Opinie: Failed state justitie

Op 29 november 2003 schreef De Standaard dat De Federale Overheidsdienst Justitie sinds oktober de rekeningen voor gerechtskosten niet meer kon betalen: “Het gaat al om 8,3 miljoen euro. De gerechtelijke onderzoeken vallen voorlopig nog niet stil, maar de gerechtsdeskundigen zijn nog weinig geneigd voor de justitie te werken”.

110.000 euro achterstal

Op 30 december 2015 werd een man die verdacht wordt van een dubbele moordpoging door de Antwerpse kamer van inbeschuldigingstelling vrijgelaten omdat het verslag van de gerechtspsychiater uitbleef omdat hij zijn erelonen niet tijdig had gekregen. Volgens de deskundige was er een achterstand van ruim 110.000 euro.

“In de loop van december werd er slechts 50.000 euro betaald. In die omstandigheden geef ik die deskundige groot gelijk dat hij geen prioriteit meer geeft aan zijn opdrachten voor Justitie”, zegt Bruno Luyten, eerste voorzitter van het hof van beroep in Antwerpen, in Het Nieuwsblad.

Justitieminister Koen Geens heeft een andere mening over het voorval en wil dat de kwestie niet zonder gevolg blijft. Hij wijst erop dat ‘ieder onverantwoord uitstel bij de uitvoering van de opdracht of bij de neerlegging van het verslag een vermindering meebrengt van de honoraria van de deskundige’.

Bovendien kan de vorderende gerechtelijke autoriteit ook een boete van 50 tot 500 euro opleggen. “Ik heb aan de gerechtelijke autoriteiten de boodschap gegeven om deze mogelijkheid, waar nodig, niet onbenut te laten”, aldus Geens in De Standaard.

Rechtsweigering

In mei 2009 sprak een Antwerps rechter een gps-dief vrij, omdat een vorige gevangenisstraf van deze dief niet was uitgevoerd. In een uitvoerig gemotiveerd vonnis stelde de rechter dat het niet uitvoeren van die straf de dader had aangezet tot het voortzetten van zijn criminele activiteiten en dat de nieuwe feiten daardoor werden uitgelokt.

Ook toen had justitieminister De Clerck een andere mening, hij vroeg om vervolging van de rechter wat ook gebeurde. Maar zoals iedereen kon voorzien werd de rechter vrijgesproken en werd die uitspraak door het Hof van Cassatie bevestigd. Waarom deed de justieminister dan zulke uitspraken en werden die prompt door de procureur-generaal opgevolgd?

Het antwoord is duidelijk: wat zou er gebeurd zijn indien andere rechters dezelfde mening hadden overgenomen? Hoeveel vrijspraken zouden er dan zijn gevolgd? Het was duidelijk een afdreiging voor alle rechters: zie wat je te wachten staat indien je in een vonnis durft in te gaan tegen het beleid van de minister.

Ander dossier

Het is een gekende truc. Als het je het in een dossier te lastig krijgt, moet je een ander dossier openen zodat het eerste probleem op de achtergrond geraakt. Dat is precies wat de heer Geens, net als zijn voorganger De Clerck, nu doet. Aan de gerechtelijke autoriteiten geeft hij de boodschap om de deskundige te beboeten. Daardoor kan hij andere deskundigen afdreigen om niet hetzelfde te doen als de gestrafte collega.

Maar daardoor ontsnapt de minister niet aan zijn eigen verantwoordelijkheid voor de betaling van de achterstallige rekeningen. Daardoor wordt ook een ernstig probleem, dat reeds jarenlang de goede werking van justitie erg in het gedrang brengt, niet opgelost. Sinds het artikel van 2003, en dat is toch meer dan vijftien jaar geleden, is de achterstand in de betaling van tolken en deskundigen ongewijzigd gebleven.

Als het om de belangen van commerciële schuldeisers gaat, heeft de justitieminister een overigens betwiste ingreep bedacht: deurwaarders maken nu hun eigen uitvoerbare titel. Maar deze maatregel is niet van toepassing tegenover diegene die hem heeft ingevoerd: overheidsfraude van de ‘failed state’ Justitie moet je dat noemen.

Voor het departement Financiën, waar met zevenhonderd miljoen werd gegoocheld, is dat dagelijkse koek. Mag de heer Geens erop gewezen worden dat hij nu het departement Justitie beheert? Of heeft dat geen betekenis meer?

Bron » Apache | Walter De Smedt