Politici als Jean-Luc Dehaene ‘maken ze vandaag niet meer’. Netwerken zoals hij er een had uitgebouwd, zijn al even zeldzaam geworden. Het netwerk-Dehaene was extreem uitgebreid en divers. En het is, merkwaardig genoeg, nog altijd actief.

Jean-Luc Dehaene heeft in zijn diverse ministeriële functies maar liefst twaalf kabinetschefs gehad. Zij eren hun baas vandaag in een opiniestuk in deze krant. Het verrast dat ze zich niet concentreren op zijn staatsmanschap of zijn beleidsdaden, maar wel op de manier waarop hij werkte en dan vooral op zijn menselijke kwaliteiten die bij buitenstaanders nauwelijks of niet bekend zijn. Zonder het uitdrukkelijk beoogd te hebben, bewijzen ze daarmee dat het netwerk-Dehaene, vijftien jaar na zijn vertrek, nog bestaat en nog actief is.

Dat netwerk bestaat naast de twaalf kabinetschefs, van wie de voorzitter van het Grondwettelijk Hof André Alen, huidig CM-topman Marc Justaert en Eric Kirsch de bekendste zijn, ook uit mensen die op andere kabinetten werkten, diplomaten en mensen met wie hij de laatste jaren intens samenwerkte.

In totaal gaat het om zeker 42 personen (zie beneden) die, hoewel ze zeer uiteenlopende posities bekleden in de samenleving, nog tot aan zijn dood geregeld samenkwamen. Dat het netwerk bestaat, wordt door verschillende leden ook bevestigd.

Dat zo’n heterogeen netwerk zo lang blijft samenhangen, is verbazend. Dat lukt maar als de deelnemers ervaren dat het nut heeft. Hoe vaak en waarvoor Jean-Luc Dehaene een beroep op de leden deed, en hoe vaak en hoe intens ze onderling een beroep op elkaar deden en doen, is moeilijk te achterhalen. Maar Jean-Luc Dehaene nam vaak zelf het initiatief voor de bijeenkomsten, zijn secretaressen Marie-Claire Robijns en voordien Rosa Debaus organiseerden het.

Omgeving van 65

Hoe lang het netwerk nog actief kan blijven, is niet duidelijk. Een belangrijk gegeven is dat een flink aantal leden een zekere leeftijd hebben bereikt. Velen naderen of zijn al 65 jaar. Sommigen gingen recent met pensioen, anderen gaan binnenkort. Maar het gemeenschappelijk kenmerk van de meeste 65-plussers is dat ze (nog) niet inactief zijn.

Geen van de gecontacteerden had ook bezwaar tegen de vermelding dat ze tot het netwerk behoren. Een groot contrast met andere netwerken, die vaak het daglicht schuwen. Veel, hard en lang werken, is wat alle gecontacteerden opgeven als kenmerk van het werken bij Jean-Luc Dehaene. Wie dat niet graag deed, of niet erg intelligent was, kwam niet in het netwerk terecht.

‘Voor hem werken was veeleisend, maar je kreeg er nog meer voor terug’, schrijven de twaalf kabinetschefs in hun opiniestuk.

‘We wisten immers dat hij ons in cruciale omstandigheden altijd zou verdedigen. In de besprekingen met medewerkers van andere kabinetten, wisten die collega’s dat onze standpunten met onze minister waren doorgesproken en dat ze ook door hem zouden worden verdedigd. Op die manier wist Jean-Luc Dehaene zijn medewerkers te motiveren en te integreren in een vriendenteam waarvan hij de onbetwistbare patrouilleleider was.’

Om in het netwerk te mogen komen, moesten ze oplossingsgericht werken, of het nu ging om de organisatie van de eigen ICT of om staats- of economische hervormingen. En men moest respect betonen voor de visies van degenen die men als bondgenoot nodig had. Compromis was geen lelijk woord.

Civil servants

Er was ook een vorm van onafhankelijk denken bij, erkennen alle gecontacteerde leden. In veel politieke netwerken is het bindmiddel vaak ‘het partijbelang’ of het belang van de zuil of van een onderdeel ervan. Hier niet, zeggen ze allen affirmatief.

Netwerkleden moesten partij- en groepsbelangen kunnen inschatten, maar mochten die niet als uitgangspunt nemen. Bijna allen worden ze in hun huidige werkkring getypeerd als civil servants.

Het netwerk bevat geen verkozen politici. Zo wou Dehaene dat zelf. Ook politici die erg dicht bij hem stonden, rekende hij niet tot zijn netwerk, ook niet Herman Van Rompuy, zijn compagnon de route. Het netwerk omvat mede-werkers, geen mede-politici, zei hij ooit.

De namen

1. Zijn kabinetschefs

• Steve Dubois, ondervoorzitter GIMB, met pensioen
• Marc Justaert, topman CM
• Jan Smets, vice-gouverneur Nationale Bank
• Marc Schiepers, directeur-generaal RSZ
• Eric Kirsch, FOD Financiën, Oeso.
• Paul Maertens, Agoria, Imelda, KU Leuven
• Christine Vanderveeren, Belfius, Infrabel
• André Alen, voorzitter Grondwettelijk Hof
• Wim Coumans, ondervoorzitter FMSA, met pensioen
• Bernard Martens, Core Invest
• Walter Nonneman, professor Economie UA
• Dirk Sauer, ex CM, ex Verso, met pensioen

2. Zijn woordvoersters

Zijn politieke woordvoerster Moniek Delvou, later actief bij Umicore en Belfius, ging deze maand met pensioen. Mieke Vandenberghe, ambtelijke woordvoerster is 65, maar nog actief bij Roosevelt.

3. Zijn diplomaten

• Frank Geerkens, ambassadeur in Den Haag.
• Dominique Struye, ambassadeur in Congo.
• Oud-ambassadeur Johan Swinnen (67).

4. Drie toplui in de sociale zekerheid

• Jo De Cock, administrateur-generaal Riziv (ziekteverzekering).
• Frank Robben, administrateur-generaal Kruispuntbank Sociale Zekerheid.
• Koen Snyders, administrateur-generaal van de inningsparastatale RSZ

5. Gezondheidssector

• Christiaan Decoster, directeur-generaal van de FOD Volksgezondheid
• Jean Hermesse, secretaris-generaal christelijk ziekenfonds CM.

6. Andere

• Henri Bogaert (66), eredirecteur federaal planbureau.
• Ludwig Caluwé, gedeputeerde provincie Antwerpen.
• Etienne De Callataÿ, chief economist van de Bank Degroof.
• Christian De Valkeneer, procureur-generaal Luik.
• Frans Machtelinckx was actief bij Brussels Airport.
• Roger Malevé, directeur operaties Nationale Loterij.
• Francy Peeters, topman De Lijn Vlaams-Brabant, met pensioen.
• Jan Van Cromburgge, consulent, vrijwilliger voor Collegium Vocale.

7. Netwerkleden die niet tot zijn kabinetten behoorden

• Guy Cox, chef van de sociale bemiddelaars van de FOD Werk.
• Hans D’Hondt, topman FOD Financiën.
• Jérôme Glorie, topman civiele veiligheid.
• Baudouin Meunier, Bpost, ziekenhuis CHU Mont Godinne (Dinant).
• Pierre Reynders, korpschef Inspectie van Financiën.
• Etienne Schouppe (71), oud-spoorbaas, oud-staatssecretaris Mobiliteit.
• Erik Stroobants, ere-secretaris-generaal Vlaamse administratie.
• Frans Van Daele, kabinetschef koning.
• Piet Vantemssche, Boerenbond.
• Fons Verplaetse (84), eregouverneur van de Nationale Bank.

8. Netwerkleden van de jongste jaren

• Benjamin Dalle, kabinetschef van Servais Verherstraeten,
• Tine Meyfroodt, medewerkster in het Europees Parlement.

Bron » De Standaard