Eddy Vos leidt niet langer onderzoek naar Bende van Nijvel

Commissaris Eddy Vos heeft een stap opzij gezet als onderzoekschef van de cel Waals-Brabant, die speurt naar de Bende van Nijvel. Officieel behoudt hij zijn graad en zijn positie als enquêteur principal, maar in feite komt dit neer op een degradatie tot gewoon speurder. Het nieuws komt na het gedwongen vertrek van onderzoeksrechter Jean-Paul Raynal, met wie Vos goed bevriend is.

Eddy Vos begon vijftien jaar geleden te werken in het Bendedossier, toen het onderzoek op sterven na dood was. Justitieminister Stefaan De Clerck had beslist om het nieuw leven in te blazen naar aanleiding van de tiende verjaardag van de aanslag in Aalst. Vos kwam van de BOB van Halle, waar hij zijn sporen had verdiend in het onderzoek naar de Lada-moorden en naar Patrick Haemers.

De komst van de superflik werd met veel bombarie aangekondigd, maar de verhoudingen met de speurders in Charleroi verliep aanvankelijk erg stroef. Hij kreeg geen eigen bureau maar moest een tafel delen met de latere advocaat-generaal Claude Michaux boven de oude paardenstallen van een oude kazerne, waar het dossier op een hoop was gegooid.

Kort daarop deed Jean-Paul Raynal zijn intrede als tweede onderzoeksrechter: hij moest onderzoeksrechter Jean-Claude Lacroix bijstaan in dit omvangrijke en ingewikkelde dossier. Vos, Raynal en Michaux werden goeie vrienden. Men omschreef hen als drie handen op één buik.

Eddy Vos leidde de cel Waals-Brabant samen met zijn Franstalige evenknie Lionel Ruth, die al sinds het begin van het Bendeonderzoek tot het speurdersteam behoorde. Tussen Vos en Ruth heeft het nooit geklikt.

Beide onderzoekschefs hielden er tegenovergestelde visies op het dossier op na. Aan die interne strubbelingen kwam een eind toen Ruth begin vorig jaar van het onderzoek werd gehaald, onder meer na verdenkingen over oplichting in zijn privéleven. Vos bleef de cel alleen verder leiden en kreeg daarvoor van onderzoeksrechter Raynal een grote autonomie.

Hij was één van de weinige Bendespeurders die nog een overzicht over het dossier hadden. In de loop der jaren zag hij meer dan 150 speurders komen en gaan in de cel Waals-Brabant. Zijn koppige stijl oogstte zowel kritiek als bewondering. “Als hij in een spoor gelooft, is Eddy Vos de beste speurder die je je kan dromen. Maar gelooft hij er zelf niet in, dan laat hij het ook compleet links liggen,” volgens een collega-speurder.

In juni vorig jaar was Eddy Vos nog alomtegenwoordig in de media naar aanleiding van de reconstructie van de overval op de Delhaize van Aalst in 1985. Er kwamen toen meer dan zeshonderd nieuwe tips binnen, en de zeskoppige Cel Waals Brabant kreeg er nog eens zes politiemensen bij. Commissaris Vos vertelde dat hij zijn pensioen had uitgesteld tot de verjaring van het dossier in november 2015. Als enig overgebleven speurder met vijftien jaar Bende-ervaring wilde hij de slachtoffers niet in de steek laten.

Vorige maand raakte bekend dat Jean-Paul Raynal begin 2011 zijn mandaat als onderzoeksrechter neerlegde op aansturen van Christian De Valkeneer, procureur des konings van Charleroi.

Raynal zelf had het over een ‘gedwongen vertrek’, De Valkeneer wees op de juridische problemen (procedurefouten) die konden ontstaan als er twee onderzoeksrechters op het Bendedossier zaten. Raynal vond dat geen probleem omdat dat al tien jaar het geval is, maar plooide toch.

Bleef over: de relatief nieuwe onderzoeksrechter Martine Michel, die twee jaar geleden Jean-Claude Lacroix was opgevolgd. Michel staat bekend als een doortastende dame die ‘de helft van de gangsters in de gevangenis van Jamioulx heeft aangehouden’ en ook in het Bendedossier haar eigen richting bepaalt. Maar zij moet ook de andere lopende onderzoeken in Charleroi behartigen, en dat zijn er nogal wat.

Of het vertrek van Raynal ermee te maken had is niet duidelijk, maar kort daarop kreeg ook de cel Waals-Brabant een nieuwe structuur, waarin Eddy Vos geen onderzoekschef meer is. Die functie bestaat eenvoudigweg niet meer. Er is enkel nog een coördinator, Gilles Quinet, die erop moet toezien dat de opdrachten van de magistraten worden uitgevoerd door de politie.

Officieel heet het dat de veranderingen zijn doorgevoerd na de felle kritiek van het Comité P op het onderzoek naar de moord op Annick Van Uytsel. Het Comité vond het onder meer een ongezonde situatie om de verantwoordelijkheid van een onderzoek in handen te geven van één onderzoekschef.

Het is onduidelijk welke gevolgen al deze veranderingen voor het onderzoek zullen hebben. Geen, klinkt het officieel. “We werken hard om de zaak nog voor de verjaring op te lossen.” “Dat is wat we de afgelopen 25 jaar steeds horen, maar je hoort nooit iets over een resultaat,” reageert David Van de Steen, één van de slachtoffers van de overval in Aalst. “We voelen de onderlinge wrevel bij de speurders al een hele tijd. Je vraagt je onderhand af of er eigenlijk nog wel iemand is die het overzicht op het onderzoek bewaart.”

Net nu raakte ook bekend dat justitieminister De Clerck eind april een bezoek plant aan de Cel Waals Brabant en de Bendemagistraten. “De recente veranderingen hebben daar niets mee te maken,” zegt woordvoerster Lieselot Bleyenberg. “Het Bendeonderzoek ligt de minister na aan het hart. Het stond op het lijstje van de dingen die hij zeker nog wilde doen tijdens zijn mandaat.” Eddy Vos wenste niet te reageren. Naast hoofdspeurder af is hij ook woordvoerder af.

Bron » Humo