De nevendossiers

Inleiding

Bij het uitmesten van de mesthoop rond het kabinet van Van der Biest kwamen heel wat onfrisse praktijken naar boven. Verschillende van de nevendossiers zetten de speurders op allerlei interessante denkpisten maar ook op dwaalsporen. Van alle mogelijke complottheorieën rond de moord op Cools blijft volgens het Luikse gerecht enkel de samenzwering van de Italiaanse entourage rond Taxquet overeind, met medeweten en goedkeuring van Van der Biest.

De OMOB-fraudezaak

Onderzoeksrechter Véronique Ancia ontdekt een fraudezaak bij de socialistische verzekeringsmaatschappij OMOB. De voormalige directeur-generaal Leon Lewalle wordt beschuldigd van valsheid in geschrifte en verduistering van gelden van de verzekeringsmaatschappij. Ook zijn voorganger Joseph Haverland, de Zwitserse bankier Leon Genoud en zijn handlanger Claude Laurent staan voor dezelfde feiten terecht. Volgens het parket hebben de vier via herverzekeringscontracten 58 miljoen euro verdonkeremaand, dat inmiddels wel al werd teruggestort. De vier hadden een geheime ‘matras’ voor de verzekeringsmaatschappij aangelegd, waarbij een procentje van de bijhorende commissielonen op hun persoonlijke rekening verdween.

In 1994, toen de fraude werd ontdekt, hield onderzoeksrechter Ancia even rekening met de mogelijkheid dat ze het motief voor de moord op Cools had gevonden: Cools stond op het punt de fraude te ontdekken, Lewalle wou hem daarom uitschakelen? Op de dag van de moord had Cools een afspraak met Willy Claes in de Hasseltse Omob-zetel. Maar die hypothese liet Ancia later varen, toen ze in ’96 via een tipgever richting kabinet-Van der Biest gestuwd werd. Begin 2003 komt het eindelijk tot een proces rond de fraudezaak. Lewalle, die altijd zijn onschuld staande houdt, wordt veroordeeld tot vier jaar cel met uitstel voor wat betreft de voorhechtenis. Joseph Haverland en Léon Genoud krijgen dertig maanden celstraf met uitstel.

Agusta/Dassault-omkoopzaak

Ophefmakender is de Agusta-affaire, die naar boven komt in het onderzoek omtrent de moord. De hele zaak draait rond smeergeld dat de Italiaanse helikopterbouwer Agusta en de Franse luchtvaartconstructeur Dassault betaald hebben voor het binnenhalen van legerorders aan de socialistische partijen. Al kort na de moord vertelde Jean Dubois, gewezen kolonel en rechterhand van Cools, aan het gerecht dat Cools weet had van een Agusta-deal. In januari ’93 zette Ancia een officieel onderzoek op poten naar corruptie bij de aankoop van de Agusta-helikopters.

Aanvankelijk wordt vooral de PS geviseerd, maar uiteindelijk vallen vooral bij de SP de klappen. Het Cassatie-onderzoek leidt uiteindelijk tot veroordelingen van de voormalige NAVO-secretaris-generaal Willy Claes, ex-PS-voorzitter Guy Spitaels en zijn partijgenoot en voormalig minister van Landsverdediging Guy Coeme. Samen met Guy Mathot namen de ‘drie Guys’ in januari ’94 ontslag uit hun ministeriële functies als het Luikse gerecht de opheffing van hun onschendbaarheid vraagt. Uiteindelijk ontspringt Mathot de dans, hoewel hij bij de Waalse socialisten de verbindingsfiguur was met Georges Cywie, de Belgische vertegenwoordiger van Agusta.

Illegale partijfinanciering

Parrallel met dit onderzoek kwam aan het licht hoe dit smeergeld in de boekhouding van de PS en SP werd opgenomen. In februari ’95 bleek hoe gewezen SP-penningmeester Etienne Mangé een deel van de Agusta-miljoenen voor uitgaven van de partij gebruikt werden. In opspraak komt SP-voorzitter Frank Vandenbroucke, die het geld wou verbranden toen hij er weet van kreeg. Vandenbroucke wordt niet vervolgd, maar neemt wel ontslag. Wel veroordeeld wegens schriftvervalsing, vervalsing van de boekhouding en witwaspraktijken worden Mangé en de SP-kaderleden secretaris Carla Galle, Guido van Biesen en Guido Triest. In het dossier over de financiering van de PS worden Patrick Moriau en bedrijfsrevisor Fernand Detaille beschuldigd.

De Van der Biest-dossiers

In de zaak-Van der Biest verschijnen vijftien beschuldigden in vijf dossiers voor de rechter:

Dossier BX: In september 1991 verdwijnt een geldkoerier spoorloos die met voor 20 miljoen frank aan Zwitserse waardepapieren op weg was van de luchthaven van Zaventem naar een vestiging van de Morgan Bank. Ook bij privé-personen worden in 1990 kasbons gestolen die naderhand opduiken bij wisselagenten in Luik. Silvio de Benedictis zou hierin de hand hebben gehad. Na onderzoek blijkt dat Pino Di Mauro de Citroën BX van het kabinet gebruikte om in ’91 de gestolen waardepapieren naar Vaduz in Liechtenstein te brengen. De benzine wordt betaald met kredietkaarten van het kabinet.

Het knoeiende kabinet: Het Hoog comité van Toezicht boog zich over het bestuur van het kabinet en vond onkostennota’s voor reizen die nooit plaatsvonden, restaurantrekeningen die in de boekhouding van het kabinet niet thuishoorden, een verjaardagsbanket van 324.108 fr., een dubbele facturering voor de bedrijfswagen van Lambert Verjus, brandstof voor de privé-wagen van Corinne Rulmont, terugbetaling van het treinabonnement van Richard Taxquet voor 111.800 fr., terugbetaling van privé-telefoonrekeningen, facturen in het kader van de kiescampagne, facturen voor de inrichting van een verkiezingssteunpunt en de aankoop van reclame-artikelen. Van der Biest zou met het geld van het kabinet 959 exemplaren van zijn boek “La saison des pluies” hebben gekocht, juwelen, vulpennen, poëzieboeken, postzegels en sigaretten. Verder zijn in de boekhouding van het kabinet van Van der Biest o.a. scheerschuim, tandpasta, kattenvoer, een pyjama en het bubbelbad van André Cools terug te vinden.

Het Centre d’Excellence: Drie studies naar het Waalse waterbeheer – goed voor 7,7 miljoen frank, maar eigenlijk slechts 400.000 frank waard – worden toegekend aan het echtpaar Uhoda. En dan zijn er nog dossiers i.v.m. de fiscaliteit van het Centre d’Excellence en de schending van het beroepsgeheim door Dieudonné Evrard, ambtenaar bij de Bijzondere Belastingsinspectie.