Een vertrouwelijk gesprek tussen een advocaat en een verdachte is dan wel een recht, het is geen evidentie in ons land. Politiezones gaan te laks om met de aanwezigheid van camera’s.

Bewakingscamera’s die permanent de verhoorkamers filmen, de lokale brandweer die politieverhoren kan volgen of een politiezone die alle vertrouwelijke gesprekken audiovisueel opneemt: in een rapport van het Controleorgaan op de politionele informatie (COC) wordt duidelijk dat er heel wat ­onwettelijke praktijken plaatsvinden in politiegebouwen.

Elke verdachte heeft in ons land recht op een strikt vertrouwelijk gesprek met zijn advocaat voorafgaand aan een verhoor. Ook tijdens het verhoor kan er een kwartier overleg geëist worden. Het afluisteren, filmen, opnemen of opslaan van die gesprekken is onwettelijk en onaanvaardbaar, benadrukt Frank Schuermans, lid-raadsheer bij het COC, dat toeziet op alle ­privacykwesties bij de politie.

Toch gaan heel wat korpsen laks om met de afspraken die zijn vastgelegd in de Salduz-wet, die sinds 2012 in ons land van kracht is. Uit het rapport, waarvoor 222 van de 235 politie-eenheden input leverden en elf eenheden bezocht werden, blijkt dat op meer dan een op de vier locaties een ­camerasysteem aanwezig is in het lokaal waar het vertrouwelijke overleg plaatsvindt. En in een op de acht gevallen is het mogelijk het gesprek in real time te beluisteren of op te nemen.

‘Niemand heeft een volledig zicht op wat die camera’s juist doen’, zegt Schuermans. ‘Zelfs de aanwezigheid van een ­camera kan in principe een overtreding zijn van het Europees Verdrag voor de rechten van de Mens.’

De enige uitzondering om een gesprek te filmen, zonder audio, is uit veiligheidsoverwegingen, bijvoorbeeld als de verdachte agressief is. ‘Maar zelfs dan moet de ­advocaat op de hoogte gesteld worden van het cameratoezicht en moet die zich te allen tijde kunnen verzetten tegen die beslissing.’

Al 10 jaar subsidies

Het onderzoek van het COC kwam er na een klacht vorig jaar in de ­politiezone Erpe-Mere/Lede. Een verdachte leidde uit reacties en opmerkingen van de politieagenten af dat het gesprek met zijn advocaat was afgeluisterd. Dat vermoeden leek te kloppen. ‘Het meeluisteren door de politie heeft geen plaats in een rechtsstaat’, reageerde de Orde van Vlaamse Balies toen scherp. De ­politiezone heeft nu haar werking bijgestuurd en is volledig wetsconform, benadrukt Schuermans.

Het rapport legt maar één gelijkaardig geval bloot, in de regio Luik. Er werd een onderzoek opgestart en corrigerend opgetreden. Toch zijn de resultaten een wake-upcall voor het COC. ‘Zeker omdat de politiezones al tien jaar federale subsidies krijgen om infrastructuur aan de Salduz-wetgeving aan te passen’, zegt Schuermans. ‘In een ruimte voorzien waar alleen het vertrouwelijke overleg plaatsvindt: zo onoverkomelijk kan dat toch niet zijn? Het zou veel discussie en vergissingen vermijden.’

Het COC roept minister van ­Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) en het College van ­procureurs-generaal op om helderheid te brengen rond cameratoezicht op het vertrouwelijke overleg. ‘Vandaag is er veel onduidelijkheid en diversiteit in aanpak. Zelfs korpsen die er goed over nadenken, weten vaak niet wat wél of niet kan. Dat heeft te maken met een gebrek aan heldere afspraken en regels.’

Bron » De Standaard