Tag archieven: Hervormingen justitie

Dan toch geen verjaring voor dossier Bende van Nijvel?

Geplaatst op door

De verjaringstermijn van zware misdaden die een grote impact hadden op de samenleving, zoals de feiten die de Bende van Nijvel pleegde, wordt waarschijnlijk afgeschaft. Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) heeft daarover een wetsontwerp klaar.

De Bende van Nijvel overviel in november 1985 de Delhaize in Aalst. Acht mensen kwamen om, wat het aantal moorden dat aan de Bende wordt toegeschreven op 28 bracht. Vanaf die dag begon de klok voor de verjaring ook te tikken. Door de ernst en impact van de feiten lag die op dertig jaar, maar een wetswijziging uit 2015 verlengde die termijn met tien jaar, dus tot 2025.

Het onderzoek naar de Bende loopt nog steeds, wat het praktisch onmogelijk maakt om eventuele verdachten voor de rechter te brengen en te laten veroordelen voor die verlengde verjaringstermijn afloopt.

Een wetsontwerp van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) moet de verjaringstermijn voor dit soort feiten afschaffen, wat betekent dat in het Bendedossier de deadline van 2025 zou wegvallen. De ministerraad gaf vandaag groen licht voor het ontwerp, dat nu naar de Raad van State gaat voor advies en dan terechtkomt bij het parlement voor verdere behandeling.

Ook terrorisme

De voorgestelde wetswijziging slaat op ‘ernstige misdaden zoals moord en roofmoord die de bevolking ernstige vrees hebben aangedaan of tot doel hadden de basisstructuren van het land te ontwrichten of te vernietigen’. Het gaat bijvoorbeeld ook om terrorisme.

‘Deze feiten hebben zo een grote impact op de samenleving dat verjaring vanuit maatschappelijk oogpunt niet is te verantwoorden’, laat Van Quickenborne in een persbericht weten. ‘Er moet blijvend gerechtigheid kunnen geschieden. Steeds betere onderzoekstechnieken kunnen in onopgeloste moorddossiers na decennia ook nog tot een doorbraak leiden.’

Verjaring is een belangrijk principe binnen het strafrecht. Het moet voorkomen dat iemand voor een klein vergrijp vele jaren later toch nog wordt berecht. ‘Het maatschappelijke nut ontbreekt en de zeer laattijdige bestraffing zou meer negatieve maatschappelijke gevolgen kunnen hebben dan het misdrijf zelf’, zegt de minister. ‘De verjaringstermijnen creëren maatschappelijke rust en een vorm van rechtszekerheid.’ Hoe zwaarder een misdrijf is, hoe langer die verjaringstermijn. Voor misdaden tegen de menselijkheid, genocide, oorlogsmisdaden en seksuele misdrijven tegen minderjarigen is de verjaringstermijn al afgeschaft.

Bron » De Standaard

Kan dossier Bende Van Nijvel binnenkort nooit meer verjaren? Minister Van Quickenborne wil verjaringsregels (roof)moord strenger maken

Geplaatst op door

De regering wil op voorstel van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) de verjaringstermijn afschaffen voor de ernstigste roofmoord- en moordzaken. De minister wil dat er altijd gerechtigheid kan geschieden voor de slachtoffers van zeer ernstige misdaden, los van de datum van de feiten. Als de nieuwe regeling officieel wordt ingevoerd, zou die grote gevolgen kunnen hebben voor het dossier van de Bende Van Nijvel, dat voorlopig in 2025 verjaart.

Er stond heel wat op de agenda van de ministerraad van de federale regering. Net voor de kerstvakantie wilden de ministers nog één en andere goedgekeurd krijgen. Eén van de zaken die op tafel lag, was een wetsontwerp van minister voor Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) over de verjaringstermijn.

Zo’n termijn houdt in dat de schuldige van een misdrijf na een bepaalde periode niet meer berecht en bestraft worden. “Zo kun je iemand die een brood heeft gestolen, na twintig jaar niet meer voor de rechter slepen”, zegt Van Quickenborne. “De verjaring als principe is dus heel belangrijk in onze rechtstaat.”

Uitzonderingen

Bij misdaden tegen de menselijkheid, genocide en oorlogsmisdaden is er wel een uitzondering. Die zaken kunnen altijd berecht worden, ongeacht hoeveel tijd er is verstreken sinds de feiten. “Sinds 2019 is dat ook zo bij seksuele misdrijven bij minderjarigen”, zegt Van Quickenborne.

Hij wil nu dat de verjaringstermijn voor moord of roofmoord kan worden geschrapt als die het land ernstig schaden, de bevolking ernstige vrees aandoen of als doel hebben de staatsstructuren te ontwrichten. Het zou dan aan de rechter zijn om te beslissen of de zaak aan zo’n criterium voldoet.

Volgens Van Quickenborne hebben dergelijke feiten zo’n grote impact op de samenleving dat verjaring, uit maatschappelijk oogpunt, niet te verantwoorden is. “Gerechtigheid moet blijvend kunnen geschieden in die gevallen”, zegt Van Quickenborne. “De samenleving verwacht dit van Justitie. Met dit wetsontwerp willen we dit mogelijk maken.” Volgens hem zouden nieuwe onderzoekstechnieken na decennia alsnog tot een doorbraak kunnen leiden in onopgeloste moorddossiers.

De ministerraad keurde het wetsontwerp vandaag goed. Dit wordt nu ter advies voorgelegd aan het de Raad van State. Daarna, met eventuele adviezen in rekening gebracht, wordt dit wetsontwerp aan het parlement voorgelegd.

Vereenvoudiging

De regels zouden strak vereenvoudigd worden. Naast de verjaring van zeer ernstige roof(moorden), wordt het principe van stuiting afgeschaft. Stuiting houdt in dat de verjaringstermijn wordt stopgezet en nadien van nul wordt hervat

Verjaring zal ook niet meer mogelijk zijn eens het dossier doorverwezen is naar de correctionele rechtbank. Ten laatste zou de huidige verjaringstermijnen, minimaal 6 maanden en maximaal 20 jaar, worden aangepast naar minimaal 1 jaar en maximaal 30 jaar. De termijn blijft wel afhangen van de minimale en maximale strafmaat die vasthangt aan een misdrijf.

Bende van Nijvel

De nieuwe regeling zou, eens doorgevoerd, mogelijk van toepassing kunnen zijn op terrorismedossiers of bijvoorbeeld het dossier Bende Van Nijvel. Dat was een groep misdadigers die in de jaren 80 in België een reeks moorden, inbraken, diefstallen en overvallen pleegde. Daarbij vielen in totaal 28 doden en ruim 40 gewonden. Voorlopig verjaart die zaak in 2025. “Een van de zwartste bladzijden in de geschiedenis van ons land”, zegt Van Quickenborne.

Bron » VRT Nieuws

Hoop voor slachtoffers Bende van Nijvel: moord en terreur zullen niet altijd kunnen verjaren

Geplaatst op door

De verjaringstermijn voor moord en roofmoord zal in uitzonderlijke gevallen volledig worden geschrapt. Dat staat in een wetsontwerp van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld), waarover gisteravond een akkoord werd bereikt binnen de meerderheid. Hierdoor zou het dossier van de Bende van Nijvel niet meer kunnen verjaren in 2025.

Vandaag bestaan er al een reeks misdaden die niet kunnen verjaren: misdaden tegen de menselijkheid, genocide, oorlogsmisdaden en seksueel misbruik van minderjarigen. Ongeacht hoeveel tijd er verstreken is kunnen zo’n zaken altijd berecht worden. Voor moord ligt de verjaringstermijn op 20 jaar, maar minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) wil die maximumtermijn in uitzonderlijke gevallen schrappen.

In welke gevallen? Als het gaat om moorden die “een land of internationale organisatie ernstig kunnen schaden”, “de bevolking een ernstige vrees hebben aangedaan” of “als doel hadden de basisstructuren van het land te ontwrichten of te vernietigen” zal een rechter kunnen beslissen dat de zaak niet meer kan verjaren. “Deze feiten hebben een dusdanig grote impact op de samenleving, dat verjaring vanuit maatschappelijk oogpunt niet te verantwoorden is”, aldus Van Quickenborne. “De samenleving verwacht van justitie dat het ook na veertig jaar nog gerechtigheid kan laten geschieden.”

Oplossing voor bendedossier

Volgens Van Quickenborne zou de nieuwe regeling – eens doorgevoerd – van toepassing kunnen zijn op terrorismedossiers of bijvoorbeeld het dossier van de Bende Van Nijvel. Onder zijn voorganger op Justitie, Koen Geens (CD&V), werd de verjaringstermijn voor het bendedossier opgetrokken na 40 jaar. Maar die termijn loopt af in november 2025, terwijl het onderzoek nog altijd lopende is. Vandaag keurt de ministerraad het wetsontwerp normaal gezien goed, nadat er gisteravond al een akkoord over werd bereikt tussen de verschillende kabinetten. Nadien vertrekt de tekst voor advies naar de Raad van State. De wet is dus nog niet meteen van kracht, maar zou zonder ongelukken wel op tijd in voege moeten gaan.

Stuiting

Het opheffen van de verjaring maakt deel uit van een breder wetsontwerp van minister van Justitie Van Quickenborne inzake hervorming van het strafprocesrecht. Daar staat ook in dat het principe van stuiting – de onderbreking van de verjaringstermijn – afgeschaft wordt. Verjaring zal niet meer mogelijk zijn eens een dossier doorverwezen is naar de correctionele rechtbank. Ook de verjaringstermijnen worden opgetrokken van minimaal 6 maanden en maximaal 20 jaar naar minimaal 1 jaar en maximaal 30 jaar. Dit blijft uiteraard afhangen van de minimale en maximale strafmaat die vasthangt aan een misdrijf.

Bron » Het Laatste Nieuws

Magistratuur wil geld van criminelen zelf kunnen gebruiken

Geplaatst op door

Een ‘Fonds voor Justitie’ spijzen met inkomsten uit de afkoopwet, dat wil de Brusselse procureur-generaal. ‘Voor een slagkrachtigere Justitie in strafzaken.’

Brussels procureur-generaal Johan Delmulle (archiefbeeld) wil dat 30 procent van de minnelijke schikkingen en geldboetes direct naar Justitie terugvloeit. belga
Dagelijks leggen rechters boetes op aan criminelen. In specifieke omstandigheden, zeker bij witteboordencriminaliteit, kunnen verdachten hun proces ook ‘afkopen’: met een vrij stevige som geld ont­lopen ze een strafzaak, na goedkeuring door een rechter. Via die verruimde minnelijke schikking vermijdt het parket een jarenlange procedureslag, die met een sisser kan uitdraaien.

De Brusselse procureur-generaal Johan Delmulle stelt voor om een ‘Fonds voor Justitie’ op te richten waar een vast percentage van die minnelijke schikkingen en penale boetes heen vloeit. ‘De magistratuur krijgt vaak het verwijt dat ze klaagt over een gebrek aan personeel en materiële middelen, maar zelf weinig ideeën aanreikt waar die middelen vandaan moeten komen. De oplossing kan worden gevonden in dat fonds’, stelt hij in zijn toespraak waarmee hij donderdag het gerechtelijk jaar opende. Hij stelt voor dat dertig procent van de minnelijke schikkingen en de geldboetes naar dat fonds kan gaan, waardoor het ‘op structurele wijze terugvloeit naar de federale gerechtelijke politie, het openbaar ministerie en de hoven en rechtbanken. (…) Dit om bij te dragen tot een snellere en slagkrachtiger Justitie in strafzaken.’

Onderzoek op apegapen

De voorbije vijf jaar brachten de verruimde minnelijke schikkingen meer dan vierhonderd miljoen euro op. Vorig jaar werden er 163 schikkingen afgesloten, goed voor ruim zestig miljoen euro. Dat geld komt terecht in de algemene begroting. Het totale budget van Justitie is twee miljard euro. Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) wil daar tegen 2024 sowieso een half miljard aan toevoegen.

De oproep van de Brusselse procureur-generaal hangt samen met de moeilijke financiële omstandigheden van politie en gerecht. In het voorjaar maakten het openbaar ministerie en de commissaris-generaal van de federale politie duidelijk dat de opsporing van zwaar banditisme op apegapen ligt. ‘Er is te veel gesneden’, zei commissaris-generaal Marc De Mesmaeker. Al een jaar kan de Brusselse federale gerechtelijke politie de dossiers van financiële criminaliteit niet meer bolwerken. ‘We zien alleen mist’, verklaarde federaal procureur Frédéric Van Leeuw. Om hun noodkreet in het parlement kracht bij te zetten, werden zeer expliciete beelden van folteringen uit het misdaadmilieu getoond aan de parlementsleden.

Bij zijn oproep maakt Delmulle de vergelijking met het Verkeersveiligheidsfonds. ‘Om bij te dragen tot een betere verkeersveiligheid, zijn de politie, FOD Mobiliteit en FOD Justitie de begunstigden van een belangrijk deel van de geïnde ontvangsten van onder meer de penale boetes. Ook een deel van de verbeurdverklaringen, waarbij crimineel geld wordt afgenomen, zou rechtstreeks naar Justitie kunnen vloeien, denkt Delmulle.

‘Zo’n fonds oprichten is niet zo eenvoudig’, reageert minister van Justititie Van Quickenborne via zijn woordvoerder. ‘De wet op zo’n begrotingsfondsen legt serieuze beperkingen op. Ook de praktische uitwerking waarbij de uitkeringen dienen te verlopen via meerdere instanties, is zeer complex.’

Naast zijn pleidooi voor het ‘Fonds voor Justitie’ herhaalde de procureur-generaal, bevoegd voor Brussel en Vlaams-Brabant, ook dat er dringend een oplossing moet komen voor de procureur van het arrondissement Brussel. Sinds de vorige, Franstalige, procureur daar vertrok, neemt een Nederlandstalige adjunct zijn taken over, maar dat is een vervanging. De officiële benoeming van de Brusselse procureur blijft uit. ‘We zoeken naar een oplossing’, zegt het kabinet-Justitie.

Bron » De Standaard | Nikolas Vanhecke

Slachtoffers automatisch gebrieft bij vrijlating dader

Geplaatst op door

Als slachtoffers dat willen, zal justitie hen auto­matisch een brief sturen wanneer een veroordeelde penitentiair verlof krijgt of definitief de gevangenis mag verlaten. Bij zware misdrijven contacteert een justitiehuis hen.

In mei kwam ex-bokser en ex-militair Hicham Diop vrij uit de gevangenis. Hij was veroordeeld tot een celstraf van vijftien jaar voor de mesaanval op een koppel politiemensen, die de aanslag met veel ­geluk overleefden. Na een derde van zijn straf kwam Diop in aanmerking voor een voorwaardelijke invrijheidstelling.

Het koppel dat hij had aangevallen wist niets van zijn vrijlating. ‘Wij zijn niet op de hoogte ­gebracht’, zei slachtoffer Filip De Pauw enkele weken geleden, nadat hij en zijn partner het nieuws ­hadden vernomen. ‘We hebben het per toeval gehoord. Dit is voor ons een slag in het gezicht.’ Hij vond dat justitie hen met de vrijlating van Diop in de steek had gelaten. In een reactie verwees het Gevangeniswezen naar de griffie van de rechtbank als verantwoordelijke om slachtoffers te verwittigen.

Zaak-Dutroux

Het incident maakt duidelijk hoe het gerecht het moeilijk blijft hebben met de opvolging van slacht­offers van misdrijven. Dat komt doordat het strafrecht in ­oorsprong draait om een proces van de maatschappij, vertegenwoordigd door het openbaar ­ministerie, tegen een persoon die een misdrijf heeft gepleegd.

Door de zaak-Dutroux (over de ontvoering, opsluiting en dood van jonge meisjes door Marc Dutroux) kwam er meer aandacht voor slachtoffers, maar dan vooral in de fase van onderzoek en proces. Griffies kunnen hen wel op de hoogte brengen over de strafuitvoering van een veroordeelde dader, maar de systematiek daarachter ­verschilt per gerechtelijk arrondissement. Daardoor gebeurt het niet altijd.

‘De emotionele impact van een uitspraak door een rechter is voor veel slachtoffers en nabestaanden bijzonder groot’, beseft minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD). ‘Slachtoffers zullen voortaan systematisch ­geïnformeerd worden over hun rechten tijdens de strafuitvoering.’

Die automatisatie gaat op donderdag 1 september van start. ­Nadat de rechter een vonnis met een gevangenisstraf heeft uitgesproken, zullen de ­burgerlijke partijen altijd een brief toegestuurd krijgen waarin hun rechten staan uit­gelegd. Daar zal ook een ‘slachtofferfiche’ bij zitten, waarmee ze kunnen aangeven hoe ze die rechten willen uitoefenen. In de eerste plaats gaat het om informatie krijgen wanneer de veroordeelde vraagt om onder voorwaarden vrij te komen, zoals bij een verlof uit de gevangenis, met een enkelband of bij een definitieve vrijlating. De burgerlijke partijen kunnen ook vragen om voorwaarden, zoals een contactverbod of het verbod voor de ­veroordeelde om zich in een ­bepaalde regio te begeven.

Herwerkte brief

Zo’n ‘slachtofferfiche’ bestaat al langer binnen justitie, zelfs in twee verschillende vormen, maar is ­herschreven om de inhoud duidelijker te maken. De fiche begint met een uitleg over de procedure van strafuitvoering. Als ze eenmaal is ingevuld, komt ze terecht in het strafuitvoeringsdossier. De veroordeelde en zijn advocaat zullen wel geen toegang hebben tot het adres van het slachtoffer.

Voor de slachtoffers en de nabestaanden van zware misdrijven komt daar nog bij dat de justitiehuizen hen spontaan zullen ­contacteren over hun rechten. De justitiehuizen, die in Vlaanderen bevoegd zijn voor slachtoffer­onthaal, zullen daarvoor automatisch een melding krijgen. Het gaat om opzettelijke en onopzettelijke feiten die de dood van een slacht­offer hebben veroorzaakt, waar­onder vergiftiging en foltering, en om verkrachting. Ook na veroordelingen bij ‘pogingen tot’ dat soort misdrijven, zullen justitieassistenten de slachtoffers contacteren. De diensten werden daarvoor versterkt.

‘Dit is een nieuwe, belangrijke stap in een verwaarloosde kerntaak van justitie: het slachtoffer op de eerste plaats zetten’, vindt Vlaams minister van Justitie en Handhaving Zuhal Demir (N-VA), die bevoegd is voor de justitie­huizen. ‘Een menselijke aanpak, respect voor trauma´s, begeleiding in de juridische procedure en up-to-date informatie over de straf van de dader zijn een basis om te kunnen helen na een misdrijf. Het is geen service, het is een recht.’

Bron » De Standaard | Nikolas Vanhecke