Elk bedrijf dat in België communicatie aanbiedt, moet straks data van gebruikers bijhouden. Het sterk beveiligde Signal komt in de problemen.
Signal is een chatapp van Amerikaanse makelij, die ruim 40 miljoen gebruikers heeft. Vanwege de hoge graad van privacy geven wereldwijd onder meer activisten en journalisten de voorkeur aan de app om gevoelige gesprekken te voeren.
De nieuwe regels over gegevensopslag hebben gevolgen voor iedereen die een vorm van elektronische communicatie mogelijk maakt, hoe klein of groot een onderneming ook is. Ze gelden voor telecomoperatoren zoals Proximus en Telenet, en dus ook voor kleinere buitenlandse spelers zoals Signal – en alles daartussenin.
De aanbieders moeten de metadata van een conversatie bijhouden: wie communiceert met wie via hun netwerk, met welk toestel en vanop welke plek. De inhoud van de gesprekken moeten ze niet bijhouden. Metadata geven op zich al veel prijs. Onder meer inlichtingen- en veiligheidsdiensten kunnen de gegevens opvragen in de strijd tegen zware criminaliteit.
De regels voor die opslag werden in het verleden al meermaals aangepast, omdat de algemene bewaring van gegevens van alle gebruikers een schending van de privacy was. Een nieuw wetsontwerp werd enkele weken geleden ingediend in de Kamer. Na verschillende juridische procedures zou het eens en voor altijd de kwestie van de gegevensopslag moeten oplossen.
Uit het ontwerp valt af te leiden dat de chat-app Signal hier niet meer zal kunnen functioneren. Signal houdt hoogstens het telefoonnummer van de gebruikers bij, niet met wie dat nummer in contact staat. Het veel populairdere Whatsapp, eigendom van Meta, slaat wel een hele reeks gegevens op, net zoals Telegram.
‘Dit ontwerp dwingt Signal om zijn systeem aan te passen’, bevestigt cryptograaf Bart Preneel (KU Leuven). ‘Het wordt eigenlijk verplicht metadata bij te houden en de autoriteiten er toegang toe te verlenen als ze dat vragen. Signal zal waarschijnlijk moeten sluiten in België.’ Het bedrijf reageerde nog niet op een vraag van De Standaard om commentaar.
Gevangenisstraf
Het feitelijke verbod op Signal dat dit wetsontwerp inhoudt, maakt de wet opnieuw vatbaar voor kritiek. In de totstandkoming vorig jaar, nog in de schoot van de regering, was er sprake van een achterpoortje waardoor telecomaanbieders bijvoorbeeld de politie toegang zouden moeten geven tot versleutelde gesprekken. Na algemeen protest werd dat eruit gehaald.
Behalve de verplichting om metadata bij te houden, staat in het wetsontwerp dat die data niet versleuteld mogen worden opgeslagen.‘Deze wet maakt de technieken van Signal illegaal’, gaat Preneel voort. ‘Voor de Tor-browser (die het mogelijk maakt om zo goed als anoniem het internet te gebruiken, red.) geldt hetzelfde.’
In het wetsontwerp staat dat personen die weigeren mee te werken of bewaarde gegevens doen verdwijnen, worden gestraft met een gevangenisstraf van zes maanden tot een jaar of een boete tot 20.000 euro.
Groen-Kamerlid Stefaan Van Hecke, die voorzitter is van de commissie die het ontwerp bespreekt, zegt niet op de hoogte te zijn van de gevolgen voor Signal en co. ‘In de commissie zal er alle ruimte zijn voor het debat over de nieuwe regels’, verzekert hij.
Bron » De Standaard