Vandaag heeft de ministerraad het wetsontwerp rond burgerinfiltranten goedgekeurd. Daarmee kunnen nu ook gewone burgers infiltreren in het criminele milieu. Maar kan iedereen dat zomaar en wie controleert die mensen? 5 vragen en antwoorden.
Tot nu toe bestond er al een regeling voor burgerinformanten, die enkel informatie verschaffen vanuit een crimineel milieu. De wetgeving rond burgerinfiltranten gaat een pak verder, want zij mogen ook bepaalde criminele feiten plegen in het kader van hun opdracht.
1. Wat zijn burgerinfiltranten?
Door de nieuwe regeling kunnen nu ook gewone burgers infiltreren in de georganiseerde misdaad. Ze bezorgen politie en gerecht dan informatie die ze hebben vergaard binnen het criminele milieu. Daarvoor mogen ze ook in beperkte mate criminele feiten plegen, zoals bijvoorbeeld een wapen ophalen, witgewassen gelden vervoeren of verdovende middelen bewaren. Sommigen worden betaald, anderen niet.
2. Waarom was dat nodig?
Het was de procureur-generaal van Brussel Johan Delmulle die de kat de bel aanbond. Bij de opening van het gerechtelijk jaar in september vorig jaar riep hij op om in terreurzaken burgerinfiltranten in te zetten. Tot nu kon enkel de politie dat. “Maar politiemensen laten infiltreren in het zeer gesloten en achterdochtige terroristische milieu is zeer moeilijk en tijdrovend”, klonk het toen.
Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) zei dat hij bereid was om erover na te denken. “Het is nodig, want de politie kan simpelweg niet in alle milieus infiltreren”, zei hij. “En er zijn bijvoorbeeld ook te weinig politieambtenaren van specifieke origine om in bepaalde criminele milieus in te zetten”, klinkt het, “mensen dus die een bepaalde taal vloeiend machtig zijn of een dialect beheersen, en een cultuur door en door kennen”.
3. Waarvoor zullen ze ingezet worden?
Vooral in terroristische milieus is er nood aan burgerinfiltranten. Dat gaf de Brusselse procureur-generaal al aan. Het zijn vaak heel moeilijke milieus om binnen te raken. Ook in de omgeving van teruggekeerde Syriëstrijders kunnen burgerinfiltranten nuttig zijn, door bijvoorbeeld informatie te vergaren over of en wanneer iemand gaat terugkeren. Daarnaast spreekt Geens ook over verschillende soorten van georganiseerde misdaad, zoals de Albanese of Chinese maffia, om mogelijk burgerinfiltranten in te zetten.
4. Wie houdt ze in het oog?
Een burgerinfiltrant staat permanent onder controle van politie en het gerecht. De burgerinfiltrant ondertekent op voorhand ook een eenzijdige verklaring waarin hij belooft om alle verplichtingen na te komen. Controleambtenaren van de speciale eenheden zien ook nauw toe op de operatie. Ze zien er onder meer op toe dat alles veilig verloopt.
Een burgerinfiltrant mag in sommige gevallen dus een misdrijf plegen, maar dat kan enkel als daarvoor op voorhand een machtiging is gegeven. En provocatie is verboden. Er is ook een onafhankelijke rechterlijke controle op de burgerinfiltratie. De kamer van inbeschuldigingstelling zal soms verplicht, soms facultatief, kunnen toezien op eventuele onregelmatigheden.
5. Met z’n allen burgerinfiltrant?
Burgerinfiltrant word je natuurlijk niet zomaar. Meestal gaat het om mensen die al banden hebben met een bepaald crimineel milieu. Het kan bijvoorbeeld gaan om familieleden van terreurverdachten. De federale politie gaat voor elke mogelijke kandidaat een risicoanalyse voeren, om te beoordelen of die wel geschikt is. Een burgerinfiltrant moet in ieder geval meerderjarig, betrouwbaar en geloofwaardig zijn. Het is ook niet zomaar in elke criminele zaak mogelijk. Het moet gaan om georganiseerde misdaad door een criminele organisatie.
Bron » VRT Nieuws