25 jaar na de moord op rijkswachter Peter De Vleeschauwer sluit het Gentse gerecht het onderzoek af. Samen met de misdaden van de Bende van Nijvel is zijn dood een van de grootste onopgeloste mysteries uit de Belgische misdaadgeschiedenis.

Toen hij op 14 november 1996 ontvoerd werd, zat rijkswachter Peter De Vleeschauwer ­alleen in de wachtpost van de rijkswachtkazerne in Sint-Niklaas. Een collega die hem om 20.45 uur wilde aflossen, trof een leeg kantoor aan. De bureaustoel lag op de grond, op de tafel was soep gemorst en op de grond lagen zijn afgerukte epauletten.

Zes weken lang was er geen spoor van de rijks­wachter en werden de wildste ­hypotheses gelanceerd. Veel collega’s geloofden dat hij een nieuw ­leven was begonnen in het buitenland, met een andere vrouw. Maar op 26 december zag een binnenschipper een lichaam langs de Schelde in Hamme. Het was De Vleeschauwer, professioneel om het leven gebracht met een kogel in de nek, afkomstig uit een 9mm-pistool. De lijkschouwing wees uit dat hij vlak na zijn verdwijning vermoord werd. Tot vandaag weet niemand door wie. De Vleeschauwer liet een vrouw en drie kinderen na. (me)

‘Ik hoop nergens meer op. Er is geen kans meer dat de daders van de moord op mijn broer ooit voor een rechtbank zullen komen. Ik heb de strijd opgegeven.’ 25 jaar heeft Chris De Vleeschauwer (59) gezocht naar de moordenaars van zijn broer. Hij schreef er vijf boeken over, waarvan er al twee gepubliceerd werden. Maar vandaag vecht hij niet meer voort, en hij is niet de enige.

Ook het Gentse gerecht gooit de handdoek in de ring. De raadsheer-onderzoeksrechter die het onderzoek de laatste jaren heeft gevoerd, wil het afsluiten. De zaak verjaart normaal pas in 2026, maar het Gentse parket-generaal bevestigt vandaag ‘dat het onderzoek in een eindfase zit’.Niet omdat er een ­dader gevonden is, wel omdat alle sporen zijn doodgelopen.

De laatste jaren gebeurde er nog nauwelijks speurwerk. Als het parket-generaal het ermee eens is dat het ­onderzoek afgesloten wordt, zal de raadkamer de verdachten buiten vervolging stellen die de voorbije 25 jaar in verdenking zijn gesteld – dat zijn er een vijftal.

Conflict met collega’s

De moord op Peter De Vleeschauwer had alle kenmerken van een koele, professionele huurmoord. De moordenaar maakte geen ­fouten en liet geen enkel spoor na. In het rijkswachtkantoor of op het lichaam van De Vleeschauwer was geen enkele materiële aanwijzing te vinden tegen wie dan ook. ­Bovendien was er geen enkele directe getuige van de ontvoering, ook al werd De Vleeschauwer ontvoerd in de kantoren van de rijkswacht. En geen enkele van de politie-informanten kon een waardevolle tip aanbrengen die tot de ontmaskering van de dader leidde.

Wel was er een reeks mogelijke motieven, zowel in het privé- als in het professionele leven van De Vleeschauwer. De rijkswachter had al lang een buitenechtelijke relatie, zo bleek. Hij was ook niet de populairste bij zijn collega’s: hij had een conflict met verschillende van hen en was daarom overgeplaatst van Lokeren naar Sint-Niklaas. Bovendien zou De Vleeschauwer – lid van het toenmalige Agalev, nu Groen – na zijn uren een privéonderzoekje gevoerd hebben tegen een bedrijf uit de buurt dat hij verdacht van ­illegale lozingen. Er werden daarnaast ook nog sporen onderzocht in het milieu van de hormonenhandel, de autozwendel, de drugstrafiek, containerdiefstal en vrouwenhandel. Ooit was er zelfs een spoor dat leidde naar de handel in plutonium.

In de loop der jaren werden enkele mensen aangehouden op verdenking van de moord. Sommigen werden zelfs twee keer opgepakt. Zonder uitzondering behoorden ze tot de categorie van kleine criminelen die een veel te grote mond opzetten op café en daardoor zichzelf in de problemen brachten. Ze werden ook allemaal na een paar dagen opnieuw vrijgelaten.

Rookgordijn

Geen enkele van de arrestaties bracht de zaak dichter bij een oplossing. Volgens de nabestaanden van De Vleeschauwer waren al die onderzoekspistes niet meer dan een rookgordijn. Zij houden tot ­heden vol dat de verantwoorde­lijken bij de toenmalige rijkswacht gezocht moeten worden vanwege het conflict dat De Vleeschauwer met verschillende collega’s had. Volgens de familie heeft de rijkswacht na de moord alles gedaan om het onderzoek weg te houden van de ware schuldigen.

Het conflict tussen de familie en de rijkswacht en het parket van Dendermonde ­escaleerde zo erg dat Chris De ­Vleeschauwer in 2008 voor de rechtbank werd gebracht omdat hij een deel van het dossier aan een journalist zou hebben ­gelekt. Hij werd vrijgesproken.

In mei 2009 trok de Gentse ­kamer van inbeschuldiging­stelling het onderzoek op aandringen van de familie weg bij het parket van ­Dendermonde en stelde het raadsheer-onderzoeksrechter Henri Heimans aan. De familie hoopte op een doorbraak, maar die kwam er niet. Heimans is inmiddels met pensioen.

Een aantal van de ex-collega’s van Peter De Vleeschauwer ondergingen de voorbij jaren een test aan de polygraaf of leugendetector. Geen van hen werd betrapt op ­leugens, maar dat heeft Chris De Vleeschauwer nog altijd niet van zijn overtuiging afgebracht dat de daders in de kringen van de rijkswacht moeten worden gezocht. ‘Mijn leven is getekend door wat er met mijn broer gebeurd is. Ik ben psychisch onderuitgegaan. Zijn dood kan ik wel verwerken, maar niet wat justitie daarna heeft uit­gericht.’

‘Kankers van justitie’

Voor Walter Van Steenbrugge, de advocaat van de familie De Vleeschauwer, is de zaak zonneklaar. ‘Eenmaal het dossier afgesloten is, gaan we de Belgische staat dagvaarden en een schadevergoeding eisen. Alle kankers van justitie zijn in deze zaak samengekomen: te weinig controle op het onderzoek, te weinig ­middelen en tunnelvisie.’

Bron » De Standaard | Mark Eeckhaut