Binnen het jaar wil minister van Justitie Koen Geens (CD&V) een ‘assisen 2.0′ installeren: de zogenaamde Criminele Kamers. Verdachten van misdaden waarop minstens 20 jaar cel staat, zullen worden berecht door vier juryleden en drie beroepsrechters.
“Binnen het jaar zou de nieuwe wet gestemd moeten worden”, zegt Geens. “Alle misdrijven waarop minstens 20 jaar opsluiting staat (moord, doodslag, terreuraanslagen met slachtoffers, zware zedenfeiten, red.) zullen door Criminele Kamers worden behandeld. Bij elke rechtbank van eerste aanleg zal zo’n kamer worden geïnstalleerd.”
Vier lekenrechters zullen worden uitgeloot en samen zetelen met drie beroepsrechters. Ze hebben samen de volle bevoegdheid om te oordelen over de schuld en de strafmaat. Voor de strafbepaling en schuldvraag wordt met een meerderheid gestemd. De beroepsrechters en de juryleden kunnen het hele proces vrij met elkaar praten en overleggen. Het vonnis moet gemotiveerd worden. Ook het Openbaar Ministerie en de griffier maken deel uit van de Criminele Kamer.
Bij vroegere assisenzaken werd de juryleden op de eerste procesdag uitgeloot en wisten ze van het strafdossier niets af. Daarom werd de hele procedure mondeling gevoerd, en moest het hele onderzoek “ter zitting” worden overgedaan. Daardoor duurden sommige processen maanden.
Geens: “Nu zullen de lekenrechters minstens een week vooraf worden uitgeloot en in de dagen voor het proces het strafdossier kunnen bestuderen, onder begeleiding van de beroepsmagistraten. De lekenrechters zullen beslagen op het ijs komen en dat zal voor veel tijdswinst zorgen.”
De getuigenstoet wordt beperkt. “We stappen af van processen met een paar honderd getuigen. Dat kan korter en efficiënter, zonder afbreuk te doen aan de rechten van verdediging en de belangen van alle betrokken partijen”, zegt Geens. Tegen elk vonnis van een Criminele Kamer kan beroep worden aangetekend door de veroordeelden en/of het openbaar ministerie.
Het ziet er dus naar uit dat er na jaren gebakkelei over de hervorming van assisen eindelijk een procedure op tafel ligt die solide is. De burger als rechter voor één proces wordt in ere hersteld. “In de Criminele Kamers zijn ze zelfs in de meerderheid. Het is best mogelijk dat de vier lekenrechters ‘ja’ stemmen en de beroepsrechters ‘neen’ in bepaalde zaken.” Geens heeft er vertrouwen in dat hij nog voor het einde van deze legislatuur landt met het wetsontwerp.
Bron » De Morgen