Nasleep

“Het dossier is nu definitief ondergespit”

De mensen in Aalst hebben zeer gemengde gevoelens over de opgravingen in het Bois de la Houssière. Peter Callebaut, advocaat van enkele Bendeslachtoffers, verwoordt het zo: “Sorry, maar we worden moedeloos van al de operettes die de onderzoekers in Jumet opvoeren. We hadden al de robotfoto’s gehad, waarvoor de getuigen onder hypnose moesten worden gebracht, toen volgden de verhoren van verdachten met de leugendetector, en nu dus die graafwerken. Mijn cliënten koesteren telkens weer de stille hoop dat er eindelijk opheldering komt, maar keer op keer loopt het met een sisser af. Dat is allemaal niet goed voor de gemoedsrust. Toen het dossier-Aalst een jaar of dertien geleden naar Jumet werd overgeheveld, hebben wij dat een begrafenis genoemd. Wel, de ceremonie in dat bos is achter de rug, het dosssier is nu definitief ondergespit.”

“We weten de komende weken zeker wat te doen”

In het Bois de la Houssière werd na anderhalve week van woelen in de ondergrond een einde gemaakt aan het zoeken van de ‘killer’ van de Bende van Nijvel. Het lijk is niet gevonden. De speurders van de Cel Waals Brabant zijn niettemin tevreden. “Destijds zijn hele theorieën ontwikkeld over de vraag waarom de Bende er na de aanslag op de Delhaize in Aalst mee stopte”, zegt onderzoeksleider Eddy Vos. Er werd gespeculeerd over een som geld die Delhaize aan iemand zou heb ben betaald, een videocassette met beelden van de roze balletten of zelfs een verband met de plaatsing van kernwapens in België. Ook al blijven die hypothesen voor sommige feiten open, zoals alle hypothesen, ik denk dat we nu echt wel kunnen stellen dat we de reden kennen waarom de Bende ermee ophield: de leider was omgekomen.”

Gegraven werd er op vier percelen. In de door experts van de DVI aangeduide zone werden muntstukken van 1 frank uit de vroege jaren zeventig en een horloge aangetroffen. Op de plaats waar getuigen een Golf GTI en twee mannen opmerkten met daarnaast een op de grond liggend lichaam werden een vest en zowel kogelhulzen als koppen aangetroffen. Op twee andere plaatsen, waar kort na de feiten in Aalst de GTI uitbrandde en waar een uur voor de aanslag gewapende mannen gezien werden, is niets gevonden.

Vooral de munitievondst wordt bij het CWB als belangrijk beschouwd. “Als het labo bevestigt wat wij denken, is dit de eerste vondst van materiële sporen van de Bende in achttien jaar”, zegt Vos. Geen lijk dus, maar het Bois de la Houssière is wel een kleine 700 hectare groot. “Toeval, wij willen wel”, zegt Vos. “Maar uitgerekend op de door de getuigen aangeduide plaats munitie van dat type aantreffen, dat kan volgens ons maar één ding betekenen.”

De ‘killer’ zou die nacht door zijn kornuiten zijn omgebracht in het bos. Wat de getuigen zagen, was allicht niet het begin van zijn begrafenis, maar het moment net na zijn executie. “Om halfeen ’s nachts”, benadrukt Vos. “Ik zie niet goed in hoe men in die vier uren na de raid in Aalst losgeld kan hebben betaald, een videotape overhandigd of een rakettenbesluit bijgesteld. Dit waren criminelen voor wie het gewoon op zeker moment fout afliep.”

De CWB verwacht volgende week de eerste resultaten van het DNA-onderzoek op vest, horloge en kogelhulzen. Die kunnen met wat meeval worden vergeleken met de luttele DNA-sporen die de Bende destijds naliet. De belangstelling voor de Bende die tussen 1982 en 1985 een spoor van 28 lijken door België trok, zorgde voor een nieuwe opstoot van meldingen bij de CWB. “Allerlei nieuwe getuigenissen en tips”, zegt Vos. “We weten de komende weken zeker wat te doen.”

De zoektocht naar het lijk van de Killer in het Bois de la Houssière.

“Er was helemaal geen lijk”

“Er waren meer wagens, meer daders en er was helemaal geen lijk. Een agent van de gemeentepolitie weet nu plots te melden dat hij een van de gangsters getroffen heeft bij de vlucht van de Bende uit Aalst. Zever, zeg ik. Als dat echt gebeurd was, had hij dat destijds moeten melden, wat hij niet gedaan heeft. Maar Jumet bouwt daar een werkhypothese op. Dat is onrustwekkend. Hoe kun je in godsnaam resultaat boeken als je opereert op wolk 17.859, ergens heel ver weg van de realiteit.”

Aan het woord een gewezen Deltaspeurder, die 20 jaar geleden de overval op de Delhaize van Aalst onderzocht. Die overval, op 9 november 1985, was het orgelpunt van een vier jaar durende moordcampagne waarbij alles samen achtentwintig doden en minstens een dozijn gewonden vielen, de meeste van hen in warenhuizen. Geen van de moorden werd ooit opgehelderd en de Bende van Nijvel is uitgegroeid tot het grootste mysterie uit de Belgische gerechtelijke geschiedenis. Nog altijd probeert een tiental speurders van de cel in Jumet licht in de zaak te brengen.

Vorige maand, nadat de Aalsterse agent achttien jaar na de feiten met zijn verhaal over de schietpartij boven water was gekomen, heeft de cel opgravingen laten uitvoeren in de buurt van het Kanaal van Ronquières. Tegelijk waren er getuigen opgedoken die, wat verderop, in het Bois de la Houssières, de nacht van de overval twee mannen gezien hadden die bij een levenloos lichaam stonden. Vlakbij stond een Golf GTI geparkeerd. Vermoedelijk had de politieman inderdaad de killer van de Bende geraakt, zo redeneerde Jumet, want die was tijdens de vlucht achteraan in de wagen gesprongen en zat dus op de meest kwetsbare plek. Diezelfde nacht hadden de gangsters hem en in een klap ook de Bende begraven in het bos. Vandaar dat we na de overval van Aalst nooit meer iets van hen vernomen hebben, althans, daar gingen ze in Jumet van uit.

“Dat de belangrijkste verdachten na de overval op de Delhaize van Aalst bij bosjes werden opgepakt en dat de Bende misschien daarom niet meer toegeslagen heeft, vergeten ze gemakshalve te vermelden. Ik vrees dat dat hele opgravingsritueel een poging is om de mensen aan het verstand te brengen dat de leider dood is, dat België niets meer te vrezen heeft, en dat het dus al bij al niet zo erg is dat ze de Bende nooit hebben kunnen oprollen.” De speurders van Jumet hebben toch een jas, munitie en een horloge opgedolven, precies op de plek waar de getuigen dat levenloze lichaam gezien hadden? “In alle Belgische bossen wordt gejaagd, dus vind je altijd wel wat als je begint te graven.”

“Begin jaren ’80 was dat bos ook een oefenplek voor onder meer schutters van het extreem-rechtse Brusselse Westland New Post. Verschillende leden van die militie werden veroordeeld voor dubbele moorden, en – toegegeven – sommige behoorden ook tot Bendeverdachten. Maar hebben die jas en die hulzen daarom noodzakelijk met de Bende van Nijvel te maken? Het zou toch bizar zijn dat de medeplichtigen de killer begraven maar hem eerst zijn jas uittrekken en die dan op een andere plek gaan onderspitten. En zijn kogelvrije vest dumpen ze dan maar meteen wat verderop in het Kanaal van Ronquières. Dat houdt toch allemaal geen steek. Je stopt gewoon zo snel mogelijk dat lichaam onder de grond en maakt dat je wegkomt.”