Terug van weggeweest: gratie voor veroordeelden

Justitieminister Koen Geens (CD&V) heeft weer aangeknoopt met de traditie van de ‘gratieverlening’, zo zei hij in De Ochtend op Radio 1. Die praktijk was in 2013 tijdelijk on hold gezet door toenmalig minister van Justitie Annemie Turtelboom (Open Vld) na heel wat verontwaardiging daarover. Geens onderstreepte wel dat het om zeer specifieke gevallen gaat.

“Ik knoop aan bij een regel in de grondwet die de koning toelaat om de uitvoering van een straf – dus niet de straf zelf – geheel of gedeeltelijk kwijt te schelden”, bevestigt Geens. Dat is opmerkelijk want eind 2013 veroorzaakte het thema van de koninklijke gratie nog heel wat heisa. Koning Filip had toen de strafuitvoering van zeker 11 verkeersovertreders kwijtgescholden, tot grote verontwaardiging van verenigingen van verkeersslachtoffers.

Maar de uiteindelijke beslissing tot gratieverlening ligt niet bij de koning, maar wel bij het ministerie van Justitie. Daarom besliste toenmalig minister van Justitie Annemie Turtelboom toen om zeker tot aan de verkiezingen in mei 2014 niet meer toe te geven aan gratieverzoeken. Geens is daar intussen op teruggekomen. Of dat politiek afgetoetst is? “Wat mij betreft is het nodige overleg gevoerd.”

Hij onderstreept dat die gratie verleend wordt “bij een heel klein percentage van de gevallen” – 21 gevallen op 330 – en over kleine vergrijpen zonder slachtoffers of waar de slachtoffers zijn vergoed. De feiten verdwijnen niet uit het strafregister en de genade is geen rem op de beoordeling van recidive.

Concreet gaat het bijna altijd om gevallen waarin iemand ziek was of de rechter niet wist dat hij ziek was toen de straf werd uitgesproken, verduidelijkte de minister. Vaak gaat het om mensen die chemo of een nierdialyse moeten ondergaan, of mensen met alzheimer. Geens verwijst ook naar een vrouw met een miskraam die haar werkstraf niet meer kan uitvoeren. “Er zijn nu eenmaal zaken waarin de omstandigheden zo schrijnend zijn dat het hoogste recht overkomt als onrecht.”

Volgens Geens wordt er bij de gratieverlening niet over één nacht ijs gegaan en kunnen alle mogelijke instanties, van de procureur-generaal tot de politie, hun advies uitspreken.

Bron » De Morgen