorie geopperd dat de Bende vooral uit extreemrechtse rijkswachters bestond die een angstklimaat wilden creëren zodat vele miljoenen geïnvesteerd zouden worden in modern rijkswachtmateriaal.

En dan was er ook de overval op wapenhandelaar Dekaise in Waver op 30 september 1982. Bij die hold-up doodden de Bende-leden een toegesnelde agent en werden een vijftiental wapens buitgemaakt, waaronder machinepistolen. Op 10 september 1983 was er de inbraak bij textielbedrijf Wittock-Van Landeghem in Temse, waarbij zeven prototypes van kogelvrije vesten werden buitgemaakt en een dode viel. Deze inbraken bevestigden de theorie dat de Bende uit wapenfreaks bestond die een professionele training hadden gevolgd: hetzij bij de rijkswacht, hetzij bij een schietclub.

Foltermoord

Ten slotte pleegde de Bende nog een vijftal geïsoleerde en bizarre inbraken en/of moorden die tot een eindeloze geruchtenstroom zouden leiden en die het aantal hypotheses nog zou doen toenemen. Op 23 december 1982 was er een foltermoord in een restaurant nabij het kasteel van Beersel, op 2 oktober 1983 was er een roofmoord op een restauranthouder in Ohain. En dan is er nog de moord op FN-wapenhandelaar Juan Mendez, die regelmatig in het kader van de Bende genoemd wordt.

Ook het feit dat bij een supermarktaanslag bankier Leon Finné gericht werd vermoord, was volgens een aantal onderzoekers en journalisten betekenisvol. Volgens sommigen zat Finné in de wapenhandel, anderen legden een verband met extreemrechtse kringen. Zijn dood was geen toeval, luidde het, waarna de theorieën over illegale wapenhandel, drugstrafieken en roze balletten een hoge vlucht namen.

Bron » De Morgen