“Extreemrechts ziet eruit zoals jij en ik”

Langzaam groeit in Europa het inzicht dat terrorisme van extreemrechtse makelij minder marginaal is dan aangenomen en dat niet alle ogen op moslimterrorisme gericht moeten zijn. dS Weekblad werpt dit weekend een blik op deze Europese blinde vlek in terreurbestrijding.

Sinds 9/11 zijn alle ogen gericht op moslimterrorisme. Maar intussen herontdekt Europa het aloude zwarte beest van het neonazisme. “Open je ogen voor extreemrechts ze sluit”, luidt de slogan. Want het besef komt met schokken, en dan is het te laat. Anders Breivik in Noorwegen, bijvoorbeeld. Of de dodelijke terreur tegen migranten door de Griekse neonazipartij Goude Dagenraad. Ook in Rusland worden wekelijks twee rechtsextremistische moorden per week gepleegd.

In België en Nederland waren er sinds de jaren ’70 slechts een vijftal moorden die aan extreemrechts geweld kunnen worden toegeschreven. “Blijven er in ons land haatmisdrijven onder de radar? Heel zeker”, zegt Jozef De Witte, directeur van het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding. “Daar zou nu eindelijk verandering in moeten komen.”

Indicaties van rechts-radicalisme vervagen met name op de radar wanneer ze zijn ingebed in een breder, rechts-conservatief politiek klimaat. Steeds meer landen en regio’s in Europa zijn in dat bedje ziek. Vlaams Belang flirtte deze week nog met de grens in zijn actiecampagne tegen ‘illegalen’. Is er geen causaal verband tussen Anders Breivik, VB of PVV van Geert Wilders: de Manuel-houding – ‘I know nothing’ – van die partijen is ook laf. “Zeggen dat Hans van Themsche op bevel van Vlaams Belang handelde, is net zo onzinnig als beweren dat Wilders Breivik zou hebben ingefluisterd”, zegt De Witte. “Toch moeten we ook niet te veel willen minimaliseren: ook een lone wolf kan niet zonder de steppe.”

Bakken rechts-extremisten het in onze contreien niet zo bruin als in Duitsland, waakzaamheid blijft meer dan geboden. De mogelijkheden van het internet hebben, volgens een bron bij de Cel Terrorisme van de Federale Politie, het risico op onder meer extreemrechtse tijdbommen zeker niet kleiner gemaakt. In het parlement wordt dezer dagen opnieuw gedebatteerd over de wenselijkheid om extremistische clubjes te verbieden. Jozef De Witte is er niet voor. “Gebruik de bestaande wetten en scherp enkele instrumenten zoals de BOM-wet (Bijzondere Opsporingsmethoden, red.) aan en je raakt al heel ver.”

De Witte wijst vooral met de vinger naar de techniek van het ethnic profiling. “Dat is slecht politiewerk in vele opzichten. Een slimme terrorist draagt een maatpak en gaat met de taxi naar zijn doel. Als je uitkijkt naar mannen met baarden en djellaba’s mis je ‘onze’ potentiële terroristen, want extreemrechts ziet eruit zoals jij en ik.”