‘Elke steen moet worden omgedraaid’, zei minister van Justitie Koen Geens (CD&V) gisteren over het onderzoek naar de Bende van Nijvel. Maar veel kan Geens niet doen.
Het valt op hoe lang het stil is gebleven in de regering, na de onthullingen over de ‘Reus’ van de Bende van Nijvel. Het land is weer even helemaal in de ban van de grootste misdaadgolf die ons land in de 20ste eeuw heeft gekend, en die na 35 jaar onderzoek in een waas van mysterie gehuld is gebleven.
Met de onthullingen op zijn sterfbed van Christiaan B. dat hij de Reus was, lijkt het onderzoek in een stroomversnelling te zijn beland, maar ze tonen vooral aan hoe dit land, en met name justitie en politie, vierkant draait. ‘Het is alvast geen toonbeeld van de blakende gezondheid waarin de winkel van Geens zich bevindt’, merkte een regeringsbron een beetje cynisch op.
Omdat er weinig of geen eer mee te halen valt, voelt niemand in de regering zich geroepen om in de schijnwerpers te staan. Premier Charles Michel (MR) zwijgt in alle talen. Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) hield het bij een korte reactie dat de problemen van toen niet kunnen worden gelinkt aan de politie van nu. Voor de rest wil Jambon zijn collega Geens niet voor de voeten lopen, is te horen op zijn kabinet.
De minister van Justitie hield het maandag, na overleg met het college van procureur-generaals, nog bij een korte persmededeling, waarin hij opriep om het geheim van het onderzoek te respecteren. Gisteren kon hij voor het parlement niet anders dan toch een woordje uitleg te geven. Maar makkelijk was zijn boodschap niet. Want eigenlijk zei Geens dat de onthullingen van de Reus ‘ongetwijfeld interessant’ waren en dat ‘elke steen moet bovenkomen’, maar dat het misschien toch weer wat voorbarig is om te denken dat er een doorbraak is in het onderzoek.
Volgens informatie van de Luikse procureur-generaal Christian De Valkeneer werd in 2000 een speekseltest afgenomen bij de rijkswachter die de Reus zou zijn en zijn toen ook diens vingerafdrukken genomen. Maar een vergelijking met de vingerafdrukken uit het dossier was negatief. Een genetische analyse leverde dit jaar al evenmin resultaat op.
Geens gaf wel toe dat het onderzoek naar de Bende van Nijvel is misgelopen. Een aantal onderzoeksstrategieën hebben niet genoeg opgeleverd en er zijn volgens de minister pogingen geweest om het onderzoek te manipuleren. ‘Te veel is geschied, te veel is onopgehelderd’, klonk het straf. Maar daar bleef het bij. Geens kondigde niet aan dat hij het onderzoek een nieuwe impuls wil geven. Een overheveling van het dossier van Charleroi naar Vlaanderen, zoals de N-VA voorstelt, vindt de minister alvast geen goed idee.
Meer dan wat bijkomende manschappen voor het onderzoek beloven, deed Geens niet. Achteraf nuanceerde hij ook zijn eigen woorden over de manipulatie van het onderzoek. ‘Het ging om de manipulatie van een plastic zak die in het kanaal van Ronquières geworpen was. De zak bleek later in het water gesmeten te zijn dan eerst was aangenomen. Dat is een publiek geheim, lijkt me. Maar meer kan ik echt niet zeggen’, verduidelijkte Geens in De wereld vandaag op Radio 1.
Volgens onderzoeksrechter Martine Michel heeft iemand de speurders inderdaad op een dwaalspoor willen brengen. Nooit is daar opheldering over gekomen, zoals het ook nooit duidelijk is geworden wat de Bende van Nijvel dreef en wie de opdrachtgevers waren. Er zijn allerlei theorieën, want de buit stond niet in verhouding met het bloedige parcours van de moordende overvallen op acht warenhuizen, die in 1985 even abrupt stopten als ze begonnen waren.
Ook Geens lijkt niet bij machte om het onderzoek recht te trekken en de waarheid alsnog naar boven te halen.
Bron » De Tijd | Wim Van De Velden