We spreken steevast over ‘de Bende van Nijvel’, maar het is best mogelijk dat de feiten die we toeschrijven aan ‘de Bende’ uitgevoerd zijn door verschillende bendes. Het is een bedenking die vandaag ook door het federaal parket werd geopperd tegenover de nabestaanden, nu het onderzoek wordt stopgezet.
De hypothese dat er meerdere bendes (al dan niet in opdracht van dezelfde opdrachtgevers) verantwoordelijk zouden zijn voor de bloedige aanslagen van ‘de Bende van Nijvel’ is niet nieuw. Ze werd in het verleden al vaker gemaakt door journalisten, advocaten, nabestaanden en anderen die het dossier volgen.
Vandaag heeft ook het federaal parket, dat het onderzoek sinds februari 2018 voert, die bedenking geopperd tegenover de nabestaanden. Dat bevestigt advocaat Peter Callebaut, die aanwezig was op het infomoment waar het federaal parket aankondigde dat ze het onderzoek stopzetten, zonder dat de waarheid kon worden bovengehaald.
“Men heeft de bedenking geopperd dat de werkwijze van bepaalde aanslagen totaal verschillend was ten opzichte van andere aanslagen. Sommige aanslagen getuigden echt van professionaliteit, andere van puur amateurisme”, zegt meester Callebaut.
“Blijkbaar zijn er ook bij de onderzoekers grote twijfels. Het federaal parket heeft het niet met zoveel woorden gezegd, maar je kon duidelijk verstaan dat ze zich ook grote vragen stellen over het feit dat er maar 1 bende zou zijn. Het was de eerste keer dat het federaal parket dit zo heeft laten uitschijnen.”
‘Bendes’
In elk geval waren de feiten van ‘de Bende’ inderdaad uiteenlopend. We associëren de Bende van Nijvel met bloedige overvallen op warenhuizen, maar er zijn ook diefstallen en individuele liquidaties gebeurd. Bovendien zijn er 2 golven: ‘de Bende’ sloeg eerst toe in de periode 1982-1983, de bloedigste aanslagen gebeurden 2 jaar later.
“Een blinde kan zien dat er meerdere zijn”, stelt oud-speurder Eddy Vos. “Alleen al de gele affiches (met de robotfoto’s, red.). Daar staan meer dan 3 verdachten op. En de zogenoemde ‘Reus’ treedt voor het eerst op als er al feiten zijn gebeurd waar er geen ‘Reus’ bij was. Het kan zijn dat er 1 grote groep was van dezelfde daders die onderling wisselden, ofwel dat er verschillende bendes zijn.”
“Het is inderdaad een denkpiste, een theorie dat er diverse bendes waren die mogelijk gedirigeerd werden door dezelfde opdrachtgevers”, beaamt VRT-journalist Dirk Leestmans, die het dossier al jaren volgt.
“Stel dat ze een aanval planden op een grootwarenhuis, dan deden ze een beroep op A, B en C. Stel dat ze iemand nodig hadden om iemand te liquideren, dan deden ze een beroep op E en F. Stel dat ze iemand nodig hadden om wapens te stelen, dan deden ze een beroep op X, Y en Z.”
Visitekaartjes
“In die zin zou het correcter zijn om te spreken van ‘de Bendes’ van Nijvel”, aldus Leestmans. “Het is dan een beetje hetzelfde principe als achter een maffiaorganisatie, waarbij de verschillende uitvoerders van elkaar niet weten wat ze doen, uit veiligheidsoverwegingen. Al moet er dan wel iemand zijn die het overzicht bewaart.”
Dat “overzicht” kan blijken uit de verschillende sporen die de daders zelf hebben achtergelaten tijdens de tweede golf van aanslagen. Sporen die de verschillende feiten aan elkaar moeten linken. “Bij de tweede reeks deden ze al het mogelijke om die te linken aan de eerste reeks. Dat heb ik nooit meegemaakt in mijn hele carrière”, zegt oud-speurders Vos.
“Wat opvalt in dat hele bende-verhaal is dat bij sommige feiten als het ware een visitekaartje is achtergelaten”, vult Dirk Leestmans aan. “Dat gebeurde misschien niet door de mensen die de feiten op zich hebben gepleegd, maar wel door de mensen die aan de touwtjes trokken. Zo konden ze aan de speurders laten zien – om het een beetje in complottermen te zeggen – dat er een zwarte hand is die dirigeert.”
Onderzoek stopgezet
Wat er ook van zij, het blijft een theorie. Vandaag liet het federaal parket weten dat ze het onderzoek bijna 40 jaar na de laatste feiten stopzetten, zonder resultaat. De slachtoffers en nabestaanden – maar met hen ook de hele maatschappij – blijven zonder concrete antwoorden achter.
“Ze hebben ons nu wel gezegd – al wisten we dat al – dat er verschillende groepen bezig geweest zijn”, zei Ingrid Mulder na het infomoment van het parket. Zij verloor haar zus bij de overval op de Delhaize in Aalst in 1985. “Maar ik heb ze geen enkele keer horen zeggen ‘Zouden die groepen van bovenaf gestuurd zijn?’ Je gaat me toch niet wijsmaken dat een bende zegt ‘Wij gaan nu Aalst doen’ en een andere ‘Wij Beersel’. Dat kan niet.”
Veel verbittering dus bij de nabestaanden. Dat was ook te zien op de parking aan het gebouw waar ze vandaag de toelichting van het federaal parket hebben gekregen. Daar was een “bebloed” spandoek te zien met de robotafbeelding van ‘de Reus’. Advocaat Peter Callebaut verwoordde het als volgt: “Dit is meer dan een blamage, dit is werkelijk de teloorgang van justitie.”
Bron » VRT Nieuws | Gianni Paelinck