Categoriearchief: Bende van Nijvel

“Wat hij gedaan heeft, mag niet vergeten worden”: exact 40 jaar geleden maakte de Bende van Nijvel hun eerste slachtoffer

Geplaatst op door

Vandaag herdenkt de lokale politie van Waver de tragische dood van Claude Haulotte. Voor de veertigste keer. De 33-jarige politieman werd op 30 september 1982 genadeloos doodgeschoten toen hij de overvallers op een wapenhandel probeerde tegen te houden. Haulotte was het eerste van 28 slachtoffers van de Bende van Nijvel. Zijn vriend en collega Alain Mandelaire (65) ontsnapte die dag bij toeval aan het drama: “Ik denk er nog vaak aan terug. Misschien had ik Claude kunnen redden.”

De foto van Claude Haulotte heeft een ereplaats gekregen in het appartement waar Alain Mandelaire sinds kort woont. “Hij hing in het commissariaat aan de muur. Toen wij verhuisd zijn naar ons nieuw kantoor, keek niemand ernaar om. Ik heb hem dan maar meegenomen. Het is een voorteken, vrees ik: 40 jaar na het drama ben ik de laatste bij de politie van Waver die Claude heeft gekend. Misschien wordt deze 40ste herdenking wel de laatste”, aldus de gepensioneerde commissaris.

Zwerfhond

Voor Alain Mandelaire lijkt het alsof het gisteren nog 30 september 1982 was. “De dag voordien had de hoofdcommissaris mij bij zich geroepen. Hij wou de ploeg versterken waar Claude Haulotte deel van uitmaakte. Ik zag daar geen graten in, integendeel. Claude en ik waren niet alleen collega’s, maar ook vrienden, zowel op als naast de werkvloer. De dienstregeling zorgde er echter toevallig voor dat mijn eerste dag als teamgenoot van Claude begon met een rustdag. Ik stond dus niet aan zijn zijde, toen hij rond 10.30 u bij wapenhandelaar Dekaise poolshoogte ging nemen omdat daar iets aan de hand was.”

Die donderdagochtend was Claude Haulotte nochtans voor een heel andere opdracht uitgestuurd. Er was een rondzwervende hond gesignaleerd die voorbijgangers lastigviel. Zijn diensthoofd vroeg Haulotte of hij iemand in versterking mee wou krijgen. “Ik ben jager, een hond kan ik wel alleen aan”, antwoordde hij. Onderweg werd de politieman in de smalle Rue de Bruxelles in het centrum van Waver door een garagist aangeklampt. Getuigen hadden gemaskerde en gewapende mannen wapenhandel Dekaise zien binnenstappen. Haulotte aarzelde geen ogenblik.

Onverschrokken

“Claude was een jager, een goede schutter en een heel gedreven politieman. Maar hij was ook onverschrokken, hij deinsde voor niets terug, zeker als hij een doel voor ogen had”, herinnert Alain Mandelaire zich. “Hij reed een eerste keer voorbij de winkel, maar zag niets. Dus keerde hij terug, en toen zag hij een gewapende man op de uitkijk staan. Claude parkeerde zijn combi zodanig dat hij de enige vluchtroute blokkeerde. Hij liet de sleutels op het contact, ging er te voet op af. Maar de man op de uitkijk kreeg hem in de gaten en schoot meteen. De kogel trof Claude aan de schouder, maar verwondde hem niet. De kogel ketste af op de metalen plaat, die hij altijd in zijn boekje met onmiddellijke inningen stopte.”

Door de impact viel de politieman wel achterover. “Hij kroop langs het trottoir en zocht dekking achter geparkeerde auto’s. Maar de overvallers waren intussen klaar met hun klus. Zij stoven naar buiten, zagen Claude liggen en schoten hem genadeloos een kogel door het hoofd. Vervolgens verplaatsten zij de combi die hen de weg versperde. En weg waren zij. Voor Claude kon helaas geen hulp meer baten.”

Kon het anders?

Het was zijn vader die Alain Mandelaire op de hoogte bracht van het drama. “Hij had het nieuws in zijn vrachtwagen op de radio gehoord. Hij dacht dat de feiten zich bij een juwelier hadden afgespeeld, maar dat maakte niet uit. Ik vreesde al snel dat Claude de politieman was die was omgekomen en kreeg dat ook gauw bevestigd. Tja, dan gaat er van alles door je hoofd.”

“Zonder dat gedoe met de dienstregeling zou ik met Claude op patrouille geweest zijn”, zegt Alain. “Hadden wij de zaak dan anders aangepakt? Waarschijnlijk zou ik geprobeerd hebben om Claude wat in te tomen, de situatie eerst beter in te schatten, eventueel versterking te vragen bij het commissariaat dat amper 300 meter verderop gevestigd was. Maar hoe de zaak dan uitgedraaid zou zijn, is koffiedik kijken. Voor hetzelfde geld was ik ook neergeknald en lag ik dood naast Claude. Misschien had ik hem kunnen redden. Ik zal het nooit weten.”

“Uiteraard denk ik daar vaak aan terug. Claude was een crème van een kerel. Hij trapte graag lol, hij was een levensgenieter, maar tegelijkertijd was hij gul en behulpzaam en altijd beschikbaar voor iedereen. Hij had er tien jaar dienst opzitten, maar was nog even gemotiveerd als op de dag dat hij zijn job van verzekeringsmakelaar liet varen om dienst te nemen bij de politie. Hij had wel een stevig karakter en je kon maar beter zijn vertrouwen niet schenden. Hij deinsde ook voor niets of niemand terug. Heeft zijn onverschrokkenheid, zijn moed hem het leven gekost? Allicht. Wat hij gedaan heeft, mag zeker niet vergeten worden.”

Enige zoon

Claude Haulotte was gehuwd, maar het koppel had geen kinderen. Na zijn dood heeft zijn weduwe, Jacqueline, Waals-Brabant verlaten om een nieuw leven proberen op te starten. “Voor zijn ouders is het leven die dag blijven stilstaan. Claude was hun enige zoon. Zij waren ontroostbaar. Zijn kepie prijkte als herinnering op de schoorsteenmantel in hun salon. Zij zijn het verlies nooit echt te boven gekomen.”

Wat is het laatste beeld van Claude dat hem is bijgebleven? “De dag voor de schietpartij stond ik het verkeer te regelen in Waver. Ik zag een wagen komen aanrijden met de noodlichten aan, omdat hij een ander voertuig voorttrok, een Simca waarvan de deuren ontbraken. En wie zat er achter het stuur met een brede glimlach en hoog opgetrokken rolkraag, in de hoop dat ik hem niet zou herkennen? Juist, ja, Claude. Hij was altijd wel te vinden voor zo’n grappige situaties. Maar ’s anderendaags was hij dood.”

Onbeantwoorde vragen

Mocht zijn dood niet opgenomen zijn in het lijvige dossier van de Bende van Nijvel, dan zou de zoektocht naar de moordenaars van Claude Haulotte vandaag, 40 jaar na de feiten, stoppen wegens verjaring. Maar Claude was het eerste slachtoffer van de Bende, die er in totaal 28 heeft gemaakt. Het dossier loopt nog, tot dusver zonder succes. Ook Alain Mandelaire vreest dat het onderzoek afstevent op een pijnlijke flop voor heel het gerechtelijk apparaat.

“Het feit dat het dossier zo vaak verhuisd werd, heeft uiteraard niet geholpen om de daders en hun opdrachtgevers op te sporen. Helaas blijven de slachtoffers en hun families met hun onbeantwoorde vragen achter. Stel dat wij de overvallers die Claude hebben doodgeschoten hadden kunnen vatten, zou dat dan het vroege einde geweest zijn van de Bende van Nijvel? Zouden die 27 andere slachtoffers nooit gevallen zijn? We zullen het wellicht nooit weten.”

Op 5 oktober 1982 werd Claude Haulotte onder massale belangstelling begraven op het kerkhof van Waver. Hij kreeg postuum het Burgerlijk Kruis 1ste klasse opgespeld. Tijdens zijn korte rede sprak toenmalig procureur des konings Jean Deprêtre de wens uit “dat Waals-Brabant geen grondgebied wordt waar bloedbaden worden aangericht.” De feiten hebben er helaas anders over beslist.

Bron » Gazet van Antwerpen

Nieuwe fictiereeks 1985 in première op Film Fest Gent

Geplaatst op door

De nieuwe fictiereeks 1985 beleeft op zondag 16 oktober haar Belgische première op Film Fest Gent. Dat werd bekendgemaakt door het filmfestival. 1985 is een unieke en ambitieuze fictiereeks over de Bende van Nijvel, geproduceerd door Eyeworks voor Eén (VRT) en La Une (RTBF).

Voor het eerst werken deze twee openbare omroepen van ons land samen voor een fictieproject voor volwassenen. Jonge talenten Tijmen Govaerts, Aimé Claeys en Mona Mina Leon vertolken de hoofdrollen in 1985. Daarnaast zijn onder andere Tom Vermeir, Titus De Voogdt, Ruth Becquart, Peter Van den Begin en Barbara Sarafian te zien.

De reeks brengt het verhaal van een zwarte bladzijde uit onze gezamenlijke geschiedenis. 1985 is gebaseerd op waargebeurde feiten en speelt zich af in de woelige jaren 80, toen de Bende van Nijvel volop terreur zaaide. De reeks volgt drie jongvolwassenen die terechtkomen in het oog van de storm die België toen op zijn kop zette, wanneer de bende brutale overvallen pleegt en spanningen tussen de onderzoekers verhinderen om de zaak op te lossen.

Het verhaal van de Bende Van Nijvel, de spanningen binnen de rijkswacht en de talrijke gebeurtenissen die ons land ontwrichtten in de jaren 80, staan in het collectieve geheugen van beide taalgemeenschappen gegrift. Het project is dan ook een organische en authentieke coproductie tussen de twee openbare omroepen VRT en RTBF, ontstaan uit het thema van de reeks.

1985 beleefde eerder al zijn internationale première op het prestigieuze festival Canneséries, waar het geselecteerd was voor de officiële competitie.
Gemengde Vlaamse en Franstalige cast

1985 wordt gemaakt met een gemengde Vlaamse en Franstalige ploeg. Ook de cast komt uit zowel Vlaanderen, Brussel als Wallonië. Tijmen Govaerts, Aimé Claeys en Mona Mina Leon vertolken de drie jongvolwassenen die centraal staan. Andere hoofdrollen en belangrijke bijrollen zijn weggelegd voor Roda Fawaz, Tom Vermeir, Peter Van den Begin, Guillaume Kerbusch, Yoann Blanc, Titus De Voogdt, Tibo Vandenborre, Baptiste Sornin, Ruth Becquart, Barbara Sarafian, Josse De Pauw, Erico Salamone, Philippe Résimont, Lien Thys, François Maquet, Simon Delecosse, Pieter Piron en Michelangelo Marchese.

De reeks werd geschreven door Willem Wallyn (De 16, All of Us), wordt geregisseerd door Wouter Bouvijn (De twaalf, Red Light) en geproduceerd door Gunter Schmid en Peter Bouckaert voor Eyeworks (Cordon, De twaalf, Red Light). Stijn Coninx (Niet schieten) is betrokken als creatief adviseur.
Het verhaal

1985 volgt vrienden Marc, Franky en zijn zus Vicky in de turbulente jaren 80. Marc en Franky verruilen hun geboortedorp op het platteland voor Brussel, om een opleiding en carrière bij de rijkswacht, het elitekorps van de ordehandhaving, te volgen. Met grote ambities en veel enthousiasme beginnen ze aan hun opleiding. Maar onverwachts belanden ze in een korps in volle crisis, wanneer het land geteisterd wordt door een reeks brutale overvallen.

Vicky studeert rechten aan de VUB in Brussel, aan de overkant van de rijkswachtkazerne. Haar wilde karakter en progressieve idealen botsen met alles waar Franky en Marc voor staan. Wanneer een invloedrijke rijkswachtcommandant veroordeeld wordt voor drugshandel en er een aanslag wordt gepleegd op majoor Vernaillen die de zaak aan het licht bracht, worden de drie jongeren meegezogen in een spiraal van gebeurtenissen die later worden toegeschreven aan de Bende van Nijvel.

De reeks brengt het verhaal van het verlies van onschuld: niet enkel van de drie jongeren maar ook van de Belgische democratie, wanneer het vertrouwen van de bevolking in het politiekorps en de politiek een flinke deuk krijgt door de gebeurtenissen rond de bende. Een verlies dat tot op vandaag blijft nazinderen in onze maatschappij.

1985 is een productie van Eyeworks, VRT/Eén en RTBF, met de steun van VAF/Mediafonds, Screen Flanders,het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Screen.Brussels), en de Belgische tax shelter i.s.m Casa Kafka Pictures, met de deelname van Wallimage (La Wallonie), in coproductie met VRT/Eén en RTBF. Deze productie kwam tot stand met de steun van het Vlaams noodfonds corona van de Vlaamse regering en het Garantiefonds voor de Vlaamse onafhankelijke audiovisuele productiesector.

1985 is in 2023 te zien op Eén en La Une.

Bron » VRT Nieuws

Het dossier van de Bende van Nijvel mag niet gesloten worden

Geplaatst op door

In een artikelenreeks met merkwaardige uitspraken over de moorden door de Bende van Nijvel verklaarden federale procureurs dat het onderzoek binnenkort gesloten wordt. In geen geval is het maatschappelijk aanvaardbaar om dit dossier te sluiten.

Daar zijn verschillende redenen voor. Gedurende al die jaren zijn er via kranten en websites heel wat elementen bekend geraakt die wijzen op de piste van de ontwrichting van de staat. Voor verder onderzoek naar dit maatschappelijk erg belangrijk gegeven is er geen verjaring. Wat er naar buiten is gekomen, heeft ook het geloof van de bevolking in justitie en politie sterk aangetast.

Wat er kan aan toegevoegd worden, kan je uit de boeken halen die over de Bende werden geschreven. Maar ook de kranten hebben nuttige elementen ter kennis gebracht. Zo is er de recente artikelenreeks in De Morgen. Deze reeks is grotendeels ingegeven door de verklaringen van Etienne Delhuvenne. Dat is op zich al merkwaardig. In La Dernière heure van 14 december 2018 gaf Delhuvenne al het hele verhaal en zelfs meer dan nu wordt verteld.

In 2018 vertelde Delhuvenne dat de eerste Bendemoord bij de wapenroof in Waver bij wapenhandel Dekaise door Bruno Vandeuren en Jean-Luc Piaveaux werd gepleegd. Delhuvenne deed het hele verhaal aan Francis Dossogne, de leider van de extreemrechtse organisatie Front de la Jeunesse. Dossogne deed op zijn beurt het verhaal aan de commissaris van de gerechtelijke politie Yves Zimmer.

Delhuvenne deed het verhaal ook aan de BOB in Brussel. Hij voegde er aan toe dat Vandeuren een bewondering had voor Michel Anthemus (ook genoemd als mogelijke mededader). De rijkswachtkapitein zei nooit meer die naam uit te spreken omdat het een indicateur was. Een toenmalige adviseur van justitieminister Jean Gol vroeg informatie over Jean Bultot, adjunct-directeur van de gevangenis in Sint-Gillis. Bultot beweerde dat Vandeuren tijdens zijn opsluiting in Sint-Gillis aan hem bekend had een van de overvallers te zijn.

Levens vernietigd

Het leven van alle betrokkenen werd vernietigd. Delhuvenne werd negen keer in verdenking gesteld. Bultot vluchtte. De raadgever van Gol werd opgesloten. Piaveaux werd in Congo vermoord. Vandeuren werd afgemaakt met een schot naast het linkeroor.

De recente artikelen in De Morgen voegen er namen aan toe. Zoals die van Madani Bouhouche, in die tijd rijkswachter bij de drugssectie bij de BOB in Brussel. Zijn collega-rijkswachter van de BOB in Waver Bernard Sartillot verklaarde: “Ik heb toen het gezicht van de man op de passagiersstoel in me opgenomen. Hij stond maar enkele meters van me. En jaren later heb ik hem ook herkend. Over Bouhouche kan ik niets zeggen, ik heb zelf maar twee van de drie gezichten in mijn geheugen zitten en van een van de drie ben ik zeker. Dat was de enkele jaren later vermoorde FN-wapeningenieur Juan Mendez-Blaya.”

Waarom zou Delhuvenne liegen en zou de herkenning door Sartillot niet zeker zijn? Uit de afgelegde verklaringen heb je de namen van de daders van de eerste overval van de Bende. En wat in die verklaringen staat, werd in een vroeg stadium van het onderzoek zowel aan de gerechtelijke politie als aan de rijkswacht ter kennis gebracht.

Wat heeft het onderzoek daarmee gedaan? Het gaat maar over één overval? Als je naar de website van De Bende van Nijvel gaat, krijg je allerlei nuttige gegevens en besprekingen over de andere moorden. Kan je daar zo maar aan voorbijgaan door het onderzoek af te sluiten zodat wat er in staat voor de toekomst wordt vergrendeld?

Onbestrafte misdaden

“Niets wist de schaamte uit van 31 jaar straffeloosheid”, sprak minister van Justitie Koen Geens (CD&V) tijdens de herdenking van de gruweldaden van de Bende van Nijvel in Aalst. Kan er na al die jaren dan nog een doorbraak komen? Absoluut. U weet dat ik vorig jaar de verjaringstermijn voor zware misdrijven heb verlengd van dertig naar veertig jaar”, zei Geens. “Ik besef dat sommige families liever hadden gezien dat het onderzoek afgesloten zou worden en ik heb alle begrip voor hun verzuchtingen tot rust. Als maatschappij kunnen we echter niet toelaten dat dergelijke zware misdaden onbestraft blijven.”

Dat deze misdaden onbestraft zullen blijven, lijkt nu een feit. Als maatschappij kunnen wij echter niet toelaten dat het dossier over dergelijke misdaden gesloten wordt.

Tegenover de verklaring van de justitieminister moeten nu de verklaringen van de federale procureurs worden gesteld. “Heel veel aspecten zijn onderzocht, zonder resultaat”, zegt Eric Van Duyse van het federaal parket. “De tijd gaat snel, de verjaring nadert en de coronapandemie heeft dit onderzoek ook nog eens twee jaar gekost. Indien er tegen het einde van dit jaar geen nieuwe elementen opduiken, zullen we het onderzoek moeten stoppen en het dossier sluiten. De bevoegde magistraat Marianne Cappelle is van mening dat de termijnen om het dossier nog voor de verjaring voor de rechtbank te kunnen brengen te kort zijn.”

Je kan er niet onderuit dat een proces over de Bendefeiten ondoenbaar is geworden. Indien zij nog in leven zijn, zijn de mogelijke verdachten en getuigen oude mensen geworden. Hoe over de duizenden bladzijden een assisenprocedure kan gevoerd worden, is even onwezenlijk. Dergelijk proces houdt in dat zowel de speurders, de getuigen, de experten en niet in het minst de verdachten en hun advocaten op openbare en tegensprekelijke wijze gehoord worden en het gehele onderzoek op de zitting kan worden overgedaan. Dat daardoor ook niet meer aan de vereisten van het eerlijk proces kan voldaan worden en dat juist de reden is voor de verjaring van de strafvordering is evident.

Maatschappelijk belang

Dat het dossier daardoor ook moet gesloten worden, is een geheel ander besluit. De commissie-Franchimont, die na het eerste parlementaire bendeonderzoek werd opgericht om de knelpunten in de procedure weg te nemen, had er al een andere kijk op. Op het advies van deze commissie, samengesteld uit advocaten, professoren en magistraten, werd aan de procureur en aan de advocaat van de verdediging de mogelijkheid gegeven om zelfs tijdens het onderzoek mededelingen te doen indien het openbaar belang dat vereist. Daar is nooit gebruik van gemaakt om ook maar één dienstige mededeling te doen. Het bleef bij een bijna jaarlijkse opstoot met evenmin duidelijk beantwoorde onthullingen.

Dat het strafrechtelijke aspect niet meer behoorlijk kan beantwoord worden, betekent niet dat het maatschappelijke belang er moet bij inboeten. Er mag ook getwijfeld worden aan de beweerde verzuchtingen tot rust van sommige families. Zonder een behoorlijk antwoord op wat is kunnen gebeuren, is die rust niet mogelijk. Buiten het leed van de slachtoffers en de nabestaanden is er ook het maatschappelijke belang. De mislukking van zowel de gerechtelijke als de parlementaire onderzoeken blijft als een erfelijke belasting op de werking van justitie en politie wegen.

Buiten alle andere disfuncties kan niet worden ontkend dat er behoorlijk wat gemanipuleerd werd om het ontdekken van de waarheid te voorkomen. Anderzijds heeft het onderzoek naar de Bende ook een sterke invloed gehad op de werkwijze van politie en justitie en werden daardoor nieuwe methoden gewettigd.

Het is nu de formele vraag of al deze disfuncties en manipulaties zonder meer kunnen vergeten worden door het afsluiten van het dossier. Afsluiten betekent immers dat er niemand nog door kan geraken. In die zin is de door de federale magistraten voorgestelde afsluiting van het Bendedossier maatschappelijk onaanvaardbaar. De enige manier om het wél te doen is het open te stellen voor wetenschappelijk onderzoek. Want verborgen disfuncties verdwijnen niet, 28 doden verjaren niet en het openbaar belang evenmin.

Bron » Apache | Walter De Smedt

Walter De Smedt is gewezen raadslid van Comité I en Comité P. Hij bracht in juni 2020 het boek ‘Het land van de onbestrafte misdaden. Waarom faalt justitie?’ uit bij uitgeverij Kritak.

Als doorbraak komende maanden uitblijft, zal onderzoek naar Bende van Nijvel eind november onherroepelijk stoppen

Geplaatst op door

Als er de komende maanden geen doorbraak komt in het onderzoek naar de Bende van Nijvel, dan zal het onderzoek naar wie achter de bloedige aanslagen in de jaren 80 zat, onherroepelijk stoppen. Dat heeft onze redactie vernomen bij bronnen dicht bij het onderzoek.

Het onderzoek naar de verantwoordelijken voor de aanslagengolf, onder meer op de Delhaize van Aalst in 1985, loopt intussen al 37 jaar. Bij die golf van aanslagen, overvallen en diefstallen vielen in totaal 28 doden en 40 gewonden. Al bijna vier decennia regent het hypothesen over de identiteit van de daders.

De ultieme deadline om die daders definitief – in eerste aanleg en eventueel in beroep – te berechten ligt op 2025. Het is dus stilaan money time in een oud dossier dat de voorbije vier jaar door het federaal parket nieuw leven werd ingeblazen. Er kwam een totale revisie, er volgden tal van opgravingen in de hoop via doorgedreven DNA-onderzoek alsnog het nodige bewijsmateriaal te vergaren. Sommigen hoofdverdachten zijn nog in leven, anderen zijn al jaren overleden. Het federaal parket heeft volgens onze informatie een zeer grondig hypothese over wie verantwoordelijk is, maar bewijslast vergaren is na al die jaren haast een onmogelijke klus gebleken.

Te weinig tijd

Dat de datum om het onderzoek stop te zetten dit najaar ligt, heeft het federaal parket altijd zo in het achterhoofd gehouden. Waarom? De nodige juridische procedures om mogelijke verdachten veroordeeld te krijgen, nemen heel wat tijd in beslag. En die tijd is stilaan op. Voor alle duidelijkheid: dit is nog geen officiële stellingname van het federaal parket. “Er is nog geen beslissing genomen”, klinkt het bij woordvoerder Eric Van Duyse. “Wat wel zo is, is dat mevrouw Cappelle, de magistraat die het onderzoek leidt, meent dat er tegen eind dit jaar een doorbraak moet zijn om de zaak tegen de verjaringstermijn van 2025 alsnog voor de rechter te krijgen.” Van Duyse duidt op de procedures voor de raadkamer, in eerste aanleg voor een strafrechter alsook eventueel beroep. “Als we eind 2022 geen doorbraak hebben, wordt die periode te kort. Dat heeft mevrouw Capelle altijd al gezegd.”

Opmerkelijk aan de deadline is dat de verjaring van het onderzoek in 2014 al eens vooruitgeschoven werd met tien jaar, door toenmalig minister van Justitie Koen Geens (CD&V). In september 2020 sprak hij zich op de openbare omroep nog uit over die deadline, naar aanleiding van de 35ste ‘verjaardag’ van de raid op een Delhaize-filiaal in Overijse waar in 1985 vijf doden vielen. “Voor de slachtoffers en hun familie wil ik benadrukken dat er alles aan wordt gedaan om de waarheid boven te halen. Ik heb er vertrouwen in. Dit dossier is honderd procent in orde, elk document is nagekeken en DNA-sporen worden nog steeds gecontroleerd.”

“Niet op de hoogte”

De raid in Overijse was niet eens het meest dodelijke ­wapenfeit van de Bende van Nijvel. De dodelijkste overval vond in 1985 plaats in Aalst, alweer aan de plaatselijke Delhaize. Op zaterdag 9 november 1985 vielen de daders kort voor sluitingstijd het warenhuis binnen nadat ze eerst al enkele klanten op de parking hadden doodgeschoten. In het warenhuis werd ook de 9-jarige David Van de Steen neergeschoten. Hij overleefde als bij wonder. Van de Steen reageerde gisteravond verrast op het nieuws over de deadline. Hij liet aan onze redactie weten er niet van op de hoogte te zijn.

Bron » Het Nieuwsblad

Jean-Jacques Cassiman (79) overleden: dankzij zijn DNA-onderzoek werden tal van cold cases opgelost

Geplaatst op door

Jean-Jacques Cassiman heeft op 79-jarige leeftijd de strijd tegen kanker verloren. De charismatische geneticus was een van de grondleggers van het forensisch DNA-onderzoek in ons land.

Na een studie Medische Wetenschappen aan de KU Leuven behaalt Cassiman in 1967 zijn diploma. Meteen daarna trekt hij naar Stanford University waar hij vijf jaar bijkomende onderzoek doet naar de menselijke genetica, iets wat toen nog in de kinderschoenen stond. Terug in België start Cassiman zijn carrière bij het Centrum Menselijke Erfelijkheid van de KU Leuven.

Zelf zei Cassiman daarover tegenover wetenschapsblad EOS: “Toen ik op het Centrum begon, had erfelijkheidsonderzoek niet veel meer om het lijf dan een stamboom maken van ouders die een kind hadden met een afwijking.” DNA-tests zoals we die vandaag kennen en slechts een druppeltje speeksel of een haarlok nodig hebben om iemand te identificeren bestonden destijds nog niet. Pas in 2003 ontrafelden wetenschappers voor het eerst het volledige menselijke genoom.

Bende van Nijvel

De grote doorbraak komt er in 1985, in hetzelfde jaar dat de Bende van Nijvel voor het laatst toeslaat. Britse wetenschapper Alec Jeffreys slaagt er voor het eerst in om een DNA-profiel te extraheren uit menselijk cellen. Meteen gaat Cassiman bij hem in de leer. Cassiman ziet groot potentieel in de technologie en richt in 1988 het eerste forensische DNA-labo van ons land op aan de KU Leuven. Op die manier is Cassiman (on)rechtstreeks verantwoordelijk voor het oplossen van tal van moordzaken.

Professor Ronny Decorte is momenteel hoofd van het labo en heeft 20 jaar lang nauw samengewerkt met Cassiman. “Wij waren de pioniers in België, het forensisch onderzoek in ons land heeft alles aan Jean-Jacques te denken”, zegt hij. “De uitvinding van PCR-toestellen in 1985 was baanbrekend. Vandaag kennen we deze technologie van de coronatest. PCR-tests worden ook ingezet om met slechts een heel kleine hoeveelheid DNA, bijvoorbeeld van een bloedspoor, een dader te identificeren”, voegt Sofie Claerhout, onderzoekster in het labo van Decorte, eraan toe.

In 1998 worden alle tot dan toe bekende verdachten van de Bende van Nijvel opgeroepen voor een DNA-onderzoek. Cassiman slaagde er in DNA terug te vinden op een sigarettenpeuk uit de auto van een door de Bende vermoorde taxichauffeur. Tot een doorbraak kwam het echter nooit. In tal van andere cold cases slaagde Cassiman er wél in om het verschil te maken. De zaak-Pándy is één van de meest spraakmakende voorbeelden.

Cold Case opgelost: Hongaarse seriemoordenaar en Kortrijkse roofmoord

De Hongaarse dominee András Pándy verhuisde in 1985 naar België. Pándy vermoordde begin jaren ‘90 zijn twee ex-vrouwen en vier kinderen en stiefkinderen. Bovendien verkrachtte hij drie van zijn dochters. Seriemoordenaar Pándy loste hun lijken op in een bad met ontstoppingsmiddel. Op enkele beenderen na, zoals vingerkootjes en een dijbeen, waren de lichamen opgelost. Het was dankzij DNA-onderzoek van Cassiman dat werd aangetoond dat Pándy effectief een kind had verwekt bij één van zijn dochters, wat de doorbraak was voor zijn veroordeling in 2002.

Wetenschapper van het volk

Cassiman drukte niet alleen zijn stempel op het forensisch onderzoek, maar “leerde zijn volk DNA kennen”, klinkt het bij geneticus Maarten Larmuseau. “Hij was een voorbeeld voor me en opeens mocht ik als jonge onderzoeker nauw met hem samenwerken”, zegt Larmuseau.

“Hij stapte bewust uit zijn ivoren toren en legde op zeer toegankelijke manier feilloos de complexiteit van DNA uit aan een breed publiek. Zijn impact reikt heel wat verder dan de wetenschap, hij mengde zich in het publieke debat op een manier waar veel academici vandaag nog veel van kunnen leren.”

Bron » De morgen