De Staatsveiligheid is nog nooit zo populair geweest als nu. Na berichten over de scherpere jacht op terroristen hebben zich in een paar weken zeventig nieuwe kandidaat-inspecteurs gemeld. En de nieuwe VTM-reeks De bunker zal de hype alleen nog groter maken.
In de volksmond heet de inlichtingendienst ‘de Staatsveiligheid’, de officiële naam bekt iets minder: Veiligheid van de Staat of VSSE. Voor de allereerste keer in zijn bestaan werkt de VSSE nu mee aan een fictiereeks. “Het is een manier voor ons om eens indirect naar buiten te komen. Over onze dienst is veel te lang en veel te vaak gezegd: ‘Die mannen blinken uit in geheimzinnigheid. Ze verlaten hun bureau niet.’ Dat klopt natuurlijk niet met de werkelijkheid”, zegt administrateur-generaal Jaak Raes.
“De bunker is uiteraard een geromantiseerde interpretatie van onze wettelijke opdrachten. Zo werken wij niet echt in een bunker, maar boven de grond. Onze inspecteurs rijden ook niet schietend buiten en komen evenmin schietend weer binnen. Ons leven is een pak minder spannend dan de fictie en we lossen nooit zaken op in vijftig minuten tijd.”
Terrorisme mag dan angstaanjagend zijn, het trekt bij de openbare diensten steeds meer kandidaten aan die ertegen willen strijden. Sinds de geslaagde interventie tegen jihadisten in Verviers is gebleken dat de VSSE erg nuttig kan zijn.
Raes: “Deze politieactie was inderdaad gebaseerd op een goed inlichtingendossier. We hebben de rol van de politie ondersteund. Dat moet niet verborgen blijven. We hebben de werking van onze inlichtingendienst nu verscherpt en versterkt met meer medewerkers. Dat is al in april beslist en dus niet het gevolg van de aanslag op de Thalys.
“Het is logisch dat jihadistisch terrorisme en radicalisme nu bovenaan onze prioriteitenlijst staan. Gevolgd door spionage uit Rusland en China. We hebben ook bijzondere aandacht voor allerhande vormen van cyberspionage die onze democratische instellingen kunnen bedreigen.”
De nieuwe drive binnen VSSE lokte de jongste weken zo’n zeventig kandidaten. “Ze zullen helaas nog niet meteen aan de slag kunnen. De uitbreiding van ons kader wordt gemaakt met mensen die al in onze reserves zaten”, legt Raes uit.
“Als een kandidaat zijn selecties met vrucht afgerond heeft, wacht hem zeker nog een jaar interne opleiding en stage alvorens hij autonoom kan werken. We zoeken onder meer mensen met een universitaire opleiding of houders van een diploma hoger onderwijs van het hoger type of een gelijkaardig technisch diploma, een gezonde realiteitszin en een goede kennis van onze instellingen.
“We hebben echter geen nood aan James Bond-types. Een medewerker van de VSSE moet gemotiveerd zijn en in deze drukke tijden bereid zijn om geregeld een tandje bij te steken. Het is zeker geen kantoorjob van 9 tot 5.”
De medewerkers zijn per definitie ook discreet. Dat is lastiger dan vaak gedacht wordt, omdat je zelfs bij successen uit beeld moet blijven. “We kunnen nooit rondbazuinen wat we doen of wat we weten en niet weten. Als we ons blootgeven, dan ondermijnen we ons werk en onze positie. Daarom kunnen we ook niet reageren op vragen over de verdachte van het incident op de Thalys.
“Maar ook hier staan de beste stuurlui aan wal. De VSSE kan echter zijn mannetje staan en doorstaat een vergelijking met buitenlandse inlichtingendiensten. Wat niet wil zeggen dat we élke terrorist kunnen vinden en tijdig stoppen.”
Bron » De Morgen