De Raad van State heeft bedenkingen bij de plannen om assisen te hervormen. Alleen misdaden tegen de politie of met een minderjarig slachtoffer nog voor een volksjury brengen, is discriminatie. De regering ziet in het advies een kans om assisen dan maar helemaal af te bouwen.
Al in de eerste hervormingsplannen van Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) was er sprake van een verregaande vermindering van het aantal assisenzaken. De bedoeling was dat er alleen nog twee soorten misdaden bij een volksjury zouden terechtkomen: feiten gepleegd tegen een politie-ambtenaar (zoals de moord op agente Kitty Van Nieuwenhuysen) en misdaden waarbij een minderjarig slachtoffer was betrokken. Door een advies van de Raad van State moet die hervorming nu stevig worden bijgestuurd.
Volgens de Raad zou dit nieuwe systeem namelijk een vorm van ongelijkheid in de hand werken: de ene verdachte zou voor een ‘gewone’ rechter verschijnen en de andere voor een volksjury. En omgekeerd zouden de slachtoffers van eenzelfde soort misdrijf hun zaak behandeld zien door een andere rechtbank.
Bronnen binnen de regering bevestigen aan De Standaard dat de bijsturing erin bestaat assisen helemaal af te bouwen. De aanpassing zou al zijn goedgekeurd in de werkgroepen tussen de kabinetten. Later deze week kunnen ook het kernkabinet en de ministerraad zich over de hervorming buigen.
De afbouw bestaat er concreet in dat alle criminele feiten ‘correctionaliseerbaar’ worden. Dat wil zeggen dat ze terechtkomen bij een strafrechter van de correctionele rechtbank. Alleen wanneer een kamer van inbeschuldigingstelling toch beslist om iemand door te verwijzen naar een hof van assisen, zal het proces daar nog plaatsvinden.
De kans dat zoiets voorkomt, is echter klein en zal dus een uitzondering op de regel zijn. Magistraten, zeker bij de hoven van beroep, zijn afkerig tegenover de procedure omdat het volgens hen dikwijls om tijdverlies gaat. Ook onderzoeksrechters en speurders die er moeten getuigen, zouden hun tijd liever anders besteden.
De afbouw van assisen moet via zo’n omweg gebeuren omdat een echte afschaffing alleen kan als er een tweederdemeerderheid in het parlement is. De assisenprocedure maakt immers deel uit van de grondwet.
De wrevel over assisenzaken is groot, vooral omdat het geldverslindende machines zijn. Het hele gerechtelijk onderzoek wordt er mondeling opnieuw gedaan voor een twaalfkoppige jury. De Gentse voorzitter van het hof van beroep berekende dat een gewone assisenzaak, zonder extra veiligheidsmaatregelen, vijf keer duurder is dan een doorsnee proces bij de strafrechter.
Bron » De Standaard