Na 38 jaar speuren is er een triest historisch moment in de maak. Het onderzoek naar de Bende van Nijvel, die 28 doden maakte begin jaren 80, wordt wellicht dra afgesloten zonder dat de daders gevonden of gestraft zijn. “De brief die we van het gerecht kregen, lijkt duidelijk. Het stopt eind juni”, klinkt het alvast bij de advocaten van de nabestaanden.
De aanslagen van de Bende van Nijvel tussen 1982 en 1985 maakten in totaal 28 doden, 40 gewonden en dat onder de ogen van honderden getuigen. Naast overvallen met zwaar geweld sloeg de bende in 1985 vooral toe in supermarkten. Ze overvielen de warenhuizen met snelle voertuigen, zoals een Golf GTI, schoten gericht met riotguns op mannen, vrouwen en kinderen en gingen steeds met een eerder kleine buit aan de haal. Na de meest dodelijke overval met acht doden op 9 november 1985 op de Delhaize in Aalst stopte het terreurgeweld plots.
Het onderzoek naar “de grootste onopgeloste misdaad van ons land” werd een ramp. Er waren sporen naar de rijkswacht, naar extreemrechts, naar zigeunerbendes en naar belangrijke personaliteiten, maar steeds zonder doorbraak. Het onderzoek verhuisde plots van Dendermonde naar Charleroi en het dossier groeide aan tot 3,5 miljoen pagina’s. Er werkten honderden speurders op de zaak, maar toch raakte niks opgelost. Veel nabestaanden vonden dat het onderzoek tegengewerkt werd. In 2018 nam het federaal parket de touwtjes in handen maar nu lijkt het echt allemaal op niks uit te lopen.
“Redelijk vaag”
“De nabestaanden hebben allemaal een brief van het parket gekregen, die is redelijk vaag. Het lijkt er inderdaad op dat de onderzoeksrechter het onderzoek wil stoppen. Op 28 juni worden we verwacht in Brussel en krijgen we uitleg”, zegt Johan Heymans, advocaat van nabestaanden van een slachtoffer van Aalst. “Er lijkt een historisch moment in de maak maar het is niks om blij over te worden”.
Advocaat Kristiaan Vandenbussche, die optreedt voor twaalf nabestaanden van de vermoorde warenhuisklant Georges De Smet uit Aalst, is er evenmin verheugd over. “Als ze nu stoppen, zonder dat ze de nabestaanden tenminste een piste kunnen aanreiken over wie achter deze moordpartijen zat, is dat een grote schande. Ik heb nog bijkomende onderzoeksdaden gevraagd naar belangrijke getuigen die vreemd genoeg nooit verhoord zijn, maar de onderzoeksrechter heeft onze vraag afgewezen, onbegrijpelijk”.
“Indien de onderzoeksrechter echt de zaak opgeeft, is dit een vrijgeleide voor de daders want er is geen dwangmiddel meer mogelijk tegen eventuele verdachten. Je kan ze niet meer aanhouden en zelfs niet meer ondervragen. Nu pas op, als zij het opgeven, gaan wij door en zullen we het zelf oplossen. We hebben door zelfstudie concrete gegevens en duidelijke sporen naar opdrachtgevers en uitvoerders verkregen”.
“Topguns”
Meester Peter Callebaut, die onder meer optreedt voor de familie van de vermoorde onderdirecteur van de Colruyt Halle, is nog scherper. “Het eindigt straks officieel maar het onderzoek was allang dood, onder meer door die onwettige verhuis naar Charleroi lag het jarenlang stil. Deze hele zaak is een blaam voor justitie, een diploma van onbekwaamheid, ook voor de ‘topguns’ van het federaal parket en evenzeer voor de politiek. Ze kunnen het niet oplossen of ze mogen niet. Het is één van de twee”.
Die laatste mening is ook die van David Van Den Steen, wiens ouders en zus voor zijn ogen werden doodgeschoten in Aalst. “Dit wringt enorm. Er is altijd een muur geweest tussen het gerecht en ons. Er waren magistraten die met veel moed aan het dossier begonnen en na enkele maanden keerden die helemaal en trokken die al wat we zeiden in twijfel, alsof het niet mocht uitkomen. Deze zaak heeft een groot deel van mijn leven en dat van mijn grootouders verwoest. Dat de daders nu wellicht onbestraft gaan blijven, is een slag in mijn gezicht. Het ergste is dat de politiek de zaak onlangs onverjaarbaar gemaakt heeft, waardoor we het dossier ook nooit zullen mogen inkijken. Het potje gaat toe.”
Het federaal parket is karig met commentaar over de plotse demarche en wil de nakende afsluiting van het dossier niet met zoveel woorden bevestigen. “Wij willen eerst de nabestaanden inlichten alvorens we de pers uitleg verschaffen. Die nabestaanden kunnen overigens steeds nog bijkomende onderzoeksdaden vragen als de zaak naar de raadkamer gestuurd wordt”, zegt de woordvoerder. Een datum voor die raadkamer, die het onderzoek officieel zou afronden, is voorlopig nog niet bepaald.