Tijdens het proces van seriemoordenaar Stephaan D.L. blijkt dat dossiers verloren zijn gegaan. Dat gebeurt vaker, zelfs het dossier van de Bende van Nijvel was niet veilig. Papieren gerechtelijke dossiers raken al wat te makkelijk vermist, verbrand of beschadigd.
‘29 jaar lang hebben we niets geweten’, vertelde Ingrid Van Den Reeck (65) woensdag tijdens de vijfde zittingsdag van het proces tegen seriemoordenaar Stephaan D.L. Die staat er terecht voor de moorden op Ariane Mazijn (30), Lutgarda Bogaerts (28), Maria Van Den Reeck (46) en Eve Poppe (38) tussen 1992 en 1997. ‘Ik vind het heel moeilijk dat ze geen dossier meer hebben van haar, enkel krantenknipsels.’
Het dossier van het onderzoek naar de moord op haar zus Maria Van Den Reeck in 1994 is nergens meer te vinden. Alleen een paar korte processen verbaal uit 2010 en het verslag van de wetsdokter zijn teruggevonden. Het dossier werd vernietigd tijdens een opruimactie in de archieven van het Antwerpse Justitiepaleis enkele jaren terug. Dat justitie nu toch een schuldige aanwijst in de zaak, is enkel omdat glazenwasser Stephaan D.L. zelf spontaan de moord op Van Den Reeck bekende.
Pijnlijk, omdat de tijd veel getuigen en herinneringen aan de solitaire maar warme Van Den Reeck met zich mee heeft genomen. ‘Dubbel pijnlijk, omdat we nu volledig afhangen van de verklaringen van D.L. om meer te weten te komen’, liet advocaat Kris Luyckx optekenen tijdens de eerste dag van het proces. Die heeft zich de afgelopen dagen niet getoond als een begenadigd verteller. ‘Daar kan ik niet op antwoorden’, is vooralsnog het meest gehoorde antwoord vanop de beklaagdenbank. De nabestaanden lijken op hun honger te blijven zitten.
Cijfers zijn er niet, maar het gebeurt helaas vaker dan gedacht dat dossiers verdwijnen, beschadigd geraken of per ongeluk vernietigd worden. Het gerechtelijk onderzoek naar de moord op communistisch politicus Julien Lahaut in 1950, een van de meest beruchte politieke aanslagen in België, bleek in 1996 uit de archieven verdwenen. De advocaat van de burgerlijke partij had gelukkig het volledige 11.000 pagina’s tellende dossier laten kopiëren. Ook het dossier naar de moord op Agnes Boedry uit 1970 bleek enkele jaren geleden verdwenen te zijn.
Schimmel en brandstichting
Ontelbare dossiers hebben al schade ondervonden door slechte opslagomstandigheden. Dossierstukken uit het onderzoek naar de Bende Van Nijvel geraakten door de jaren zo beschadigd dat er niets anders op zat dan een foto te trekken en de verrotte stukken weg te gooien. In de kelders van het Brusselse Justitiepaleis alleen al hebben een brand, een schimmelplaag en waterschade de stukken die daar worden opgeslagen in gevaar gebracht. Soms hebben de verdwijningen een minder onschuldige oorzaak. In 2016 werd het Nationaal Instituut voor Criminologie en Criminalistiek (NICC) in brand gestoken. De daders waren eropuit om de stalen en dossierstukken die in het gebouw aanwezig waren, te vernietigen.
Justitie heeft evenwel al een oplossing klaar. Van veel dossiers zijn er ondertussen digitale kopieën beschikbaar. De digitalisering van justitie doet daar nu nog een schepje bovenop. Sinds afgelopen zomer worden aan een razend tempo gerechtelijke dossiers gedigitaliseerd. Nu al kunnen alle dossiers over seksueel geweld, intrafamiliaal geweld en moord en doodslag geraadpleegd worden vanop de computer thuis of op kantoor door wie inzagerecht heeft. In de toekomst is het de bedoeling dat alle dossiers volledig online beschikbaar zijn.
‘Mensen kunnen zo tegelijkertijd, onafhankelijk van de openingsuren van de griffier, hun dossier raadplegen’, aldus Edward Landtsheere die voor justitie het project trekt. ‘Hiermee maken we justitie een stuk efficiënter en menselijker.’ Papier of digitaal, een nulrisico op verlies bestaat er niet. Justitie zegt evenwel sterk te investeren in de nodige beveiliging van de digitale dossiers.
Bron » De Standaard