Vandaag werd in het onderzoek naar de Bende van Nijvel oud-speurder Philippe V. aangehouden. De man wordt ervan verdacht de wapenvondst in Ronquières te hebben gemanipuleerd. Die wapenvondst is een kwestie die al herhaaldelijk werd onderzocht. Wat is het belang van dit nieuwe onderzoek?
Philippe V. (°1956) werkte jarenlang bij de rijkswacht van Gent. Hij werkte als speurder bij de BOB (de Bewakings- en Opsporingsbrigade) en was vooral actief in de drugsbestrijding.
Philippe V. werd een eerste keer betrokken bij het Bende-onderzoek in november 1986 na de bloedige aanslag in Aalst. Korte tijd later keerde hij terug naar zijn vertrouwde post bij de rijkswacht in Gent maar in maart 1986 ging hij naar de cel Delta die toen werd opgericht. De cel Delta is het gemengde onderzoeksteam (gerechtelijke politie en rijkswacht) dat werkte onder leiding van onderzoeksrechter Freddy Troch.
Sommigen beweren dat Philippe V. in de Deltacel ‘gepiloteerd’ werd door luitenant kolonel Gérard Lhost. In die hypothese zou Philippe V. dan ‘het mannetje’ van Lhost geweest waardoor die niet alleen toegang bleef hebben tot het dossier maar het onderzoek zo nodig ook kon ‘sturen’. (Lhost kwam eerder binnen het korps om andere redenen in opspraak.) Maar Lhost heeft die stelling altijd ontkend en met hem doen ook andere leden van de cel Delta dat. Anderzijds is het wel opmerkelijk dat er in november vorig jaar (LINK) bij hem nog een huiszoeking is uitgevoerd. Wat die huiszoeking heeft opgeleverd, is niet bekend maar duidelijk is wel dat het federaal parket ook in zijn richting kijkt.
Terzijde, in het verslag van de eerste parlementaire onderzoekscommissie naar de Bende van Nijvel wordt ook over speurder Philippe V. gesproken. Hij zou een belangrijke rol gespeeld hebben in het onthullen van extreem rechtse oefenkampen en de rol daarin van een lid van de gerechtelijke politie.
Manipulatie of normaal politiewerk?
In de versie van Philippe V. (en eigenlijk van heel de cel Delta) is de wapenvondst gebaseerd op normaal politiewerk. Zij kregen in de zomer van 1986 van BOB’er François A. een proces verbaal. Dat proces verbaal dateerde al van het jaar daarvoor en ging over de zoektocht in het kanaal Brussel Charleroi in november 1985. Op basis van lectuur van dat pv concluderen ze dat er toen slechts oppervlakkig gezocht werd en om die reden zoeken zij opnieuw. Zoals bekend leidde die nieuwe zoektocht tot een belangrijke wapenvondst.
De wijze waarop dat pv overhandigd werd door François A. aan Philippe V. is wel, op zijn zachtst gezegd, bijzonder te noemen. François A. kopieerde het pv stiekem en gaf het aan Philippe V. in een café in Brussel. Deze toch wat onorthodoxe manier van werken wordt verklaard door de bijzonder gespannen verhoudingen tussen de politiediensten onderling en ook tussen de speurders uit Vlaanderen en die uit Wallonië.
De wijze waarop dat pv overhandigd werd door François A. aan Philippe V. is wel, op zijn zachtst gezegd, bijzonder te noemen. François A. kopieerde het pv stiekem en gaf het aan Philippe V. in een café in Brussel. Deze toch wat onorthodoxe manier van werken wordt verklaard door de bijzonder gespannen verhoudingen tussen de politiediensten onderling en ook tussen de speurders uit Vlaanderen en die uit Wallonië.
Informant?
Maar anderen trekken die versie van de feiten in twijfel. Zij vermoeden dat de wapenvondst gemanipuleerd is. Die manipulatie zou er dan op neerkomen dat Philippe V. exact wist waar er precies moest gezocht worden omdat hij die informatie zou gekregen hebben van een informant. Het verhaal van de overhandiging door BOB’er François A. zou een geconstrueerd verhaal zijn. Men verdenkt Philippe V. ervan de identiteit van de informant af te schermen. En dat is evident belangrijke informatie want die informant zou informatie kunnen geven over de Bende. En als het zo is dat de wapens slechts kort voor de vondst in het water gegooid werden, impliceert dat dat iemand al die tijd die wapens ook in zijn bezit moet gehouden hebben.
Dat belang neemt nog toe omdat volgens het federaal parket de gevonden wapens er korte tijd voor de vondst werden ingegooid en niet, zoals de cel Delta blijft volhouden, er al een jaar moeten in gelegen hebben. In de hypothese van het federaal parket zou er dus iemand de wapens wetens en willens ingegooid hebben met bovendien de wetenschap dat er op die plaats zou gezocht worden.
Vier onderzoeken
Die onderzoekspiste is al herhaaldelijk naar voor geschoven en onderzocht. Een eerste keer gebeurde dat in de parlementaire onderzoekscommissie naar de Bende van Nijvel. Toen al werd er bijkomend onderzoek gevraagd naar de omstandigheden waarin de cel Delta de beslissing genomen had om te gaan zoeken in het kanaal Brussel-Charleroi. Er was immers geen enkel formeel document over terug te vinden.
Op basis van die vaststelling werd er gevraagd aan onderzoeksrechter Lacroix (Charleroi) dit verder te onderzoeken. Hij zou in dat onderzoek o.a. ook een confrontatie georganiseerd hebben tussen Philippe V. en François A., de BOB’er uit Halle. Voor zo ver bekend zou dat onderzoek de versie van Philippe V. bevestigd hebben. Minstens kan er gezegd worden dat er geen gevolgen gegeven zijn aan dat onderzoek.
Een tweede keer komt die manipulatietheorie aan de orde in 2012-2013. Op dat moment bijten de speurders van de cel Charleroi er zich in vast. Ze ondervragen alle speurders van de cel Delta hierover. Sommigen beweren dat het niet veel scheelde of Philippe V. toen ook al zou aangehouden worden. Maar zo ver komt het niet. Ook François A. wordt opnieuw ondervraagd.
Op 2 mei 2012 zegt hij aan de speurders van de cel Delta zich niets meer te herinneren over de omstandigheden waarin hij 26 jaar geleden de informatie al dan niet gaf. Maar diezelfde avond verlaat hij de politiegebouwen nadat hij een verklaring ondertekende waarin hij zei nooit dat proces verbaal te hebben gegeven. Dat leidde tot veel consternatie bij de cel Delta. Zij dringen aan op een confrontatie tussen Philippe V. en François A. Die confrontatie komt er veel later ook en daarin komt François A. terug op zijn verklaring en bevestigt opnieuw de versie van de cel Delta.
Een derde keer wordt deze kwestie onder de loep genomen door het Comité P. Dat gebeurt op vraag van procureur generaal De Valckeneer die publiekelijk de wapenvondst opnieuw in vraag stelde. Niet alleen Philippe V. wordt daarbij ondervraagd maar ook een andere speurder van de cel Delta, Danny C. Die laatste wordt ervan verdacht valsheid in geschrifte te hebben gepleegd. Het pv van de zoektocht in 1986 werd namelijk opgesteld op 4 november 1986 en dat is, merkwaardig genoeg, een tijdstip dat valt op het moment dat de zoektocht al bezig was. Hoe kan dat?
Onderzoeksrechter Freddy Troch neemt de verantwoordelijkheid daarvoor op zich. Omdat de zoekopdrachten in de eerste pv’s beperkt bleven tot het kanaal Brussel-Charleroi en men ’s anderendaags verderop, in de zwaaikom t.h.v. Ronquières, zouden gebeuren, was het nodig die opdracht met zo veel woorden in een nieuw pv te omschrijven. Al was het maar om procedurefouten te vermijden, zo luidt zijn antwoord.
Het onderzoek van het Comité P levert voor zo ver ons bekend verder niets op en wordt zondermeer afgesloten.
Toch is het daarmee nog niet afgelopen. Een vierde keer komt de manipulatietheorie aan bod als het onderzoek wordt toegewezen aan het federaal parket. In oktober vorig jaar komt de kwestie uitvoerig aan bod in het opsporingsprogramma ‘Faroek’. De aanhouding vandaag van ex-speurder Philippe V. is daarvan een uitloper.
In de hypothese dat het nieuwe onderzoek iets oplevert, zegt dat natuurlijk ook iets over alle voorgaande onderzoeken op deze kwestie. Het grieft de speurders van de cel Delta dat ze blijven geviseerd worden in deze kwestie die nu al zo’n 22 jaar meegaat. Onderzoeksrechter Troch was bijzonder misnoegd over de toon van het federaal parket over deze kwestie eind vorig jaar. Om die reden is ook hij recent opnieuw gehoord.
Dat gebeurde een eerste keer gedurende drie uur met een procureur van het federaal parket en een tweede keer gedurende zes uur met twee speurders. De beide sessies, in totaal negen uur, werden audiovisueel geregistreerd. Hij blijft geloven in de versie van de cel Delta. Blijkbaar blijven anderen daar anders over denken. Constante in het hele verhaal is de term ‘manipulatie’. Nu nog weten wie wie manipuleert.
Bron » VRT Nieuws | Dirk Leestmans