Op een persconferentie in het gebouw van de Brusselse rechtbank van koophandel is vandaag het kersverse College van hoven en rechtbanken voorgesteld. Dat moet instaan voor het zelfstandig beheer van de 56 rechtscolleges in ons land, maar de leden van het College eisen dat de overheid eerst orde op zaken stelt, vooral wat de budgettaire situatie van die rechtscolleges betreft. “Wij zijn niet van plan een failliete organisatie te erven met een berg schulden”, klinkt het.
Na de hervorming van het gerechtelijk landschap die in april 2014 in werking is getreden, staan de hoven en rechtbanken in voor hun eigen beheer. Het College moet daarbij een overkoepelende rol spelen en met de minister van Justitie een beheersovereenkomst afsluiten om vervolgens de toegekende middelen over de 56 rechtscolleges te verdelen via beheersplannen.
“Het is daarbij de regering die beslist welke middelen ze ons toekent, waarna wij met die middelen aan de slag moeten”, zegt Jean-Louis Desmecht, voorzitter van het College en voorzitter van de vrederechters en rechters in de politierechtbank van Henegouwen.
“Alleen is justitie sinds mensenheugenis ondergefinancierd. Uit cijfers van de Europese Commissie blijkt dat België 0,7 procent van zijn overheidsuitgaven besteedt aan de justitiële sector, terwijl het gemiddelde binnen de EU 2,2 procent is. Rekening houdend met het welvaartspeil gaat er in België dus 4 miljard minder naar justitie dan gemiddeld in de ons omringende landen. Zeggen dat justitie in België te duur is, is dus klinkklare onzin.”
Volgens de meerjarenbegroting 2015-2019 van de regering-Michel moet het College in die periode nog eens 85 miljoen besparen op personeelskosten. “Concreet betekent dat 350 magistraten en 1.000 personeelsleden minder,” gaat voorzitter Desmecht verder. “Gemiddeld zijn er in de EU 21 rechters per 100.000 inwoners, in België zijn dat er 14 en het zouden er dus nog minder moeten worden. Om het nog beschikbare personeel zo goed mogelijk over de hoven en rechtbanken te verdelen, zullen we dus werk moeten maken van mobiliteit.”
“Dat zal de aantrekkelijkheid van het beroep niet vergroten. Bovendien gaat de regering nu al voor de derde maal op korte tijd morrelen aan het pensioenstelsel van de magistraten, waardoor een hele hoop mensen die dat kunnen, eieren voor hun geld kiezen en nog snel met pensioen proberen te gaan. We dreigen dus geconfronteerd te worden met een immense brain-drain, want dat zijn allemaal ervaren magistraten.”
Het College zal ook verder werk moeten maken van de informatisering van justitie. “Op dat vlak staan we op het niveau van Oekraïne”, zegt Serge Wynsdau, voorzitter van de arbeidsrechtbank van Nijvel. “Weliswaar hebben we de 13 bestaande besturingssystemen kunnen terugbrengen tot 1 enkel, maar alle applicaties zijn hopeloos verouderd. Van een elektronisch dossier is nog lang geen sprake en de 19.000 computers die tussen 2012 en 2014 aan de magistraten zijn geleverd, zijn nu al aan vervanging toe.”
“Ons investeringsbudget voor de komende vijf jaar bedraagt net geen 55 miljoen euro. We zouden graag door de opmaak van verschillende modules tot een systeem komen dat vergelijkbaar is met tax-on-web, een soort justice-on-web, maar dan moet het kabinet ons daarin wel volgen.”
Het college maakt zich ook zorgen over de erbarmelijke staat waarin de meerderheid der gerechtsgebouwen verkeert en de achterstallige facturen van justitie tegenover gerechtstolken en -experts. “Het budget dat voor 2015 is ingeschreven voor de gerechtskosten zal al niet volstaan om de achterstallige kosten van 2014 te betalen”, klinkt het.
“De regering heeft ons gevraagd mee te denken over manieren om procedures te vereenvoudigen en de werklast te verminderen of beter te spreiden”, zegt Collegevoorzitter Desmecht. “We willen dat zeker doen, maar als men een kwaliteitsvolle en efficiënte rechtspraak wil, waar de achterstand zich niet opnieuw opstapelt, moet er ook navenant geïnvesteerd worden.”
Bron » De Morgen