Na het rapport van de eerste Bendecommissie heeft toenmalig Justitie-minister Wathelet in 1990 een circulaire voor informantenbeheer uitgevaardigd. Sindsdien moeten de informanten gecontroleerd en geregistreerd worden in een centraal systeem, dat beheerd wordt door het Centraal Bureau van Opsporingen (CBO) van de rijkswacht en de Nationale Brigade van de Gerechtelijke Politie. Maar in de praktijk is hiervan niets te merken. (1)

Het rapport van de eerste Bendecommissie stelde reeds in 1990 voor dat informanten geregistreerd worden met een degelijke interne controle, omdat het gevaar voor manipulatie nu eenmaal niet denkbeeldig is. (2)

De eerste Bendecommissie rapporteerde reeds in 1990 dat via verleidingstechnieken en het compromitteren door informanten de relaties tussen politiemensen en misdadigers uitmondden in een doolhof waar niemand nog de uitgang kon vinden. Informanten van een politieman zetten dikwijls zelf een eigen netwerk van persoonlijke informanten op om hun positie bij de politiedienst te verbeteren en kregen hierdoor een vorm van bescherming. Toen Reyniers hoofdcommissaris van de Gerechtelijke Politie in Brussel werd, bleef hij met zijn informanten werken, terwijl hij op dat moment juist de rol van controleur moest spelen, aldus een uitspraak van De Vroom in de Senaatscommissie Georganiseerde Misdaad. Hierdoor verloor hij de controle over zijn informanten, wat tot de bekende problemen geleid heeft.

De Vroom, die zelf gedurende jaren in de Zedensectie gezeten heeft en problemen met informanten gehad heeft, verklaarde hierover: "In specifieke domeinen zoals zedenfeiten en autodiefstallen, waar regelmatig beroep gedaan wordt op informanten, zouden politiemensen slechts gedurende een beperkte periode van vijf tot tien jaar mogen opereren."

Het boek geeft bij deze tekst nog twee voetnoten:

1. Zo beweerde De Vroom eind 1996 dat het CBO sinds de zomer van '96 geen geregistreerde informanten meer uitgewisseld heeft, zodat de zwarte lijst van informanten haar validiteit verloren heeft. In december 1996 had de Gerechtelijke Politie wel 706 informanten geregistreerd, waarvan er echter slechts dertig de laatste twee jaren actief waren. Het CBO van de rijkswacht had in 1996 slechts 90 informanten geregistreerd waaronder Nihoul. Bij een nationale bijeenkomst op 20 maart 1996 concludeerden vertrouwensmagistraten, die toezicht houden op de toepassing van de speciale politietechnieken, dat ze geen duidelijk zicht hebben op de informantenwerking. Volgens nationaal magistraat Vandoren bestaat op de registratie geen echte harde controle en is ze eerder gebaseerd op de goede wil van de politiediensten.

2. Zo dook bijvoorbeeld in de commissie-Dutroux in het dossier Loubna de informant Genevois van de Brusselse Gerechtelijke Politie op. De Vroom erkende in december 1996 in de Commissie Georganiseerde Misdaad dat Genevois een gecodeerde informant van de GPP was en recentelijk op de zwarte lijst gezet werd. Deze informant is nochtans een oude bekende uit vele beruchte dossiers. Hij speelde een rol in de ontmanteling van de bende Farcy, deze laatste was enkele jaren daarvoor trouwens zelf informant geweest voor de rijkswachtcommandant François van de Nationale Drugbrigade NDB. Op 19 november 1984 oordeelde het Brusselse Hof van Beroep in de drugsaffaire Suy de BIC-informant Genevois als een infiltrant-provocateur. En in de eerste Bendecommissie kwam hij onrechtstreeks ter sprake. Bij de BIC werkte hij voor commissaris Jan De Wachter. Deze ondertekende een attest dat Genevois van 1982 tot 1984 gezorgd heeft voor de arrestatie van 102 betichten in 27 zaken. Voor informanten werd dit echt een professionele broodwinning op zich. Op 25 november 1985 werd Genevois op de zwarte lijst gezet omdat hij als professionele informant zonder informatie viel en de neiging kreeg om zelf criminele feiten uit te lokken. In 1986 trachtte hij samen met andere in ongenade gevallen informanten de BIC te ontwrichten. Hij zette een lastercampagne op tegen de grote baas van de BIC, Debrulle, en diende klacht in. Debrulle zou informatie hebben achtergehouden over de affaire-Systermans. Later werd BIC-administrateur Debrulle voor deze feiten volledig witgewassen.

Bron: De namen uit de doofpot | Stef Janssens

Klopt, maar het is sedert een dikke 15 jaar nog veel beter 'gecompartimentaliseerd'. Alles wat informantenwerking betreft moet verplicht via een apart team lopen dat losstaat van operationeel onderzoek. En dat is geen slechte zaak.

Ik ken eigenlijk geen enkel voorbeeld van informanten die rechtstreeks door operationele onderzoekers gerund werden waar de boel niet zwaar in de soep is gedraaid. Het eindigt er altijd mee dat de politie zaken begint te doen of door de vingers te zien die illegaal zijn en zelf ofwel crimineel wordt, ofwel chanteerbaar. Mede daardoor de vele onopgehelderde of spaak gelopen onderzoeken.

Criminelen zijn en blijven criminelen, ze doen niets uit de goedheid van hun hart (of het moet zijn in een zeldzame zaak waar bv. iets dat iedereen te grof vindt zoals kindermisbruik aan hun oren komt en ze niet zelf besluiten het probleem te 'regelen').

Een mooi lijstje maar ik zou daar toch heel wat namen kunnen aan toevoegen… o.a. Claude Leroy moet daar zeker bij (mijn inziens).