De zaak -Borains

De mysterieuze rol van Josiane Debruyn

Eén van de interessantste dossiers voor de mensen die het gerecht en de politiek proberen te controleren is ongetwijfeld dat van de Bende van Nijvel. Toen de Borains, een half dozijn marginale pseudo-criminelen uit de Borinage, in 1988 voor een aantal Bende-overvallen voor het Hof van Assisen van Bergen moesten verschijnen, had Jean-Paul Dumont geen enkele Borain als cliënt. Een probleem, want dat betekende dat hij geen toegang had tot het gerechtelijke dossier over de Bende van Nijvel. Josiane Debruyn, één van de beschuldigden, werd toen verdedigd door meester Françoise Delplancq.

De dag dat het proces begon, kwam Debruyn om totaal onduidelijke redenen niet opdagen. De rechter besliste haar een apart proces te geven. Bij dat ‘eigen proces’ was ze wel op tijd. En haar advocaat was niet meer meester Delplancq, maar Jean-Paul Dumont. En Debruyn was zichzelf niet meer: ze was helemaal ‘gerestyled’, verkoopbaar gemaakt door haar nieuwe advocaat.

Hij had haar zelfs een aantal weken in een motel in de buurt van Brussel ondergebracht, waar hij haar psychologisch op het proces had voorbereid. Dumont had de kosten voor dat motel zelf betaald. Waarom stak Dumont geld in een vrouw die zelf geen rooie duit had, en die zelfs geen honderdste van het doorsnee-ereloon van een advocaat als Dumont – dat meestal in de vele miljoenen loopt – kon ophoesten? Geef toe, een advocaat die geld geeft, het is weer eens wat anders.

Het proces tegen de bende van de Borinage.

Misschien ligt de reden in de rol die Josiane Debruyn in de Borains-saga speelde. De onvoorspelbare Debruyn was een sleutelfiguur. Zij had het wapen van Michel Cocu, de zogezegde baas van de Borains, naar de rijkswacht gebracht. Op basis van dat wapen concludeerde het parket van Nijvel dat de Borains een onderdeel van de Bende van Nijvel waren, want het wapen zou zijn gebruikt bij een aantal Bende-overvallen. Dat wapen was het enige tastbare bewijs dat het Belgische gerecht tegen de Borains had. En toen een aantal ballistische onderzoeken duidelijk maakte dat het wapen van de Borains zo goed als zeker niet bij die overvallen was gebruikt, wankelde de stelling van het parket van Nijvel.

Eerst probeerde men nog het ballistische onderzoek van het gerenommeerde Duitse Bundeskriminalamt weg te moffelen, maar uiteindelijk lekte het toch uit. Het schandaal was groot, en de Borains werden vrijgesproken. Vermoedelijk was het wapen een onderdeel van een gruwelijke machinatie die was opgezet om de Borains als de Bende van Nijvel te laten veroordelen.

Maar dat betekent dat Josiane Debruyn – al dan niet bewust – een rol heeft gespeeld in die machinatie, want zij had het wapen dat de Borains de das omdeed, naar de rijkswacht van Bergen gebracht, waar heel toevallig Christian Amory werkte, een lid van de criminele groep rond ex-rijkswachter Madani Bouhouche. Hebben ook deze keer geheime opdrachtgevers advocaat Dumont vergoed voor het vele werk en geld dat hij in Josiane Debruyn heeft gestoken? Wilde men dat Debruyn tijdens het proces in het gareel zou lopen? Vragen die onbeantwoord blijven.