Een tiener, een kassierster en een ex-bankdirecteur: ook in Overijse was niemand veilig voor de Bende van Nijvel 37 jaar geleden
Op 27 september is het exact 37 jaar geleden dat de bende van Nijvel een van zijn vele bloederige raids hield in Overijse. Met de zware balans van vijf doden was het de op een na bloederigste overval van de bende.
De parking van de Delhaize in Overijse, 20.27 uur. Drie gewapende mannen stappen uit een Golf GTI. Ze dragen carnavalsmaskers en spreken Frans. Een van hen draagt een masker met het gezicht van de toenmalige Franse politicus Jacques Chirac.Het trio twijfelt niet en opent onmiddellijk het vuur. De 14-jarige Stefaan Noté, die niet ver van het warenhuis woont, is samen met twee vrienden met de fiets op de parking aan het spelen. Hij is op slag dood.
De moordenaars zetten hun weg verder en gaan op zoek naar een menselijk schild om de supermarkt binnen te stappen. Een van hen stapt naar enkele mannen die verkiezingsposters van de CVP zijn aan het ophangen. Luc Bennekens (31) staat op een ladder affiches te kleven terwijl zijn vrienden Mark en Theo onderaan staan. In het Frans wordt hem bevolen naar beneden te komen. “We dachten eerst dat het om een carnavalsmop ging”, getuigde Mark later . “Maar toen we zagen dat een 14-jarige jongen doodgeschoten werd, wisten we dat het geen mop was. Seconden later werd Luc als levend schild de winkel ingesleurd.”
In de winkel gaat de horror onverstoord verder. Een van hen begint meteen te vuren in de rekken met wijnflessen en roept om te geen liggen én om het geld uit de kassa”s. Onmiddellijk ontstaat paniek. Ze moeten op de grond gaan liggen. Terwijl één dader richting de burelen loopt om de brandkasten te openen en het aanwezige geld te stelen, schiet de derde dader in het rond. De kassiersters moeten hun kassa’s openen. En wel meteen. “Ouvre ta caisse, ou tu vas crever”, klinkt het meermaals. Een van hen, Rosa Van Kildonck (37), krijgt een kogel door het hoofd. De vrouw sterft onmiddellijk. Volgens sommigen laat ze het leven omdat ze te traag reageerde op het beval van de bende. Haar weduwnaar zou dit later echter ontkrachten.
“Er zijn er die beweren dat ze niet vlug genoeg haar kassa open kreeg, maar dat is niet waar. Er is in de kranten geschreven dat ze juist die avond een zieke collega moest vervangen, maar ook dat is niet waar”, getuigde hij enkele maanden na de aanslag. “In die zes jaar dat ze bij Delhaize werkte is het maar drie keer voorgevallen dat ze op vrijdagavond moest werken en ik heb wel eens gedacht: had ze nu toch op zaterdag moeten werken. Maar in Aalst heeft de Bende op een zaterdag toegeslagen. Het is gewoon het noodlot en daar is niets aan te doen.” Het is een van de vele vragen die rond de overval – net zoals bij de andere overvallen – zal blijven hangen. Een jonge studente die als kassierster werkt ontsnapt aan de dood. Ze krijgt haar kassa niet open maar omdat een oudere collega haar komt helpen behoudt de gangster zijn kalmte. Al snel verlaten ze de winkel waarna er een doodse stilte valt.
Op weg naar buiten roven de daders de verschillende kassa’s leeg. Ze steken het geld in een grijze vuilzak die aan de riem van de reus hangt. Hun buit bedraagt in totaal een slordige 200.000 Belgische Frank. Luc Bennekens vergezelt hen onder dwang naar buiten. Op de parking wordt hij in koelen bloede vermoord. De terreur gaat onverminderd verder. De bestuurder van een Peugeot 504 kan nog op tijd ontsnappen terwijl zijn wagen onder vuur genomen. Jean-Pierre Busiau heeft minder geluk. Wanneer hij in zijn wagen wil stappen wordt hij eveneens neergeschoten. Naast het lichaam van Busiau wordt uiteindelijk nog een vijfde lichaam gevonden, dat van bankier Léon Finné . Intussen scheuren de drie gangsters met hun Golf GTI weg van de parking richting Brussel.
Léon Finné, een van de dodelijke slachtoffers bij de overval in Overijse, zal al snel een van de bekendste/beruchtste slachtoffers van de bende worden. De gewezen bankdirecteur kwam terug uit het Groot Hertogdom Luxemburg. Hij maakte een tussenpauze in Overijse om een krant te kopen maar werd geëxecuteerd door de reus. Al hebben verschillende getuigen hier altijd vragen bij gesteld. Zo stelden sommigen dat de wagen van Finné, waarnaast hij neergekogeld zou geworden zijn, er bij de aankomst van de bende er niet geparkeerd stond. Een Britse vrouw stond aan de kassa toen de overval begon. Zij zag Finné liggen na de overval.
“Het leek alsof hij al langer dood was; Hij was asgrauw. Heel anders dan het jongetje, hoewel ze op ongeveer hetzelfde moment zouden gedood zijn”, getuigde ze in Terzake jaren later. Ook zijn er altijd twijfels blijven bestaan of Finné wel zo’n toevallig slachtoffer was. Zo zou hij zich beziggehouden hebben met wapendeals en schimmige financiële constructies. Ook had hij voor de overvallen van de bende al gewaarschuwd ‘dat er iets stond te gebeuren’. Net zoals ongeveer elke theorie in het onderzoek zou het nooit concreet gemaakt worden.
Achteraf wordt duidelijk dat de gangsters voor ze in Overijse langskwamen vlak ervoor in Eigenbrakel een ander bloedbad hadden aangericht. Hier gingen ze met een kind als menselijk schild het warenhuis binnen. Drie mensen worden in en buiten de winkel neergekogeld. de buit: een kleine 400.000 frank. Daarna spoeden ze zich naar hun wagen en scheuren ze richting Overijse;
Na het dubbele bloedbad loopt dat onderzoek immers vrijwel meteen in de soep. Belangrijke getuigen worden niet of heel summier gehoord. “We zijn aan de kant geschoven”, zouden verschillende getuigen van de overval later beweren. Een volwaardige reconstructie is er nooit gebeurd. Onmiddellijk is er discussie over welk parket het onderzoek op zich neemt en hoe de verschillende parketten de informatie moeten uitwisselen. Het zorgt voor grote irritaties en frustraties bij de betrokkenen. Op 8 november 1985 houden de nabestaanden van de slachtoffers van de overvallen in Eigenbrakel en Overijse en hun advocaten een persconferentie om de tekortkomingen in het onderzoek aan te duiden en om aan de verantwoordelijken maatregelen te vragen. Eén dag later slaagt de Bende een laatste keer toe in Aalst.
Ook 37 jaar later is er geen spoor van de daders. Talloze theorieën zijn er naar voren geschoven. Van extreem rechtse terreur over afpersing van de Delhaizegroep tot louter banditisme. De kans is vrijwel onbestaande dat het nog ooit tot een proces komt. In 2025 verjaart het dossier immers. In Overijse zal de schaduw van de bende alleszins altijd blijven hangen.
Bron: Het Laatste Nieuws | Wouter Hertogs | 24 September 2022